Page 64 -
P. 64
ิ
ื
ิ
ิ
์
โครงการหนังสออเล็กทรอนกสด้านการเกษตร เฉลมพระเกียรตพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ิ
42
2. อุตสาหกรรมแปรรูปกลางน ำ เป็นอุตสาหกรรมที่จะทำการแปรรูปวัตถุดิบต้นน้ำให้อยู่ในสถานะ
ที่เหมาะสมและสะดวกตอการนำไปใช้เป็นวัตถุดิบสำหรับป้อนให้กับอุตสาหกรรมอาหารต่อไป ไดแก่
้
่
โรงงานแปรรูปเบื้องต้น และโรงงานถนอมสัตว์น้ำ
้
2.1 โรงงานแปรรูปสัตว์น ำเบื องต้น เป็นโรงงานที่ดำเนินกิจการเกี่ยวกับการล้าง ชำแหละ แกะ ตม
นึ่ง ทอด หรือบดสัตว์น้ำ ซึ่งถือเป็นกระบวนการที่ใช้ในการแปรรูปสัตว์น้ำขั้นแรกก่อนการนำไปใช ้
ในการผลิตผลิตภัณฑ์อื่น ๆ ต่อไป เช่น โรงงานนึ่งสัตว์น้ำ โรงงานอบสัตว์น้ำ เป็นต้น
2.2 โรงงานถนอมสัตว์น ำ เป็นโรงงานที่ดำเนินกิจกรรมการถนอมสัตว์น้ำด้วยวิธีการอบ รมควัน
ใส่เกลือ ดอง ตากแห้ง หรือทำให้เยือกแข็งโดยฉับพลันหรือเหือดแห้ง ซึ่งถือเป็นกระบวนการทใช ้
ี่
ในการถนอมสัตว์น้ำให้มีอายุการเก็บรักษานานขึ้น เช่น โรงงานย่างสัตว์ โรงงานรมควันสตว์น้ำ
ั
โรงงานหมักดอง (น้ำปลา น้ำบูดู) โรงงานทำเค็มตากแห้ง (ปลาเค็ม กุ้งแห้ง หมึกแห้ง หอยแหง)
้
เป็นต้น (กรมโรงงานอุตสาหกรรม, 2564)
3. อุตสาหกรรมแปรรูปปลายน ำ เป็นโรงงานอุตสาหกรรมที่นำผลิตภัณฑ์ต้นน้ำและกลางน้ำมาแปรรูป
ั
เป็นผลิตภัณฑ์สู่ผู้บริโภคเพื่อสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับสัตว์น้ำ อาทิ สตว์น้ำกระป๋อง ปลาป่น และอาหาร
สำเร็จรูปอื่น ๆ จากสัตว์น้ำ โดยสามารถจำแนกตามกระบวนการแปรรูปออกเป็น 2 ประเภท ได้แก่
ั
1. โรงงานผลิตอาหารจากสตว์น้ำและบรรจุภาชนะ และ 2. โรงงานผลิตอาหารสำเร็จรูป ซึ่งอุตสาหกรรม
ปลายน้ำนี้จะหมายรวมถึงการส่งออกผลิตภัณฑ์ที่ได้จากการแปรรูปด้วย
3.1 โรงงานผลิตอาหารจากสัตว์น ำและบรรจุ าชนะ เป็นโรงงานที่ดำเนินกิจกรรมเกี่ยวกับ
ิ
ี่
การทำอาหารจากสัตว์น้ำและบรรจุในภาชนะทผนึกซึ่งอากาศไม่สามารถเข้าถึงได้ เช่น โรงงานผลต
สัตว์น้ำกระป๋อง เป็นต้น
3.2 โรงงานผลิตอาหารสำเร จรูป เป็นโรงงานที่ดำเนินกิจกรรมเกี่ยวกับการผลิตผลิตภัณฑ์อาหาร
สำเร็จรูปจากสัตว์น้ำ หนัง หรือไขมันจากสัตว์น้ำ เช่น โรงงานผลิตลูกชิ้น/ ทอดมัน โรงงานผลิต
ข้าวเกรียบปลา - กุ้ง โรงงานปลาป่น เป็นต้น (กรมโรงงานอุตสาหกรรม, 2564)
3.3 ผู้ส่งออกผลิต ัณ ์จากสัตว์น ำ ผลิตภัณฑ์สัตว์น้ำที่ผ่านกระบวนการต่าง ๆ ตลอดทั้งห่วงโซ่
อุปทานจะมีการส่งออกไปยังต่างประเทศ โดยในปี พ.ศ. 2562 มีการส่งออก 1,546,182 ตัน คด
ิ
ู
เป็นมูลค่า 213,097 ล้านบาท ซึ่งผลิตภัณฑ์ที่มีสัดส่วนการส่งออก (ตามมูลค่า) มากที่สุด คือ ทน่า
กระป๋อง 67,204 ล้านบาท (ร้อยละ 31.54) รองลงมาเป็น กุ้ง 52,197 ล้านบาท (ร้อยละ 24.49)
ผลิตภัณฑ์อาหารทะเลแปรรูป 10,024 ล้านบาท (ร้อยละ 4.70) อาหารสุนัขและอาหารแมว
กระป๋อง 9,529 ล้านบาท (ร้อยละ 4.47) และอื่น ๆ (กรมประมง กระทรวงเกษตรและสหกรณ์,
2563g)
จะเห็นได้ว่า อุตสาหกรรมแปรรูปสัตว์น้ำของไทยมีความหลากหลายของผลิตภัณฑ์ที่ได้จากการแปรรูป
ทั้งกลางน้ำและปลายน้ำ โดยในปี พ.ศ. 2562 อุตสาหกรรมแปรรูปสัตว์น้ำสามารถนำรายได้เข้าประเทศ
ุ
213,097 ล้านบาท โดยผลผลิตและผลิตภัณฑ์จากสัตว์น้ำได้ถูกส่งออกไปยังประเทศสหรัฐอเมริกามากที่สด
รองลงมา ได้แก่ ญี่ปุ่นและประเทศในกลุ่มตะวันออกกลาง ทั้งนี้ จากผลการสำรวจของกองนโยบายและ
