Page 80 -
P. 80
ื
์
ิ
ิ
ิ
ิ
โครงการหนังสออเล็กทรอนกสด้านการเกษตร เฉลมพระเกียรตพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.)
1) การมีเป้าหมายหรือวัตถุประสงค์ที่ชัดเจนแน่นอน
2) เป็นแนวทางการปฏิบัติงานหรือเป็นแผนลำดับขั้นตอนที่จะนำไปสู่การบรรลุ เป้าหมายที่
กำหนดไว้
3) เป็นกิจกรรมหรือหน้าที่ที่ควรกระทำและสามารถเลือกมาปฏิบัติได้
4) เป็นกิจกรรมการตัดสินใจที่มีลำดับขั้นตอนในการจะกระทำหรืองดเว้นการกระทำ
5) เป็นเอกสารที่มีผลทางกฎหมายจึงต้องประกาศให้ผู้เกี่ยวข้องทราบโดยทั่วถึง
ประชุม (2547) ได้กล่าวว่า ปัจจัยที่เป็นองค์ประกอบของนโยบาย สามารถจำแนกได้
2 ประเภท คือ
1) ปัจจัยที่เป็นองค์ประกอบพ้นฐาน (Fundamental factor) หมายถึงสิ่งต่างๆ
ื
ที่ผู้กำหนดนโยบายต้องคำนึงถึงอยู่ตลอดเวลาหากไม่คำนึงถึงอาจทำให้นโยบายขาดความสมบูรณ์และ
ไม่สามารถปฏิบัติได้เช่นปัจจัยที่เกี่ยวกับผลประโยชน์ปัจจัยที่เกี่ยวกับผู้กำหนดนโยบายวิธีการหรือ
กระบวนการในการดำเนินนโยบายปัจจัยที่เกี่ยวกับข้อมูลและเอกสารต่างๆ
2) ปัจจัยที่เป็นสิ่งแวดล้อม (Environmental factors) หมายถึงสิ่งแวดล้อมในสังคม
ที่ผู้กำหนดนโยบายต้องคำนึงถึงเพราะสิ่งแวดล้อมในสังคมมผลกระทบต่อการกำหนดนโยบาย เช่น ปัจจัยทาง
ี
การเมืองและวัฒนธรรมการเมือง ปัจจัยทางด้านเศรษฐกิจ ปัจจัยทางสังคม ปัจจัยทาง ภูมิศาสตร์และ
ประวัติศาสตร์ เป็นต้น
2.4.4 ตัวแบบของนโยบาย
สมบัติ (2552) ได้กล่าวถึงตัวแบบของการกำหนดนโยบายไว้ 7 รูปแบบดังนี้
1) ตัวแบบชนชั้นนำ (Elite model) อำนาจการตัดสินใจนโยบายสาธารณะส่วนใหญ่จะ
ขึ้นอยู่กับชนชั้นปกครองหรือผู้นำ หลักการคือ ชนชั้นปกครองจะยึดถือความพงพอใจหรือค่านิยมของตนเอง
ึ
เป็นเกณฑ์ตัดสินใจนโยบาย ผู้ตามที่คอยรับคำสั่งมีหน้าที่เพียงนำนโยบายที่กำหนดโดยชนชั้นนำไปสู่
ประชาชนเท่านั้น ทิศทางการกำหนดนโยบายจึงมีทิศทางเป็นแนวดิ่ง จากชนชั้นปกครองสู่ประชาชน
2) ตัวแบบดุลยภาพระหว่างกลุ่ม (Group equilibrium model) ยึดถือความสมดุลและการ
ตัดสินใจระหว่างกลุ่มผลประโยชน์ต่างๆ ซึ่งเกิดจากการประนีประนอมและการเจรจา โดยการเปลี่ยนแปลง
อทธิพลของกลุ่มจะมีผลต่อนโยบายสาธารณะ นโยบายจะถูกเปลี่ยนทิศทางไปยังกลุ่มที่มีอทธิพลหรือเสียงที่
ิ
ิ
มากกว่า ส่วนกลุ่มที่มีอิทธิพลหรือเสียงที่น้อยกว่าก็จะเป็นฝ่ายสูญเสียผลประโยชน์
67
