Page 83 -
P. 83
ิ
์
ิ
ื
ิ
ิ
โครงการหนังสออเล็กทรอนกสด้านการเกษตร เฉลมพระเกียรตพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.)
2) เทคนิควิธีการวิเคราะห์นโยบาย
การวิเคราะห์นโยบายตามกระบวนการขั้นตอนของ ทศพร (2551) ซึ่งได้แบ่งขั้นตอนของ
กระบวนการออกเป็น 5 ขั้นตอน และมเทคนิควิธีการในการวิเคราะห์ในแต่ละขั้นตอนดังนี้
ี
ขั้นตอนที่ 1 ปัจจัยนำเข้าของนโยบาย ขั้นตอนที่สำคัญ คือการก่อตัวของนโยบายซึ่งเป็นการ
สร้างประเด็นปัญหา หรือการทำให้ปัญหาได้รับความสนใจจากผู้กำหนดนโยบายที่เกี่ยวข้องและถูกบรรจุเข้าสู่
วาระเพอทำการตัดสินใจ โดยเทคนิควิธีการที่สามารถนำมาประยุกต์เพอช่วยในการค้นหา เพอสร้างประเด็น
ื่
ื่
ื่
ปัญหาเป็นได้ทั้งเชิงปริมาณ และเชิงคุณภาพ เช่น การสำรวจทัศคติ (Opinion surveys) การวิเคราะห์ข้อมูล
สถิติต่างๆ (Statistical data) การวิเคราะห์เนื้อหา (Content analysis) การพยากรณ์ (Forecasting) การ
ประมวลผล (Evaluation) เป็นต้น
ขั้นตอนที่ 2 ทางเลือกของนโยบาย ขั้นตอนที่สำคัญ คือ การกำหนดนโยบาย เป็นการนำเอา
ประเด็นปัญหาเข้าสู่การพจารณา กลั่นกรอง และจำกัดวง ทำการคาดคะเนผลได้ผลเสียต่างๆ ตลอดจน
ิ
ื่
กำหนดวัตถุประสงค์ พร้อมจัดลำดับความสำคัญ และทำการวิเคราะห์ทางเลือกเพอให้ได้ทางเลือกที่ดีที่สุด
ื่
ออกมา โดยเทคนิคที่สามารถนำมาประยุกต์เพอช่วยในการกำหนดนโยบายนั้นแบ่งออกได้ดังนี้
- เทคนิคที่ช่วยในการกลั่นกรองและจำกัดประเด็นปัญหา ได้แก่ เมตริกซ์เกี่ยวกับ
การจัดลำดับความสำคัญ (Priority matrix) และรูปแบบการตัดสินใจแบบกิ่งก้านสาขา (Decision trees)
เป็นต้น
- เทคนิคเกี่ยวกับการพยากรณ์การคาดคะเนต่างๆ ได้แก่ วิธีเศรษฐมิติ
(Econometric Methods) และวิเคราะห์อนุกรมเวลา (Time–series analysis) หรือวิธีเชิงคุณภาพและ
ี
เทคโนโลยี (Qualitative & tecnological methods) เช่น วิธีเดลฟ (Delphi) การคาดการณ์แนวโน้ม
(Trend extrapolation) แบบระบบพลวัต (System dynamics) แบบ Cross–impact analysis เป็นต้น
และวิธีการเชิงลงความเห็น (Judgemental methods) เช่น การระดมสมอง (Brainstoming)
- เทคนิควิธีในการวิเคราะห์ทางเลือกต่างๆ นั้น ประกอบไป ตัวแบบการวิจัยเชิง
ปฏิบัติการ เช่น การโปรแกรมแบบเส้นตรงและที่มิใช่เส้น เมตริกซ์การตอบแทน (Pay–off matrix) การ
วิเคราะห์ความเสียง (Risk Analysis) ทฤษฎีการรอคอย (Queuing theory) และตัวแบบสินค้าคงคลัง
(Inventory models) เป็นต้น และแบบเศรษฐศาสตร์-การเงิน-การงบประมาณ เช่น การวิเคราะห์ต้นทุน–
ผลประโยชน์ การวิเคราะห์ความออนไหว (Sensitivity analysis) การงบประมาณแบบแผนงาน (Planning
่
Programming Budgeting หรือ PPB) และการงบประมาณแบบฐานศูนย์ (Zero-Base Budgeting หรือ
ZBB) เป็นต้น
70
