Page 198 -
P. 198
์
ั
ิ
ิ
ุ
ิ
ิ
โครงการหนังสออเล็กทรอนกส เฉลมพระเกียรตสมเด็จพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกุมาร ี
ื
สัมมนาวิชาการและนิทรรศการ “พระไตรปิฎกบาลีสู่สากล” 167
่
่
“นิทานอย่างชาดกนีไม่ได้มีแต่คัมภีร์ฝายพระพุทธศาสนาในหมูชนชาติอืน ภาษาอืน นอกจาก
่
่
้
่
็
พระพุทธศาสนาก็มีปรากฏเหมือนกับชาติอืน ๆ เช่น อาหรับ เปอร์เซีย เปนต้น ก็ว่ามีนิทานเช่นนี ้
คล้ายคลึงกัน แต่จะยกไว้ไม่กล่าวเพราะไม่มีตัวเรืองมาเปรียบเทียบ จะยกแต่นิทานอีสปซึงข้าพเจ้า
่
่
่
่
็
ได้แปลลงเปนภาษาไทยช้านานมาแล้วได้ตั้งชือว่า อีสปปกรณัมของนักปราชญ์ผู้หนึงชือว่าอีสป
่
่
้
เปนผู้แต่งขึนในประเทศกรีซ นักปราชญ์ผู้นีได้แต่งหนังสือฉบับนั้นแต่ในเมือเวลาราว ๆ กันกับ
็
้
พุทธกาลมีท านองนิทานอย่างเดียวกัน คือ เทวดาพูดกับคน ดิรัจฉานต่อดิรัจฉานพูดกันเอง
่
่
่
ท านองเดียวกันกับชาดกและเรืองราวทีอีสปกล่าวนั้นก็มีคล้ายคลึงกันทีอาจเปรียบเทียบกับเรืองชาดก
่
ได้หลายเรือง” (พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยูหัว, 2540)
่
่
์
่
ผู้ทีสนใจศึกษาชาดกนั้นพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยูหัวได้ทรงพระราชวิจารณไว้ว่า
่
มี 3 พวก คือ
ั
่
่
่
1) พวกทีสนใจชอบฟงแต่นิทานไม่ใฝใจในธรรมหรือสุภาษิตซึงมีอยูในชาดกนั้น ๆ
่
่
่
็
2) พวกทีแสวงหาแต่ธรรม เมืออ่านชาดกก็เห็นว่าเปนแต่เรืองเล่านิยาย การทีจะแสวงหา
่
่
ธรรมในชาดกเหมือนกับการร่อนทรายหาทองซึ่งมีอยูแต่เล็กนอยไม่คุ้มกับความล าบาก
้
่
สู้หนังสือฉบับอืนซึงอาจจะพบธรรมได้ง่ายไม่ได้ ก็ละเลยไม่ได้อ่าน
่
่
3) เปนผู้ทีปรารถนาเพื่อวินิจฉัยว่าชาดกนั้น ๆ พระพุทธเจ้าจะได้เทศนาอย่างนั้นจริงหรือไม่
็
่
็
้
้
้
และเห็นว่าชาดกแต่งโดยไม่มีความจริงเปนพืนฐาน และต าหนิผู้แต่งว่าท าให้เกิดไฝฝาขึน
ในพระพุทธศาสนา
พระองค์เสนอแนะว่า ทีเปนเช่นนั้นก็มาจากการตั้งวงพิจารณาคับแคบ เริ่มจากพวกเอาสนก
็
่
ุ
ฟงแต่นิทาน พวกสองมุ่งเนนแต่ตัวธรรมจนเกินไป พวกทีสามมุ่งแต่ความจริงอย่างเดียว
ั
้
่
์
การศึกษาชาดกนั้นควรตั้งวงพิจารณาอย่างกว้างขวาง เพือจะได้ประโยชนจากชาดก (พระบาทสมเด็จ
่
่
พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยูหัว, 2540)
อรรถกถาชาดกไม่ได้มีเฉพาะภาษาบาลีและภาษาไทยเท่านั้น หากแต่นักปราชญ์
ชาวต่างประเทศได้แปลและพิมพ์เปนภาษาอังกฤษ ฉบับมหาวิทยาลัยเคมบริดจ์ 6 เล่ม โดยพิมพ์
็
ครั้งแรกเมือ ค.ศ. 1895 มีส านวนภาษาอังกฤษอีก 2 ส านวนของศาสตราจารย์ริส เดวิดส์แปลไว้
่
่
40 เรือง และส านวนของฟรานซิสกับโทมัสแปลไว้ 114 เรือง (เฉลิม มากนวล, 2518, น. 28)
่
่
ส าหรับนิทานอิสปทีเล่ากันมาตั้งแต่ศตวรรษที 6 ก่อน ค.ศ. มีมากมายเปนพันเรื่องและอีสป
็
่
่
็
่
ก็ได้เปนเจ้าของทั้งหมด เนืองจากบางเรืองมีการเล่ากันมานานก่อนอีสปแล้ว ในบางเรืองก็มีผู้แต่ง
่
