Page 47 -
P. 47
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
43
คาดการณ์ผิด ผู้ส่งออกได้รับคำสั่งซื้อเข้ามาก กระทั่งไม่สามารถหาข้าวเพื่อไปส่งมอบได้ทัน จนต้องปรับราคารับซื้อ
ให้สูงขึ้น ส่งผลให้ราคาข้าวสารในประเทศเพิ่มสูงขึ้นอย่างรุนแรง (วิโรจน์, 2559)
อย่างไรก็ตาม แม้สภาพตลาดในปัจจุบันจะเอื้อให้ผู้ส่งออกจะมีความได้เปรียบโรงสีในการต่อรองกำหนด
ราคา แต่ในปัจจุบันมีการแข่งขันระหว่างผู้ส่งออกด้วยกันเองมากขึ้น โดยเฉพาะกลุ่มผู้ส่งออกข้าวรายใหม่ที่พัฒนา
ธุรกิจขึ้นมาจากโรงสีข้าวขนาดใหญ่ ซึ่งมีความได้เปรียบกลุ่มผู้ส่งออกเดิมในด้านต้นทุน ทำให้สามารถแย่งส่วนแบ่ง
จากผู้ส่งออกข้าวรายใหญ่เดิม และกำลังมีส่วนแบ่งการตลาดเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง (ประชาชาติ, 2562) การที่
ผู้ประกอบการโรงสีหันมาทำธุรกิจส่งออกข้าวเองมากขึ้นน่าจะส่งผลดีต่อการแข่งขันในตลาด และทำให้กลไกการ
ส่งผ่านราคาข้าวทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น
กล่าวโดยสรุป ถึงแม้ว่าระบบธุรกิจค้าข้าวของไทยจะมีการกำหนดราคาต่อกันเป็นทอดๆ โดยเริ่มตั้งแต่ผู้
ส่งออกข้าว หยง โรงสีข้าว จนถึงราคาข้าวเปลือกที่เกษตรกรได้รับในท้ายที่สุด แต่อาจมีปัจจัยบางอย่างทำให้ตลาด
ซื้อขายข้าวในบางขั้นตอนไม่ได้เป็นตลาดที่มีการแข่งขันอย่างสมบูรณ์ ส่งผลให้กลไกการส่งผ่านจากราคาข้าว
ส่งออกไปยังราคาข้าวเปลือกไม่ได้สะท้อนสภาวการณ์ของตลาดอย่างแท้จริง ซึ่งอาจเกิดจากอำนาจเหนือตลาดซึ่ง
เกิดจากความสามารถในการต่อรองราคาที่ไม่เท่าเทียมกันระหว่างผู้ซื้อผู้ขาย ขั้นตอนการซื้อขายผ่านคนกลางและ
ปัญหาความไม่สมบูรณ์ของข้อมูลข่าวสาร เป็นต้น ดังที่ได้กล่าวมาแล้ว แต่อย่างไรก็ตามเนื้อหาในบทนี้เป็นเพียง
การใช้ข้อมูลขั้นต้นเพื่อประกอบการวิเคราะห์ ยังจำเป็นจะต้องใช้วิธีการทางสถิติประกอบกับข้อมูลราคาข้าวใน
อดีตเพื่อวิเคราะห์กลไกการส่งผ่านราคาข้าวในเชิงประจักษ์ ซึ่งเป็นวัตถุประสงค์หลักของงานศึกษาครั้งนี้ โดยจะ
กล่าวถึงในบทต่อไป
