Page 160 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

สัตว์ใช้สารอาหารที่ได้รับในการดำรงชีวิตและการให้ผลผลิตโดยใช้ คาร์โบไฮเดรทและไขมัน

เป็นแหล่งพลังงานสำหรับกิจกรรมต่างๆ ส่วนโปรตีนเป็นแหล่งให้กรดอะมิโนสำหรับกระบวน-

การสังเคราะห์โปรตีนขึ้นมาใหม่ในร่างกาย ส่วนไวตามินและแร่ธาตุมีบทบาทช่วยให้เมแทบอลิ

ซึมของสารอาหารหลักดำเนินไปอย่างมีประสิทธิภาพ การประเมินโภชนะในอาหารจึงมักเน้นใน

ส่วนของพลังงานและโปรตีนเป็นหลัก

การประเมินคุณค่าของพลังงานในอาหาร

ร่างกายสัตว์มีความต้องการพลังงานเพื่อใช้ในกิจกรรมต่าง ๆ ที่จำเป็นต่อการดำรงชีวิต อาทิ

การทำงานของอวัยวะต่าง ๆ การควบคุมอุณหภูมิร่างกายให้คงที่ การเคลื่อนไหว ตลอดจนการ

เจริญเติบโตและการให้ผลผลิต พลังงานเหล่านี้สัตว์ได้รับจากคาร์โบไฮเดรทในอาหารเป็นหลัก

และในสภาพที่สัตว์ขาดอาหารแต่ร่างกายยังมีความจำเป็นต้องใช้พลังงานเพื่อกิจกรรมต่าง ๆ

โดยเฉพาะเพื่อการดำรงชีพ พลังงานดังกล่าวจะได้มาจากการสลายสารอาหารที่สะสมใน

ร่างกาย โดยเรียงลำดับจากไกลโคเจน ไขมัน และโปรตีน ตามลำดับ แต่ทั้งนี้พลังงานที่สัตว์

ได้รับในภาวะนี้อาจไม่เพียงพอกับการสร้างผลผลิตหรือการเจริญเติบโต ดังนั้นเพื่อให้สัตว์

สามารถดำเนินชีวิตและให้ผลผลิตตามเป้าหมาย จึงจำเป็นต้องได้รับพลังงานจากอาหารอย่าง

เพียงพอ

หน่วยวัดพลังงาน

การวัดพลังงานจากอาหารโดยตรงนั้นกระทำได้ยาก จึงได้มีการวัดในรูปของพลังงานความร้อน

แทน หน่วยที่นิยมใช้ คือ แคลอรี (calory: cal) โดยพลังงานความร้อน 1 แคลอรี หมายถึง

ปริมาณความร้อนที่ทำให้น้ำ 1 กรัม มีอุณหภูมิสูงขึ้น 1 องศาเซลเซียส จาก 14.5 เป็น 15.5

องศาเซลเซียส แคลอรีเป็นหน่วยที่เล็กที่สุด หน่วยที่ใหญ่ขึ้นไป คือ กิโลแคลอรี (Kcal) ซึ่ง

เท่ากับ 1,000 แคลอรี่ และเมกะแคลอรี (Mcal) ซึ่งเท่ากับ 1,000 กิโลแคลอรี่ ในบาง

ประเทศนิยมวัดค่าพลังงานโดยอาศัยไฟฟ้าและมีหน่วยเป็นจูล (joule) โดยสามารถคำนวณ

เปลี่ยนเป็นแคลอรี่ได้ ทั้งนี้ 1 จูล (joule) มีค่าเท่ากับ 0.238 แคลอรี

การประเมินคุณค่าทางโภชนะในอาหาร 157