Page 155 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

Se Se Se
-2
+4
+6

ตับ

Selenomethionine Selenocysteine Selenoprotein

โปรตีนในร่างกาย ขับออกทางไตและปอด

รูปที่ 9-8: กลไกการเปลี่ยนซีลีเนียมให้อยู่ที่ใช้ประโยชน์ในร่างกาย

ที่มา: Levander (1986)

แม้ว่าซิลีเนียมจะทำหน้าที่คล้ายกับไวตามินอีก็ตาม แต่ก็มีบทบาทอื่นในร่างกาย เช่นช่วยให้

ตับอ่อนทำงานได้ตามปกติ หากสัตว์ได้รับไวตามินอีมากเพียงพอจะทำให้ความต้องการแร่ธาตุ

ซิลีเนียมลดลง สัตว์ที่ขาดซิลีเนียมจะแสดงอาการคล้ายกับการขาดไวตามินอี เช่น อาการ

exudative diathesis คือมีน้ำซึมออกจากเนื้อเยื่อ และบางครั้งเกิดอาการกล้ามเนื้อตาย ใน

โค-กระบือ และแกะที่กินหญ้าที่มีซิลีเนียมน้อยกว่า 0.04 มก./กก. จะแสดงอาการ “white-

muscle” คือเกิดการตายของเซลล์กล้ามเนื้อหัวใจ

• โคบอลท์ (Co) เป็นส่วนประกอบของไวตามินบี12 ซึ่งเกี่ยวข้องกับการสร้างเม็ดเลือดแดง

และมีหน้าที่ในการกระตุ้นปฏิกิริยาของเอ็นไซม์บางชนิด การขาดโคบอลท์จึงทำให้สัตว์ขาด

ไวตามินบี12 ด้วย โดยเฉพาะอย่างยิ่งในสัตว์กระเพาะรวมซึ่งต้องพึ่งพาไวตามินบีต่าง ๆ จาก

จุลินทรีย์ในกระเพาะรูเมนเป็นหลัก สำหรับสัตว์กระเพาะเดี่ยวจะได้รับไวตามินบี12 จาก

จุลินทรีย์ในระบบทางเดินอาหารน้อย จึงมีความต้องการโคบอลท์เพียงเล็กน้อยเท่านั้น สัตว์ที่

ขาดโคบอลท์จะแสดงอาการโรคโลหิตจาง ความอยากกินอาหารลดลง น้ำหนักตัวลดและ

แสดงอาการ “Pica” คือ ชอบแทะไม้ ดิน กระดูก เป็นต้น

• โมลิบดินัม (Mo) เป็นแร่ธาตุที่พบในร่างกายต่ำมาก แหล่งที่พบ คือ ตับ ไต ม้าม และ

กล้ามเนื้อจะพบโมลิบดินัมสูงกว่าอวัยวะอื่น ๆ โมลิบดินัมเป็นส่วนประกอบของเอ็นไซม์

xanthine oxidase ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการสังเคราะห์กรดยูริค โมลิบดินัมมีความสัมพันธ์

แร่ธาตุ 152