Page 153 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

• ไอโอดีน (I) ไอโอดีนที่พบในร่างกายร้อยละ 80 อยู่ที่ต่อมไทรอยด์ มีความเกี่ยวข้องกับ

การสร้างฮอร์โมนไทรอกซิน (thyroxine) โดยไอโอดีนจะทำปฏิกิริยากับกรดอะมิโนไทโรซีน

ได้สาร 2 ชนิดคือ 3-monoiodotyrosine และ 3,5 diiodotyrosine สารทั้ง 2 ชนิดนี้เป็น

สารต้นตอในการสังเคราะห์ฮอร์โมนไทรอกซิน (รูปที่ 9-6) หากสารทั้งสองรวมกันอย่างละ 1

โมเลกุลจะเกิดฮอร์โมนไทรอกซินในรูปของ triiodothyronine (T3) แต่หากสาร 3,5

diiodotyrosine 2 โมเลกุล ทำปฏิกิริยากันจะเกิดฮอร์โมนไทรอกซินในรูป tetraiodo-

thyronine หรือ thyroxine (T4) ทั้ง T3 และ T4 เป็นฮอร์โมนไทรอกซินที่ทำงานได้โดย

T3 จะมีฤทธิ์ในการทำงานสูงกว่า T4 ถึง 4 เท่า แต่พบในกระแสเลือดในระดับต่ำกว่า T4

ฮอร์โมนไทรอกซินทำหน้าที่กระตุ้นการเจริญเติบโตของร่างกายสัตว์โดยมีบทบาทในการแบ่ง

เซลล์ การทำงานของกล้ามเนื้อและระบบประสาท ควบคุมและกระตุ้นการหลั่งฮอร์โมนเพื่อ

การสืบพันธุ์

หากสัตว์ได้รับธาตุไอโอดีนไม่เพียงพอจะแสดงอาการคอหอยพอก (Goiter) เนื่องจากต่อม

ไทรอยด์ขยายตัวมากเพื่อผลิตฮอร์โมนมากขึ้น สัตว์ชะงักการเจริญเติบโต แคระแกรน ในไก่ไข่

มีผลให้อัตราการผลิตไข่ลดลง เปลือกไข่บางและนิ่ม

I NH
2
HO CH CH COOH L-3-monoiodotyrosine
NH 2
2
HO CH CH COOH I NH
2
tyrosine 2 L-3,5-diiodotyrosine
HO CH CH COOH
2
I
I NH I I NH NH
2
2
2
2HO CH CH COOH HO O CH CH COOH + H C CH COOH
2
2
2
I I I OH
L-3,5-diiodotyrosine L-3,5,3’,5’- tetraiodotyronine serine
(T4)
I NH I NH I I NH
2
2
2
HO CH CH COOH HO CH CH COOH HO O CH CH COOH
2
2
2
I I
L-3-monoiodotyrosine L-3,5-diiodotyrosine L-3,5,3’- triiodothyronine (T3) + serine

รูปที่ 9-6: ความสัมพันธ์ของแร่ธาตุไอโอดีนกับการสังเคราะห์ฮอร์โมนไทรอกซิน
ที่มา: Bondi (1987)

แร่ธาตุ 150