Page 145 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

เกี่ยวข้องกับการเคลื่อนย้ายไขมัน และสารที่มีพลังงานสูง เช่น AMP, ADP และ ATP อีกทั้ง

เป็นส่วนประกอบของสารพันธุกรรมคืออาร์เอ็นเอ และดีเอ็นเอ

การดูดซึมแคลเซียมและฟอสฟอรัส เกิดขึ้นที่บริเวณดูโอดินัมของลำไส้เล็กด้วยวิธี active

transport และการแพร่ (diffusion) โดยการควบคุมของปัจจัยต่าง ๆ เช่น ปริมาณและสัด-

ส่วนที่เหมาะสมของแคลเซียมและฟอสฟอรัส ควรอยู่ระหว่าง 1:1 ถึง 2:1 หรือปริมาณไวตา-

มินดีที่สัตว์ได้รับและแร่ธาตุชนิดอื่นในอาหาร หากมีแร่ธาตุตัวหนึ่งตัวใดในระดับสูงจะทำให้

การดูดซึมของแร่ธาตุชนิดอื่นลดลง นอกจากนี้การดูดซึมของแคลเซียมและฟอสฟอรัสอาจถูก

รบกวนด้วยกรดไฟติคและกรดออกซาลิค (oxalic acid) ในวัตถุดิบอาหารสัตว์จากพืช ด้วย

การทำปฏิกิริยากับแร่ธาตุเกิดเป็นเกลือไฟเตท (phytate) และออกซาเลท (oxalate) ซึ่งร่าง-

กายสัตว์ไม่สามารถย่อยได้

การใช้ประโยชน์ของแคลเซียมและฟอสฟอรัส ถูกควบคุมด้วยระบบฮอร์โมน สารคล้ายฮอร์-

โมน ระบบทางเดินอาหาร ระบบโครงร่าง และระบบขับถ่ายของเสียจากไต (รูปที่ 9-2) ใน

สภาวะที่ร่างกายต้องการแคลเซียมและฟอสฟอรัสหรือภาวะที่ระดับแคลเซียมในเลือดต่ำ

(hypocalcaemia) ต่อมพาราไทรอยด์จะผลิตฮอร์โมนพาราไทรอยด์ เพื่อกระตุ้นให้เกิดการ

เปลี่ยนไวตามินดีให้อยู่ในรูป 25-hydroxycholecalciferol หรือ 25 (OH)D ที่ตับ แล้ว
3
เปลี่ยนต่อไปได้เป็นสาร 1,25 dihydroxycholecalciferol หรือ 1,25 (OH )D ที่ไต ตาม-
2 3

ลำดับ สาร 1,25 (OH )D ช่วยกระตุ้นการดูดซึมแคลเซียมและฟอสฟอรัสจากระบบทางเดิน
2 3
อาหาร และช่วยกระตุ้นการสลายและการปลดปล่อยแคลเซียมและฟอสฟอรัสจากกระดูก

อีกทั้งส่งผลให้ไตดูดซึมแคลเซียมกลับเข้าสู่ร่างกายมากขึ้น ทำให้ระดับแคลเซียมในเลือดสูงขึ้น

สำหรับสภาวะที่ร่างกายไม่ต้องการแคลเซียมหรือมีระดับแคลเซียมในเลือดสูงมากกว่าปกติ

(hypercalcaemia) ร่างกายจะผลิตฮอร์โมนแคลซิโทนิน (calcitonin) จากต่อมไทรอยด์

ในสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมหรือจากต่อม ultimobranchial ในสัตว์ปีก เพื่อเปลี่ยน 25-(OH)D
3
เป็นสาร 24,25-dihydroxycholecalciferol หรือ 24,25 (OH )D ที่ไต สารดังกล่าวมีผล
2 3

แร่ธาตุ 142