Page 143 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

ตารางที่ 9-2: บทบาทของแร่ธาตุปลีกย่อยในการเป็นโคแฟคเตอร์ของเอ็นไซม์

แร่ธาตุ เอ็นไซม์ หน้าที่

เหล็ก (Fe) • succinate • ปฏิกิริยาออกซิเดชันของคาร์โบไฮเดรท

dehydrogenase • การขนส่งอิเล็กตรอน

• cytochromes a, b, c

ทองแดง (Cu) • cytochrome oxidase • ปฏิกิริยาออกซิเดชัน

• ceruloplasmin • การใช้ประโยชน์ของธาตุเหล็ก

(ferroxidase)

สังกะสี (Zn) • carbonic anhydrase • การสร้างคาร์บอนไดออกไซด์

• carboxypeptidase A • การย่อยโปรตีนในลำไส้เล็ก

แมงกานีส (Mn) • pyruvate carboxylase • เมแทบอลิซึมของไพรูเวท

• superoxide dismutase • การต้านปฏิกิริยาออกซิเดชัน

โมลิบดินัม (Mo) • xanthine • เมแทบอลิซึมของเพียวรีน

dehydrogenase

ซีลีเนียม (Se) • glutathione peroxidases • การกำจัดไฮโดรเจนเปอร์ออกไซด์

• Type I & II deiodinases • การเปลี่ยนฮอร์โมนไทรอกซินให้อยู่ในรูปที่

ทำงานได้

การควบคุมสมดุลของแร่ธาตุในร่างกาย

แร่ธาตุที่พบในร่างกายสัตว์จะอยู่ในสภาพที่เคลื่อนย้ายอยู่ตลอดเวลา (dynamic status) โดย

มีกลไกในการควบคุมระดับในเลือดให้อยู่ในสภาวะสมดุล ดังแสดงในรูปที่ 9-1 โดยเริ่มจาก

ขั้นตอนการดูดซึมเข้าสู่ร่างกายจะถูกกำหนดด้วยโปรตีนที่ทำหน้าที่เป็นตัวพา ซึ่งตามปกติจะ

เกาะกับแร่ธาตุอยู่และจะถ่ายให้กับเนื้อเยื่อที่ต้องการแร่ธาตุชนิดนั้น จากนั้นโปรตีนตัวพา

อิสระจึงจะสามารถมารับแร่ธาตุจากผนังลำไส้ได้ แร่ธาตุจากอาหารที่ไม่ถูกดูดซึมกับแร่ธาตุที่

ได้จากเนื้อเยื่อที่หมดอายุจะถูกขับออกพร้อมกับมูล ส่วนแร่ธาตุที่ดูดซึมเข้าสู่ร่างกายจะรวม-

แร่ธาตุ 140