Page 99 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

3-43

(Department of Agriculture: DOA) ภายใตโครงการความรวมมือ IWMI-DOA Collaborative Project
1998-2003 ซึ่งไดทําการตรวจวัดระดับสารแคดเมียมในดินและขาว บริเวณบานพะเดะและบริเวณลําหวย

แมตาว ตําบลแมตาว อําเภอแมสอด จังหวัดตาก รวมทั้งศึกษาแหลงกําเนิดของสารแคดเมียมระหวาง
ป พ.ศ. 2541-2546 ผลการศึกษาตรวจพบการปนเปอนของสารแคดเมียมในตัวอยางดิน 154 ตัวอยาง
ซึ่งสูงกวาเกณฑมาตรฐานการปนเปอนของสารแคดเมียมที่ยอมใหมีไดในดินของประชาคมยุโรปเทากับ
3 มิลลิกรัม/กิโลกรัม (EEC : The European Economic Community) ถึง 1,800 เทา ที่บานพะเดะ

และถึง 72 เทา ตามลําหวยแมตาวในบริเวณตําบลแมตาว
จากการศึกษาของกรมวิชาการเกษตร และสถาบันการจัดการน้ําสากล พบวาน้ํา
ชลประทานหวยแมตาวเปนตัวพาแคดเมียมในรูปตะกอนแขวนลอยและตกตะกอนลงในนาขาว ดังนั้นพื้นที่นา
ซึ่งอยูใกลและรับน้ําจากหวยแมตาวหรือลําน้ําสาขาของหวยแมตาวซึ่งชาวบานเรียกวาลําเหมืองนั้น มีความ

เสี่ยงสูงตอการปนเปอนแคดเมียมและการดูดสะสมแคดเมียมในเมล็ดขาว (กรมพัฒนาที่ดิน, 2552: 1)
ในเวลาตอมารัฐบาลไดประกาศใหมีการยุติการใชที่ดินในบริเวณที่มีการแพรกระจายของ
สารแคดเมียมเพื่อการทํานา และใหปลูกออยเพื่อผลิตเอทานอลแทน
อยางไรก็ตามกลุมชาวบานที่ไดรับผลกระทบจากการแพรกระจายของสารแคดเมียม

ไดรวมกับสมาคมตอตานสภาวะโลกรอน ฟองศาลปกครอง กรณีหนวยงานทางปกครองหรือเจาหนาที่ของรัฐ
ละเลยตอหนาที่ตามที่กฏหมายกําหนดใหตองปฏิบัติหรือปฏิบัติหนาที่ดังกลาวลาชาเกินควร โดยมีผูถูกฟองคดี
ดังนี้

(1) คณะกรรมการสิ่งแวดลอมแหงชาติที่ 1 (2) คณะกรรมการควบคุมมลพิษ ที่ 2
(3) คณะกรรมการพัฒนาที่ดิน ที่ 3 (4) รัฐมนตรีวาการกระทรวงเกษตรและสหกรณ ที่ 4 (5) รัฐมนตรีวาการ
กระทรวงอุตสาหกรรม ที่ 5 (6) อธิบดีกรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร ที่ 6

ศาลปกครองพิษณุโลก ไดมีคําพิพากษาเมื่อวันที่ 14 สิงหาคม 2556 ดังนี้

“พิพากษาใหผูถูกฟองคดีที่ 1 ใชอํานาจตามมาตรา 43 แหงพระราชบัญญัติ
สงเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดลอมแหงชาติ พ.ศ.2535 แนะนําใหรัฐมนตรีวาการกระทรวง
ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอมออกกฎกระทรวงกําหนดใหพื้นที่ลุมน้ําแมตาว อําเภอแมสอด จังหวัดตาก
เปนเขตพื้นที่คุมครองสิ่งแวดลอม โดยใหกําหนดมาตรการคุมครองอยางใดๆ ไวในกฏกระทรวงตามมาตรา 44 แหง

พระราชบัญญัติดังกลาว ทั้งนี้ภายในเกาสิบวันนับแตวันที่คดีถึงที่สุด สวนคําขออื่นนอกจากนี้ใหยก”
(ศาลปกครองพิษณุโลก, 2556: 56)
ตอมากลุมชาวบานไดฟองรองเรียกคาเสียหายจากบริษัทผาแดงอินดัสทรี จํากัด (มหาชน)

ซึ่งศาลฎีกามีคําพิพากษาเมื่อวันที่ 6 มิถุนายน 2562 ใหบริษัทจายเงินแกกลุมชาวบานเปนเงิน 1.09 ลานบาท
พรอมดวยดอกเบี้ยในอัตรารอยละ 5 ตอป นับตั้งแตวันถัดจากวันฟอง (สํานักขาวอิศรา, 2562: 2)

3.7.2 ปญหาหมอกควัน
ปญหาที่สําคัญอีกปญหาหนึ่งบนพื้นที่สูงคือปญหาหมอกควันในชวงเดือนกุมภาพันธ ถึง เมษายน

ในพื้นที่ภาคเหนือ
ในเดือนมีนาคม พ.ศ.2550 กรมควบคุมมลพิษไดรายงานปริมาณฝุนขนาดเล็ก เสนผาศูนยกลางไม
เกิน 10 ไมครอน หรือ PM ที่สถานีตรวจวัดสภาพอากาศ ณ โรงเรียน ยุพราชวิทยาลัย อําเภอเมือง จังหวัด
เชียงใหม มีปริมาณ 383 ไมโครกรัมตอปริมาตรอากาศ 1 ลูกบาศกเมตร (www.cmuccdc.org)