Page 86 -
P. 86
โครงการรวบรวมและจัดทําเอกสารวารสารอิเล็กทรอนิกส์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
วารสารมนุษยศาสตร์ปีที่ 24 ฉบับที่ 2 (กรกฎาคม-ธันวาคม 2560) 67
ชัยวรมันที่ 7 โปรดให้ประดิษฐานรูปพระมารดาของพระองค์ขึ้นในปีมหาศักราช 1108
ส่วนปราสาทพระขรรค์เป็นอนุสรณ์ที่พระเจ้าชัยวรมันที่ 7 โปรดให้สร้างถวายพระเจ้าศรี
ธรณีนทรวรมันที่ 2 พระราชบิดา จารึกปราสาทพระขรรค์บันทึกการสร้างเมืองชัยศรี
หรือปราสาทพระขรรค์ไว้ในโศลกที่ 32 ผู้แต่งกล่าวว่าแผ่นดินที่พระเจ้าชัยวรมันที่ 7
กรีธาทัพไปรบนั้น นองไปด้วยเลือดของศัตรู ดังนั้น เมื่อสถาปนาเมืองชัยศรีจึงมีการ
ประดับตกแต่งภูมิทัศน์โดยรอบด้วยทอง ดอกบัวและหิน เพื่อกลบร่องรอยคราบเลือดบน
พื้นดิน อย่างไรก็ตามในความรู้สึกของผู้แต่ง ความงามที่สัมผัสนั้น “ย่อมปรากฏ
เหมือนกับทาด้วยเลือดทั้งหลายจนกระทั่งทุกวันนี้” (จิรพัฒน์ ประพันธ์วิทยา, 2531,
น. 86) และเนื้อหาจารึกปราสาทพระขรรค์โศลกที่ 34 บันทึกเหตุการณ์ที่พระเจ้าชัยวรมัน
ที่ 7 ทรงเบิกพระเนตรองค์พระประติมาพระเจ้าศรีธรณีนทรวรมันที่ 2 ในรูปพระโลเกศวร
ซึ่งมีพระนามว่า “ศรีชยวรเมศวร” ซึ่งประดิษฐานรูปเคารพขึ้นในปีมหาศักราช 1113 ขึ้น
(จิรพัฒน์ ประพันธ์วิทยา, 2531, น. 87)
7.3 รายการสิ่งของบางส่วนที่ถวายภายในปราสาท
สิ่งของถวายภายในปราสาทตาพรหมและปราสาทพระขรรค์บางรายการมี
รายละเอียดแตกต่างกัน จะเห็นได้จากรายการสิ่งของที่ปรากฏในจารึกปราสาทตาพรหม
แต่ไม่พบในจารึกปราสาทพระขรรค์ คือ เครื่องเทศ สมุนไพร และยารักษาโรค แม้
เนื้อหาจารึกปราสาทพระขรรค์ด้านที่ 2 โศลกที่ 3 ปรากฏศัพท์ว่า “อาโรคฺยายตเน”
แปลว่า ในบริเวณของโรงพยาบาล และด้านที่ 3 โศลกที่ 31 ผู้แต่งบันทึกไว้ว่ามี
“วลภิปฺราสาท” หรือ อาโรคยศาลาจ านวน 102 แห่ง ดังนี้ “ปิณฺฑีกฤตาสฺตุ วลภิปฺราสาทา
เทฺวาสตนฺตถาศิลาคฺฤหาณ า ตุ ปญฺจาศีติศฺจตุศฺศตะ” (สมบัติ มั่งมีสุขศิริ, 2558, น.80-
81) แต่ก็ไม่ได้ให้รายละเอียดเครื่องยาสมุนไพรแบบที่พบในจารึกประจ าอาโรคยศาลา
ต่างจากจารึกปราสาทตาพรหม มีการระบุถึงเครื่องเทศสมุนไพรและเครื่องยารักษา
โรคจ านวนมาก ดังเช่นตรุษกะ (โศลกที่ 100 และ 112) กลีบดอกไม้ที่มีกลิ่นหอม
(โศลกที่ 100 และ 113) ไขมันชะมดเช็ด (โศลกที่ 101) ขิงแห้ง (โศลกที่ 102) มหาหิงคุ์
(โศลกที่ 113 และ 137 ) ดีปลีและผงดีปลี (โศลกที่ 125 และ 126) บุนนาค (โศลกที่
126) ทังทังสะ ซึ่งสันนิษฐานว่า คือ ปลิง (โศลกที่ 129) ต้นกันทัง ต้นหะลาย ต้นชันสยัง
