Page 107 -
P. 107
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ปฏิรูปฯ ที่ต้องการให้ตลาด TFEX เป็นเครื่องมือของเกษตรกรในการบริหารความเสี่ยงทางด้านราคาจึงเป็นไป
ได้ค่อนข้างยาก
8.2 ข้อเสนอแนะทางด้านนโยบาย
จากข้อจ ากัดในการใช้และเข้าถึงตลาดซื้อขายล่วงหน้าประเภท Futures ดังกล่าวข้างต้นในการ
ป้องกันความเสี่ยงทางด้านราคาของเกษตรกรรายย่อย ผู้ก าหนดนโยบายภาครัฐอาจมีทางเลือกดังต่อไปนี้ (ดู
สรุปข้อดีข้อเสียและประเด็นพิจารณาของทางเลือกเหล่านี้ในตารางที่ 8.1)
1. การประกันราคายางพาราของภาครัฐ
แนวทางนี้รัฐบาลประกาศราคารับประกันให้เกษตรกรทราบ โดยอาจใช้ราคาซื้อขายยางพารารูปแบบ
ใดรูปแบบหนึ่งจากตลาดใดตลาดหนึ่งหรือหลายตลาดเป็นราคาอ้างอิง หากราคาซื้อขายยางพาราอ้างอิงเฉลี่ย
ในช่วงเวลาที่ก าหนดต่ ากว่าราคารับประกัน เกษตรกรผู้ปลูกยางจะได้รับเงินชดเชยจากรัฐ
อย่างไรก็ตาม แนวทางนี้จะเป็นภาระด้านงบประมาณแก่รัฐบาลค่อนข้างมาก ซึ่งอาจท าให้ไม่สามารถ
ด าเนินการได้อย่างยั่งยืน รวมถึงอาจถูกใช้เป็นนโยบายเพื่อสร้างความนิยมโดยก าหนดราคารับประกันที่สูง
เกินไป และไม่ได้เป็นการส่งเสริมให้เกษตรกรสามารถช่วยเหลือตนเอง นอกจากนี้ยังมีความไม่ชัดเจนในหลาย
ประเด็นที่ต้องพิจารณา เช่น ในเรื่องของเกษตรกรผู้มีสิทธิได้รับเงินชดเชยควรมีพื้นที่ปลูกยางเท่าใด จะต้อง
ค านึงถึงพันธุ์ยางที่ปลูกซึ่งอาจให้ผลผลิตต่อไร่ไม่เท่ากันอย่างไร หากเป็นพื้นที่ที่ไม่มีเอกสารสิทธิควรได้รับเงิน
ชดเชยหรือไม่ แหล่งเงินงบประมาณที่จะมาสนับสนุนการด าเนินงานจะมาจากแหล่งใด เป็นต้น
2. การรับซื้อยางพาราล่วงหน้าประเภท Forward
ทางเลือกนี้รัฐบาลจัดตั้งองค์กรกลางหรือมอบหมายให้หน่วยงานของรัฐ (เช่น กยท. หรือ ธ.ก.ส.) รับ
ซื้อยางพาราล่วงหน้าจากเกษตรกรรายย่อยที่ต้องการบริหารความเสี่ยงโดยใช้สัญญา Forward ที่ออกแบบให้
เหมาะสมกับเกษตรกรแทนการที่ขายยางพาราล่วงหน้าในตลาด Futures ที่เป็นสัญญามาตรฐาน เนื่องจาก
สัญญา Forward เป็นผลิตภัณฑ์ทางการเงินที่ง่ายและยืดหยุ่นสามารถออกแบบให้เหมาะกับผู้ใช้ ไม่มีปัญหา
เรื่องการวางเงินหลักประกันเริ่มต้น (Initial Margin Requirement) ในการเปิดบัญชีซื้อขาย ตลอดจนการที่
16
เกษตรกรอาจจะถูกเรียกเงินประกันเพิ่มเติม (Maintenance Margin) จากกระบวนการ Mark-to-Market ที่
เป็นอุปสรรคของเกษตรกรรายย่อยดังที่ได้กล่าวมาแล้ว จึงท าให้เกษตรกรรายย่อยสามารถเข้าถึงการใช้สัญญา
16 หากมีการควบคุมและกระบวนการติดตามความเสี่ยงทางด้านการผิดนัดช าระ (Counterparty Risk) ที่ดี เช่น ผ่านทางสหกรณ์ที่เกษตกรเป็น
สมาชิก หรือ ธ.ก.ส. ถ้าเกษตรกรเป็นลูกค้าอยู่
94
