Page 54 -
P. 54
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
3) ข้าวขึ้นน�้า คือ ข้าวที่ปลูกในนาที่มีน�้าท่วมขัง
ในระหว่างการเจริญเติบโตของข้าวมีระดับน�้าลึกตั้งแต่ 1-5
เมตร เป็นเวลาไม่น้อยกว่า 1 เดือน (ภาพที่ 1.7) ลักษณะ
พิเศษของข้าวขึ้นน�้า คือมีความสามารถในการยืดปล้อง การ
แตกแขนงและรากที่ข้อเหนือผิวดิน และการชันล�าต้นชูรวง
(kneeing ability)
2.2 การจ�าแนกข้าวตามนิเวศการปลูก
เป็นการจ�าแนกที่คล้ายคลึงกับตอนที่ 2 แต่มี
รายละเอียดเพิ่มขึ้น จึงจ�าแนกเป็น 6 ประเภท คือ
1) ข้าวนาสวน คือ ข้าวที่ปลูกในนาที่มีน�้าขังระดับ
น�้าลึกไม่ควรเกิน 50 เซนติเมตร ปลูกในที่ลุ่มทั่วๆ ไปของ
ภาพที่ 1.7 การปลูกข้าวนาน�้าลึก ทุกภาคในประเทศไทย ข้าวนาสวนต้องมีน�้าหล่อเลี้ยงต้นข้าว
ตั้งแต่ปลูกจนกระทั่งก่อนเก็บเกี่ยว หากรักษาระดับน�้าได้
การปลูกจะได้ผลดี นิยมปลูกในทุกภาคของประเทศคิดเป็นร้อยละ 80 ของเนื้อที่เพาะปลูกข้าวทั่วประเทศ
แบ่งการปลูกเป็น 2 แบบ คือ ข้าวนาสวนนาน�้าฝน และข้าวนาสวนนาชลประทาน
(1) ข้าวนาสวนนาน�้าฝน คือ ข้าวที่ปลูกในฤดูนาปี และอาศัยน�้าฝนตามธรรมชาติ ไม่สามารถ
ควบคุมระดับน�้าได้ ผลผลิตจึงขึ้นอยู่กับปริมาณและการกระจายของฝน ประเทศไทยมีพื้นที่ปลูกข้าวนา
น�้าฝนประมาณ 70 %
(2) ข้าวนาสวนนาชลประทาน คือ ข้าวที่ปลูกได้ตลอดทั้งปีในนาที่ควบคุมระดับน�้าได้ โดยใช้
น�้าชลประทาน พื้นที่ปลูกข้าวแบบนี้ในประเทศไทยมีประมาณ 24 % ส่วนใหญ่อยู่ในภาคกลาง
2) ข้าวน�้าลึก คือ ข้าวที่ปลูกได้ในพื้นที่น�้าลึกกว่าข้าวนาสวน ระดับน�้าในนามากกว่า 50 เซนติเมตร
แต่ไม่เกิน 100 เซนติเมตร
3) ข้าวขึ้นน�้าหรือข้าวนาเมือง คือ ข้าวที่ปลูกในนาที่มีน�้าท่วมขัง ในระหว่างที่ข้าวเจริญเติบโต
อาจมีระดับน�้าลึกตั้งแต่ 1-5 เมตร เป็นเวลาไม่น้อยกว่า 1 เดือน โดยไม่สามารถควบคุมระดับน�้าได้
จึงต้องใช้ข้าวพันธุ์พิเศษที่เรียกว่าข้าวลอยหรือข้าวฟางลอย ข้าวขึ้นน�้าปลูกในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา
สุพรรณบุรี ลพบุรี พิจิตร อ่างทอง ชัยนาทและสิงห์บุรี คิดเป็นเนื้อที่เพาะปลูกประมาณร้อยละ 10
ของพื้นที่ปลูกข้าวในประเทศ
5) ข้าวไร่ เป็นข้าวที่ปลูกได้ทั้งบนที่ราบและที่ลาดชันโดยไม่ต้องท�าคันนาเก็บกักน�้า นิยมปลูกกัน
ในบริเวณที่ราบสูงตามไหล่เขาทางภาคเหนือ ภาคใต้ ภาคตะวันออกและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ คิดเป็น
เนื้อที่เพาะปลูกประมาณร้อยละ 10 ของพื้นที่ปลูกข้าวในประเทศ
6) ข้าวนาที่สูง คือ ข้าวที่ปลูกในนาที่มีน�้าขังบนที่สูงตั้งแต่ 700 เมตรเหนือระดับน�้าทะเลขึ้นไป
พันธุ์ข้าวนาที่สูงต้องมีความสามารถทนทานอากาศหนาวเย็นได้ดี
ั
50 ประวติการปลูกข้าว และข้าวกับสภาพแวดล้อม ดิน ธาตุอาหารและปุ๋ยข้าว
