Page 53 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

(1) ข้าวแอฟริกา (Oryza glaberrima) แพร่กระจายอยู่เฉพาะบริเวณเขตร้อนของแอฟริกาเท่านั้น
(2) ข้าวเอเชีย เป็นข้าวลูกผสม เกิดจาก Oryza sativa กับข้าวป่า ปลูกกันอย่างแพร่หลาย

ในอินเดีย บางส่วนของบังคลาเทศ พม่า ไทย ลาว เวียดนาม และจีนตอนใต้
ข้าวเอเชียแบ่งออกเป็น 3 สายพันธุ์ คือ
(1) สายพันธุ์ Senica หรือ Japonica เป็นข้าวเมล็ดป้อม ปลูกในบางส่วนของจีน เกาหลีและ

ญี่ปุ่น
(2) สายพันธุ์ Indica เป็นข้าวเมล็ดยาว ปลูกในตอนใต้ของอินเดีย ศรีลังกา แหลมมาลายู

หมู่เกาะต่างๆ และบางส่วนของจีน
(3) ข้าวสายพันธุ์ชวา (Javanica) ปลูกในอินโดนีเชีย ฟิลิปปินส์ ญี่ปุ่น ยุโรป แอฟริกา อเมริกาใต้
อเมริกากลางและสหรัฐอเมริกา

2. ข้าวที่ปลูกในประเทศไทย

การปลูกข้าวเป็นอาชีพดั้งเดิมของคนไทยในทุกภูมิภาค เนื่องจากพื้นที่ปลูกข้าวมีลักษณะ
ภูมิประเทศแตกต่างกันมาก การปลูกข้าวในประเทศไทยจึงมีรูปแบบที่แตกต่างกัน และอาจจ�าแนกโดย
อาศัยชนิดของข้าวและแบบแผนของการท�านาได้หลายแบบดังนี้

2.1 การจ�าแนกข้าวตามระบอบน�้าของพื้นที่ปลูกข้าว
การจ�าแนกข้าวตามระบบน�้าในดินที่ใช้ปลูก คือ ดินไม่มีน�้าขัง มีน�้าขัง และน�้าลึก จึงแบ่งข้าว

ตามสภาพน�้าในพื้นที่เพาะปลูกได้ 3 ประเภท คือ ข้าวไร่ (upland rice) ข้าวนาสวนหรือน�้าขัง (lowland
rice) และ ข้าวขึ้นน�้าหรือข้าวนาเมือง (floating rice) ดังรายละเอียดในตอนที่ 2 ซึ่งสรุปได้ว่า
1) ข้าวไร่ คือ ข้าวที่

ปลูกในพื้นที่เกษตรน�้าฝน ดินมีการ
ระบายน�้าดี ไม่มีน�้าขังบนผิวดินใน

ขณะที่ข้าวเจริญเติบโต (ภาพที่ 1.6)
ข้าวไร่ปลูกในพื้นที่ 125 ล้านไร่
อยู่ในเอเชีย 60 % ลาตินอเมริกา

30 % และ อาฟริกา 10 %
2) ข้าวนาน�้าขัง คือ ข้าว

ซึ่งปลูกในที่ลุ่มและข้าวเจริญเติบโต
ตลอดชีพจักรในสภาพที่ดินมีน�้าขัง
ข้าวของโลก 76 % ผลิตจากการ

ปลูกในลักษณะนี้ ภาพที่ 1.6 การปลูกข้าวไร่

ดิน ธาตุอาหารและปุ๋ยข้าว ประวติการปลูกข้าว และข้าวกับสภาพแวดล้อม ั 49