Page 87 -
P. 87

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
                                                                        คุณภาพดินเพื่อการเกษตร





                     สุขภ�พดินมีคว�มหม�ยเชื่อมโยงกับคุณภ�พดิน  เนื่องจ�กสุขภ�พดินมีคว�มเกี่ยวข้องโดยตรง
            กับคุณภ�พดินทั้งสองส่วน คือ

                       1) ส่วนที่เป็นเนื้อแท้หรือส่วนที่ม�จ�กภ�ยใน (inherent soil quality) เช่น เนื้อดิน และ
            สมบัติอื่นๆ ที่เกี่ยวโยงกับก�รกำ�เนิดดิน ซึ่งเป็นสมบัติดินที่เปลี่ยนย�ก
                       2) ส่วนที่เป็นพลวัต (dynamic soil quality) เกิดขึ้นและเปลี่ยนแปลงได้ง่�ยจ�กพฤติกรรม

            ก�รใช้ที่ดิน
                     คุณภ�พดินส่วนที่ 2 นี้ได้รับคว�มสนใจจ�กเกษตรกรม�ก เนื่องจ�กก�รจัดก�รดินที่ดีจะทำ�ให้

            ดินมีศักยภ�พในก�รให้อรรถประโยชน์ (ประโยชน์ที่ต้องก�ร) สูงสุด
                     ในปัจจุบันถือว่� “สุขภ�พดิน” และ “คุณภ�พดิน” เป็นคำ�ร่วมสมัย (current) ของวงวิช�ก�ร
            ท�งปฐพีวิทย�ทั่วโลก แต่เนื่องจ�กเป็นเรื่องใหม่ จึงอ�จเข้�ใจไม่ตรงกันบ้�ง และมีนักวิช�ก�รจำ�นวนม�ก

            ใช้สองคำ�นี้แทนกันในคว�มหม�ยที่เหมือนกัน (synonym) หรือใช้สลับกันไปม�อยู่เสมอ เนื่องจ�กคำ�จำ�กัด
            คว�มของสองคำ�นี้  ซึ่งหน่วยง�นสำ�คัญของสหรัฐอเมริก�  คือหน่วยให้บริก�รอนุรักษ์ทรัพย�กรธรรมช�ติ

            (National Resource Conservation Service หรือ NRCS) ได้บัญญัติไว้ก็คล้�ยคลึงกัน เพียงแต่เพิ่ม
            ศัพท์ด้�นคุณภ�พดินอีก 2 คำ� คือ inherent soil quality และ dynamic soil quality ดังนั้นห�กไม่ลง
            ในร�ยละเอียดของคำ�จำ�กัดคว�ม  ก็อ�จใช้สองคำ�นี้แทนกันได้  โดยถือว่�เป้�หม�ยสุดท้�ยของก�รจัดก�ร

            ดินในสองแนวท�งนี้คล้�ยกัน


                 3.2 ลักษณะของดินสุขภ�พดี
                     ลักษณะของดินสุขภ�พดี (healthy soil) มี 10 ประก�ร คือ
                       1) สมบัติท�งก�ยภ�พรวม (soil tilth) ดี

                       2) มีคว�มลึกม�กพอ
                       3) สนองธ�ตุอ�ห�รให้แก่พืชได้อย่�งเพียงพอและสมดุล

                       4) มีโรคพืชและแมลงศัตรูพืชน้อย
                       5) ก�รระบ�ยนำ้�ของดินดี
                       6) มีประช�กรของสิ่งมีชีวิตที่เป็นประโยชน์ม�ก

                       7) ปลอดจ�กส�รเคมีและส�รชีวพิษ (toxins) ซึ่งอ�จเป็นอันตร�ยต่อพืชและมนุษย์
                       8) มีปัญห�ด้�นวัชพืชน้อย

                       9) ทนท�นต่อก�รเสื่อมโทรม (degradation)
                       10) มีคว�มยืดหยุ่น (resilience) เมื่อประสบกับภ�วะอันไม่พึงประสงค์
                     จ�กลักษณะของดินสุขภ�พดีทั้ง 10 ประก�รข้�งต้น อ�จรวมกลุ่มของลักษณะของดินสุขภ�พดี

            ได้ 4 ด้�นดังนี้




                                                                สมาคมดินและปุ๋ยแห่งประเทศไทย      83
   82   83   84   85   86   87   88   89   90   91   92