Page 44 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
คุณภาพดินเพื่อการเกษตร

ของมนุษย์และปศุสัตว์ (สัตว์เลี้ยงเพื่อใช้แรงง�นหรือนำ�ม�เป็นอ�ห�ร) ระบบนิเวศเกษตรมีมนุษย์เข้�ม�
เกี่ยวข้องในฐ�นะผู้ควบคุม

องค์ประกอบที่สำ�คัญของระบบนิเวศเกษตร มี 3 ประก�ร (Gliessman, 2010) คือ
1) องค์ประกอบท�งชีวภ�พ ได้แก่ (ก) พืชปลูกและสัตว์เลี้ยง (ข) พืช สัตว์และจุลินทรีย์ธรรมช�ติ
และ (ค) มนุษย์ในฐ�นะผู้ควบคุม

2) องค์ประกอบท�งก�ยภ�พ เช่น ดิน สภ�พพื้นที่ สิ่งก่อสร้�ง เครื่องมือกลและภูมิอ�ก�ศ
3) องค์ประกอบท�งเศรษฐกิจและสังคม เช่น ร�ค�ผลผลิต ร�ค�ปัจจัยก�รผลิต ฐ�นะของ

คนในชุมชน และคว�มต้องก�รของผู้บริโภค เป็นต้น (ภ�พที่ 2.1)

สิ่งแวดล้อมภ�ยนอก

ภูมิอ�ก�ศจุลภ�ค ผลพลอยได้ ผลผลิตมีมูลค่�

ก�รเกื้อหนุน ระบบท�งเคมี-ฟิสิกส์-ชีวภ�พ สิ่งออก

กิจกรรมของมนุษย์ คว�มพึงพอใจ

ภ�พที่ 2.1 องค์ประกอบของระบบนิเวศเกษตรและคว�มสัมพันธ์กับผลผลิต

อย่�งไรก็ต�ม สิ่งที่มีอิทธิพลโดยตรงต่อโครงสร้�งของระบบนิเวศเกษตรมี 3 ประก�ร คือ 1)
ระบบเทคโนโลยีก�รเกษตร 2) ทิศท�งของสังคม และ 3) ทิศท�งด้�นสิ่งแวดล้อม ดังภ�พที่ 2.2

5. สมบัติของระบบนิเวศเกษตร
สมบัติต่�งๆ ของระบบนิเวศเกษตรจัดเป็นกลุ่มได้ 5 ประก�ร (Krishna, 2001; Marten, 2004)

คือ
1) ผลิตภ�พ (productivity) หม�ยถึงปริม�ณอ�ห�ร เชื้อเพลิงชีวภ�พ หรือเส้นใยที่ระบบนิเวศ
เกษตรผลิตขึ้นม�ให้มนุษย์ใช้ประโยชน์

40 สมาคมดินและปุ๋ยแห่งประเทศไทย