Page 49 -
P. 49
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
คุณภาพดินเพื่อการเกษตร
4) แหล่งแรงง�น (อ�จเป็นแรงง�นจ้�งหรือแรงง�นในครัวเรือน) ปริม�ณและแหล่งทุนที่ใช้ใน
กิจก�ร รวมทั้งแหล่งพลังง�นในระบบ เช่น ใช้พลังง�นจ�กนำ้�มันหรือแรงง�นสัตว์ เป็นต้น
7.2 หน้�ที่ของระบบนิเวศเกษตร
หน้�ที่ของระบบนิเวศเกษตรประกอบด้วย
1) ก�รถ่�ยเทวัสดุ พลังง�นและส�รสนเทศจ�กส่วนหนึ่งไปยังอีกส่วนอื่นของระบบ
2) ก�รถ่�ยเทวัสดุ พลังง�นและส�รสนเทศ จ�กภ�ยนอกเข้�สู่ระบบ หรือจ�กระบบออกไปสู่
ภ�ยนอก สำ�หรับวัสดุที่ออกจ�กระบบนิเวศเกษตรเพื่อก�รใช้สอยของมนุษย์เรียกว่�ผลผลิต และก�รได้ม�
ซึ่งปริม�ณผลผลิตจ�กระบบ คือ ก�รผลิต
ก�รทำ�หน้�ที่ของระบบนิเวศเกษตรด้�นพืช ต้องอ�ศัยทั้งสิ่งเข้�สู่ระบบและสิ่งออกจ�กระบบ ดังนี้
1) สิ่งเข้� : วัสดุซึ่งเป็นสิ่งเข้�ได้แก่ เมล็ดพันธุ์ ปุ๋ย นำ้�ชลประท�น ส�รฆ่�ศัตรูพืช เครื่องจักรกล
ก�รเกษตร และเชื้อเพลิง เป็นต้น ทั้งนี้เพื่อให้ระบบก�รผลิตเชิงเศรษฐกิจดำ�เนินไปสู่จุดหม�ย
2) สิ่งออกจ�กระบบ : เป็นสิ่งที่มีค่�ท�งเศรษฐกิจได้แก่ผลผลิตทุกประเภท (เมล็ด ใบ ต้น หรือ
ร�กของพืชปลูก) รวมทั้งผลพลอยได้และสิ่งอื่นๆ ที่ออกไปจ�กพื้นที่ด้วย (ภ�พที่ 2.2)
อ�จแบ่งผลผลิตด้�นก�รเกษตรออกเป็น 3 รูป คือ
(1) วัสดุหย�บ เช่น หญ้�อ�ห�รสัตว์
(2) เมล็ด ผล ดอก ต้นและใบ เป็นอ�ห�รของมนุษย์และปศุสัตว์
(3) เนื้อไม้และใบไม้ ใช้เป็นเชื้อเพลิง ทำ�ที่อยู่อ�ศัยและเครื่องใช้ไม้สอยต่�งๆ
สำ�หรับวิถีก�รไหลของสส�รและพลังง�น ระหว่�งพืชซึ่งเป็นผู้ผลิตปฐมภูมิและผู้บริโภค ใน
ระบบนิเวศเกษตรต่�งๆ มักจะคล้�ยกัน คือเป็นแบบง่�ยๆ และเสมอต้นเสมอปล�ย ดังภ�พที่ 2.3 เมื่อ
เปรียบเทียบกับระบบนิเวศอื่นๆ ซึ่งมีโซ่อ�ห�รและส�ยใยอ�ห�รที่ซับซ้อนม�กกว่�
สิ่งเข้� ก�รผลิต สิ่งออก
ปัจจัยก�รผลิตด้�นสัตว์ สัตว์
ผลผลิต
มูลสัตว์ ปุ๋ยอินทรีย์อื่นๆ ผลพลอยได้
พืช
ปัจจัยก�รผลิตด้�นพืช
ก�รชะละล�ย
ปุ๋ยเคมี ก�รตรึงไนโตรเจน ก�รกร่อน
ก�รทับถมของตะกอน ดิน ก�รระเหยของก๊�ซ
ภ�พที่ 2.3 คว�มสัมพันธ์ระหว่�งสิ่งเข้�และสิ่งออกของระบบนิเวศเกษตร
สมาคมดินและปุ๋ยแห่งประเทศไทย 45
