Page 43 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
คุณภาพดินเพื่อการเกษตร

มีผลิตภ�พสูงต้องเป็นดินที่มีสมบัติต่อไปนี้ดีครบถ้วน คือ สมบัติท�งเคมี ฟิสิกส์และชีวภ�พ ทั้งต้องเป็นดิน
ที่มีคว�มอุดมสมบูรณ์สูงด้วย

2) คว�มอุดมสมบูรณ์ของดิน คือ คว�มส�ม�รถของดินในก�รปลดปล่อยธ�ตุอ�ห�รรูปที่เป็น
ประโยชน์ต่อพืช อ�จจำ�แนกได้เป็น 3 ระดับ คือ คว�มอุดมสมบูรณ์สูง ป�นกล�งและตำ่� สำ�หรับ “ดิน

มีคว�มอุดมสมบูรณ์สูง” คือ ดินซึ่งส�ม�รถสนองธ�ตุอ�ห�รพืชที่ม�จ�กดินได้ครบทุกธ�ตุ แต่ละธ�ตุ
เพียงพอและสมดุลกันต�มคว�มต้องก�รของพืช ก�รประเมินคว�มอุดมสมบูรณ์ของดิน ดำ�เนินก�รโดยใช้
เทคนิคท�งเคมีในก�รวิเคร�ะห์ห�ปริม�ณธ�ตุอ�ห�รรูปที่เป็นประโยชน์ แล้วนำ�ม�พิจ�รณ�คว�มเพียง

พอของธ�ตุอ�ห�รนั้นเป็นร�ยธ�ตุ ห�กผลก�รวิเคร�ะห์แสดงว่�ดินมีธ�ตุอ�ห�รทุกธ�ตุเพียงพอ และ
สมดุลกันต�มคว�มต้องก�รของพืช ก็จัดเป็นดินที่มีคว�มอุดมสมบูรณ์สูง ห�กมีธ�ตุอ�ห�รใดมีน้อยกว่�

เกณฑ์ดังกล่�ว ก็จัดอยู่ในเกณฑ์ป�นกล�งหรือตำ่� ดังตัวอย่�งในต�ร�งที่ 2.1
ประโยชน์ของก�รประเมินคว�มอุดมสมบูรณ์ของดินมี 2 ประก�ร คือ 1) เป็นแนวท�งในก�รใช้
ปุ๋ยเพื่อบำ�รุงดิน และ 2) เป็นข้อมูลส่วนหนึ่งที่ใช้ในก�รพิจ�รณ�คุณภ�พดิน

ต�ร�งที่ 2.1 แนวท�งก�รประเมินคว�มอุดมสมบูรณ์ของธ�ตุหลักในดิน โดยวิเคร�ะห์ดินท�งเคมี

ก�รวิเคร�ะห์ คว�มเข้มข้น ระดับ

Organic matter (%) < 1.5 ตำ่�
1.5 – 2.5 ป�นกล�ง
> 2.5 สูง

Available P (mg P/kg) <10 ตำ่�
10-20 ป�นกล�ง
>20 สูง

Exchangeable K (mg K/kg) < 60 ตำ่�
60-100 ป�นกล�ง
> 100 สูง

4. หลักก�รของระบบนิเวศเกษตร

ดังที่ได้กล่�วแล้วว่� ระบบนิเวศเกษตร คือ ระบบที่มีก�รอยู่ร่วมกันและสัมพันธ์ต่อกันของสิ่ง
มีชีวิตต่�งๆ กับสิ่งแวดล้อม โดยมีวัสดุที่เกี่ยวข้องกับก�รเกษตร เข้�ม�มีก�รแลกเปลี่ยนและหมุนเวียน

ระบบนิเวศนี้มีองค์ประกอบท�งฟิสิกส์ เคมี และชีวภ�พ ประส�นกับแหล่งพลังง�น และวิถีก�รแลกเปลี่ยน
ระหว่�งวัสดุกับพลังง�น อันตรกิริย�ระหว่�งองค์ประกอบทั้งส�มนี้ มีอิทธิพลต่อคว�มเป็นไปของระบบ
อย่�งม�ก สำ�หรับระบบนิเวศเกษตรนั้นได้มีก�รนำ�พืชปลูกชนิดต่�งๆ เข้�ม�สู่ระบบ เพื่อผลประโยชน์

สมาคมดินและปุ๋ยแห่งประเทศไทย 39