Page 27 -
P. 27
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ก็ตาม การเปลี ยนแปลงที เกิดขึ นจากประเทศรายเล็กจะไม่ส่งผลที เป็นนัยสําคัญต่อราคาสินค้าเกษตรใน
ตลาดโลก
การซื อขายสินค้าเกษตรส่วนใหญ่ของโลกมักจะซื อขายและชําระเงินด้วยเงินสกุลหลักของโลก
ได้แก่ ดอลลาร์สหรัฐ ดังนั นการเปลี ยนแปลงอัตราแลกเปลี ยนเงินตราต่างประเทศของประเทศผู้ส่งออก
หรือนําเข้าเมื อเทียบกับสกุลเงินดอลลาร์สหรัฐจะส่งผลกระทบต่อราคาสินค้าเกษตรในตลาดโลก กล่าวคือ
ในกรณีที ค่าเงินของประเทศผู้ส่งออกหรือผู้นําเข้าแข็งขึ น ราคาสินค้าเกษตรที คํานวณเป็นสกุลเงินท้องถิ น
ของประเทศผู้ส่งออกหรือนําเข้าจะลดลง และในกรณีที ค่าเงินของประเทศผู้ส่งออกหรือผู้นําเข้าอ่อนลง
ราคาสินค้าเกษตรที คํานวณเป็นสกุลเงินท้องถิ นของประเทศผู้ส่งออกหรือนําเข้าจะเพิ มขึ น
ข้าว
ราคาข้าวในตลาดโลก เกิดจากอุปสงค์และอุปทานของข้าวในตลาดโลก (Agricultural Futures
Trading Commission, 2007) โดยปัจจัยที ส่งผลต่อราคาข้าวโลกทางด้านอุปสงค์ ได้แก่ ปริมาณการบริโภค
ข้าวของโลก โดยประเทศที บริโภคข้าวส่วนใหญ่จะเป็นประเทศที อยู่ในแถบทวีปเอเชีย อาทิ จีน อินเดีย
และอินโดนีเซีย และปริมาณการนําเข้าข้าวของโลก ปัจจัยที ส่งผลต่อปริมาณการบริโภคและการนําเข้าข้าว
อาทิ การเกิดภัยธรรมชาติ การระบาดของศัตรูพืชในประเทศผู้นําเข้า ทําให้มีผลผลิตไม่เพียงพอต่อความ
ต้องการภายในประเทศ จึงต้องนําเข้าเพื อชดเชยส่วนที ขาดไป
สําหรับปัจจัยที ส่งผลต่อราคาข้าวโลกทางด้านอุปทาน ได้แก่ ปริมาณการผลิตข้าวของโลก โดย
แหล่งผลิตข้าวที สําคัญของโลกอยู่ในทวีปเอเชีย ปริมาณสต็อกข้าวปลายปีของโลก และปริมาณการส่งออก
ข้าว โดยประเทศผู้ส่งออกข้าวที สําคัญ ประกอบด้วย ไทย เวียดนาม อินเดีย และปากีสถาน นอกจากนี หาก
พื นที เก็บเกี ยวข้าวของโลกได้รับผลกระทบ ก็จะส่งผลต่อราคาข้าวในตลาดโลก ตลอดจนปัจจัยอื น ๆ ที
ส่งผลต่อปัจจัยข้างต้น อาทิ อุทกภัยหรือภาวะแห้งแล้ง และการระบาดของศัตรูพืช ทําให้ผลผลิตลดลง
ส่งผลต่อปริมาณการส่งออกที ลดลง
ในประเทศไทย ตลาดข้าวประกอบด้วยตลาดข้าวเปลือกและตลาดข้าวสาร โดยกลุ่มคนที เกี ยวข้อง
ในตลาดข้าวเปลือก ได้แก่ เกษตรกร พ่อค้าคนกลาง สถาบันเกษตรกรในท้องถิ น ผู้ประกอบธุรกิจตลาดกลาง
รวมไปถึงผู้ประกอบการโรงสี บุคคลเหล่านี ล้วนเป็นผู้ที มีส่วนร่วมในการกําหนดราคาข้าวเปลือก
โดยทั วไป เกษตรกรมักจะขายผลผลิตทันทีหลังการเก็บเกี ยว ทําให้ในช่วงฤดูเก็บเกี ยวตลาดข้าวเปลือกมี
อุปทานผลผลิตมาก โดยข้าวเปลือกจะถูกส่งต่อไปยังกลุ่มคนที เกี ยวข้องในตลาดข้าวสาร ได้แก่
ผู้ประกอบการโรงสีจะทําหน้าที แปรรูปข้าวเปลือกเป็นข้าวสารและส่งต่อไปยังหยงหรือตัวแทนตลาดที มี
เครือข่ายผูกพันกับผู้ค้าส่งข้าวสารและผู้ส่งออกในการกระจายข้าวสารต่อไป
พฤติกรรมการกําหนดราคาข้าวสารในตลาดขายส่งกรุงเทพฯ ในกรณีของพ่อค้าส่งออก การตั งราคา
เบื องต้นจะอิงกับราคาข้าว Free on Board (F.O.B.) ในช่วงเวลาที ผ่านมาประกอบกับใช้ข้อมูลสภาพตลาด
ส่งออกและราคาข้าวสารของประเทศคู่แข่งที สําคัญมาเป็นข้อมูลพื นฐานในการปรับราคาอ้างอิง ซึ งในตลาด
2-7
