Page 39 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

39

ต่อเนื่องมายังแผนพัฒนาฯฉบับที่ 11 (พ.ศ.2555-2559) ซึ่งยังคงยุทธศาสตร์ความเข้มแข็งของภาค

การเกษตรและความมั่นคงทางอาหาร โดยคํานึงถึงการเปลี่ยนแปลงของโลกและสถานการณ์ใน

ประเทศ ไม่ว่าจะเป็นความผันผวนทางเศรษฐกิจ พลังงานและการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ การ

สร้างภูมิคุ้มกันฐานการผลิตทางการเกษตรที่ให้ความสําคัญเพิ่มมากขึ้น พัฒนาความปลอดภัยของ

อาหาร เพิ่มพื้นที่เกษตรยั่งยืนอย่างน้อยร้อยละ 5 ต่อปีรวมถึงให้ครัวเรือนเกษตรกรสามารถพึ่งพาอาหาร

จากไร่นาตนเองได้เพิ่มขึ้นร้อยละ 50 (สํานักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ,

2554)

ตามแนวพัฒนาฯฉบับที่ 12 (2560-2564) วางเป้าหมายในการพัฒนาการเกษตรให้ก้าวไปสู่ความ

เป็นเลิศด้วยเกษตรยั่งยืน เพิ่มพื้นที่เกษตรอินทรีย์เป็น 5 ล้านไร่ในปี 2564 (10เท่าจากเดิม) มุ่งเน้นความ

เข้มแข็งของชุมชนและความผาสุขของครัวเรือนเกษตรกร โดยการเพิ่มคุณภาพผลผลิตทางการเกษตร

ลดต้นทุนการผลิต เพิ่มรายได้ ลดหนี้สินของเกษตรกร รวมทั้งการสร้างความมั่นคงและความภูมิใจใน

อาชีพเกษตรกรเพื่อสร้างแรงงานรุ่นใหม่ และแก้ปัญหาสังคมเกษตรที่ผู้สูงวัย เพิ่มศักยภาพในการ

แข่งขันด้วยเทคโนโลยีการผลิต นวัตกรรมการเกษตร เช่น เครื่องมือการเกษตรที่เหมาะสม เน้นงานวิจัย

เพื่อการพัฒนาการเกษตร เช่นการพัฒนาพันธุ์พืชที่ใช้นํ้าน้อยทนต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ

ดูแลรักษาและใช้ปัจจัยการผลิตที่สําคัญอย่างทรัพยากรดินอย่างเหมาะสมรวมทั้งการบริหารจัดการนํ้า

ในเขตชลประทานหรือพัฒนาแหล่งนํ้าขนาดเล็ก ส่งเสริมการเกษตรที่เป็นมิตรต่อระบบนิเวศ การ

บริหารสินค้าเกษตรทั้งห่วงโซ่อุปทานให้ได้คุณภาพมาตรฐานสําหรับกลุ่มที่มีศักยภาพเพื่อการขยาย

ตลาดหรือการส่งออก (สํานักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ, 2559)

โดยสรุปจะเห็นได้ว่าการพัฒนาช่วงแรกเน้นการเติบโตทางเศรษฐกิจและการขยายโครงสร้าง

พื้นฐานโดยเฉพาะในช่วงแผนพัฒนาฯ ฉบับที่ 1-3 และเริ่มการพัฒนาสังคมควบคู่กับการพัฒนา

เศรษฐกิจในช่วงแผนพัฒนาฯฉบับที่ 3-5 หลังจากนั้นก็มุ่งพัฒนาภูมิภาคและชนบทในสร้างเสถียรภาพ

ทางเศรษฐกิจในแผนพัฒนาฯ ฉบับที่ 5-8 ซึ่งในแผนนี้เองที่เริ่มตระหนักถึงผลกระทบจากการพัฒนาการ

เกษตรที่ผ่านมาและเริ่มแผนเกษตรยั่งยืน แม้ในช่วงแรกยังไม่เป็นรูปธรรมมากนักมุ่งเน้นไปที่การวิจัย

เพื่อเกษตรยั่งยืนเป็นหลัก จากแผนพัฒนาฯฉบับที่ 8 เป็นต้นมาเริ่มมีความชัดเจนมากขึ้นโดยเน้นการ

พัฒนาคนและการมีส่วนร่วมในการพัฒนาการเกษตรยั่งยืน/เกษตรทางเลือก และในแผนพัฒนาฯฉบับที่