Page 85 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

สหกรณ์ที่เกษตรกรเป็นสมาชิก เกษตรกรแต่ละรายที่เข้าร่วมโครงการมีโรงเรือนขนาด 180 ตร.ม. ประมาณ 1-

2 โรงเรือน และทําเกษตรผสมผสาน เช่น เลี้ยงสัตว์ ปลูกไม้ยืนต้น ไปด้วย เกษตรกรแต่ละรายที่ปลูกพืช
โรงเรือนอาจปลูกพืชต่างชนิดกัน และจํานวนชนิดที่ปลูกอาจไม่เท่ากัน โดยเฉลี่ยแล้วจะผลิตได้ประมาณ 8

ชนิดหรือ 8 รอบต่อปี การปลูกพืชในโรงเรือนถือเป็นเครื่องมือที่สําคัญอย่างหนึ่งของโครงการขยายผลฯ แม่จ

ริม เพื่อให้บรรลุเป้าหมายของการลดปริมาณสารเคมีที่เกษตรกรใช้ในการเพาะปลูก ส่งเสริมการอนุรักษ์พื้นที่
ป่า และลดพื้นที่การปลูกข้าวโพด นอกจากนี้โครงการขยายผลฯ เป็นผู้ประสานกับตลาดสหกรณ์การเกษตรท่า

วังผาเพื่อรับโควตาการผลิตฟักแฟง (ผักนอกโรงเรือน) มาจัดสรรให้เกษตรกรด้วย
โดยรวมแล้ว โครงการขยายผลฯ แม่จริม ทําหน้าที่วางแผนการผลิตตามความต้องการตลาดและความ

เหมาะสมกับเกษตรกรแต่ละราย เป็นคนกลางในการรวบรวมสินค้าและจัดหาตลาดให้แก่เกษตรกร โครงการ

ขยายผลฯ จะเป็นเพียงผู้ติดต่อประสานงานกับพ่อค้าคนกลาง แต่ไม่ได้เป็นผู้รับซื้อผลผลิตจากเกษตรกร
นอกจากการปลูกผักในโรงเรือนแล้ว มีเกษตรกรที่ปลูกฟักแฟง (ผักนอกโรงเรือนด้วย) และทําเกษตร

พันธะสัญญาผลิตเมล็ดพันธุ์แตงกวา มะระ แตงโม อีกจํานวนไม่น้อย โดยบางรายเลือกทํากับบริษัทเอกชน แต่
บางรายก็จะทํากับสหกรณ์การเกษตรท่าวังผา การเข้าถึงน้ําใช้เพื่อการเกษตรเป็นตัวกําหนดชนิดพืชที่ปลูกได้

ด้วยเช่นกัน อย่างไรก็ดี แม้เกษตรกรจะมีทักษะปลูกและดูแลพืชหลายชนิดพร้อมๆ กัน เช่น ผักในโรงเรือน ผัก

นอกโรงเรือน ผลิตเมล็ดพันธุ์ แต่เกษตรกรยังประสบปัญหาเรื่องการหาตลาดเอง และระบบการรวมกลุ่มที่เพิ่ง
อยู่ในช่วงเริ่มต้น

จะเห็นได้ว่ารูปแบบธุรกิจที่เกษตรกรแต่ละรายเลือกจะหลากหลายขึ้นอยู่กับชนิดและคุณภาพของพืช

ที่ปลูก แบ่งโดยสังเขปได้ดังนี้

1) เกษตรพันธะสัญญา
- ขายฟักแฟงกับสหกรณ์การเกษตรท่าวังผา จ.น่าน

สถาบันวิจัยและพัฒนาพื้นที่สูงเป็นผู้สํารวจตลาด ติดต่อสหกรณ์ท่าวังผาซึ่งเป็นผู้รับซื้อ

ฟักแฟงรายใหญ่รายเดียว เพื่อจัดสรรให้แต่ละพื้นที่ของโครงการขยายผลฯโครงการขยายผลแม่จ
ริมได้รับจัดสรรแผนการผลิตทั้งหมด 6 ไร่ เพื่อมาวางแผนจัดสรรต่อให้เกษตรกร ดังนั้นเกษตรกร

แต่ละรายจะมีแผนการผลิตล่วงหน้าชัดเจนว่าต้องผลิตจํานวนเท่าไร เกษตรกรทราบราคารับซื้อ
ล่วงหน้า สําหรับผลผลิตทั้งหมดที่ผ่านเกณฑ์คุณภาพที่กําหนดไว้สหกรณ์ฯ ประกันราคารับซื้อที่ 4

บาทต่อ กก. หากเกษตรกรขนส่งไปเอง (หรือ 3.50 บาทหากสหกรณ์มารับซื้อในพื้นที่) ฟักแฟงที่

ไม่ผ่านเกณฑ์มาตรฐานจะถูกขายให้พ่อค้าในตลาดทั่วไปซึ่งรับซื้อในราคา 2 บาทต่อ กก. ฟักแฟง
เป็นพืชที่ให้ผลผลิตต่อไร่สูง ใช้สารเคมีน้อย แต่ราคาค่อนข้างต่ํา เกษตรกรจะมีรายได้ประมาณ

3,000 บาทต่อสัปดาห์ในช่วงฤดูกาลเก็บเกี่ยว ในกรณีของฟักแฟง โครงการขยายผลฯ ให้เมล็ด

พันธุ์และอุดหนุนปุ๋ย ยาปราบศัตรูพืชผ่านสหกรณ์ของโครงการฯ เพื่อให้เกษตรกรจะสามารถซื้อ
หาปัจจัยการผลิตในราคาที่ต่ําลง

- รับจ้างปลูกเมล็ดพันธุ์แตงกวาส่งสหกรณ์การเกษตร อ. ท่าวังผา

4-14