Page 262 -
P. 262
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ตลาดมาช่วยกํากับลักษณะการดูแลผลผลิตและพฤติกรรมการปลูกของเกษตรกรซึ่งส่งผลดีต่อสิ่งแวดล้อมมาก
ขึ้น แต่การเจาะตลาดสินค้าคุณภาพสูงก็จะยากกว่าการเจาะตลาดคุณภาพทั่วไปด้วยเช่นกัน โดยองค์ประกอบ
ที่จําเป็นเพื่อให้เกิดการพัฒนาคุณภาพคือ
- ผู้รับซื้อต้องเห็นคุณค่าของคุณภาพที่สูงกว่าและรับซื้อในราคาสูงกว่าอย่างชัดเจน
- หากตลาดปลายทางต้องการสินค้าที่ผ่านการตรวจรับรองคุณภาพแล้วเท่านั้น สิ่งที่ควรต้องมีใน
ชุมชนคือ การรวมกลุ่มเพื่อขายและพัฒนาระบบการตรวจสอบรับรองคุณภาพกันเองโดยไม่ต้อง
อาศัยบุคคลที่สาม และระบบการรับรองคุณภาพที่นํามาใช้ต้องยอมรับสิทธิในการใช้ประโยชน์ใน
พื้นที่ของเกษตรกร เนื่องจากเกษตรกรส่วนใหญ่อยู่ในพื้นที่ภายใต้กฎหมายป่าไม้ การหาข้อตกลง
ร่วมกันในเรื่องนี้มีความสําคัญในลําดับต้น
- เกษตรกรต้องเข้าถึงแหล่งน้ําเพียงพอที่จะพัฒนาคุณภาพสินค้าได้
- บุคลากรที่จะทําหน้าที่หลักในการวางแผนการผลิตและการตลาด
- องค์ความรู้ในการพัฒนาคุณภาพ เช่น การใช้สารเคมีที่ถูกต้อง ไม่มีฤทธิ์ตกค้าง การดูแลตัดแต่งกิ่ง
เพื่อเพิ่มคุณภาพผลผลิตและลดการใช้ยาปราบศัตรูพืช
ในพื้นที่บ้านป่ากลาง ซึ่งมีกลุ่มวิสาหกิจที่มีองค์ความรู้ในการพัฒนาคุณภาพและการจัดการบริหาร
กลุ่มในระดับหนึ่งแล้ว การขยายกลุ่มสมาชิกเป็นช่องทางหนึ่งที่ควรจะทําได้ แต่องค์ประกอบที่สําคัญมากคือ
การพัฒนาช่องทางการเข้าถึงแหล่งน้ําของเกษตรกร เนื่องจากเกษตรกรจํานวนมากไม่สามารถต่อเชื่อมไปใช้
แหล่งน้ําสาธารณะได้ ทําให้มีปัญหาในการพัฒนาคุณภาพสินค้า นอกจากนี้การพัฒนาระบบการตรวจสอบ
สินค้าให้เกิดขึ้นที่ระดับชุมชนก็จะมีความสําคัญในแง่การเพิ่มส่วนแบ่งมูลค่าเพิ่ม และการพัฒนาสู่ตลาด
คุณภาพสูงมากขึ้นไปอีกด้วย
ทั้งนี้ ในกรณีของมะม่วงหรือไม้ยืนต้นอื่นๆ ในลักษณะเชิงเดี่ยว การแก้ไขกฎระเบียบหรือเงื่อนไขการ
ชดเชยความเสียหายที่เกิดจากภัยพิบัติให้เหมาะสมและเอื้อกับการปลูกไม้ยืนต้นมีความสําคัญมากต่อประเด็น
การลดความเสี่ยงของเกษตรกรและจุดสําคัญที่ทําให้ความพยายามหันออกจากการปลูกข้าวโพดเลี้ยงสัตว์มีผล
อย่างเป็นรูปธรรมในระยะยาว
2) กาแฟ
กาแฟเป็นอีกตัวอย่างหนึ่งของไม้ยืนต้นที่ปลูกในพื้นที่สูงได้ดี โดยในพื้นที่ที่สูงจากระดับน้ําทะเลมาก
พอจะมีความเหมาะสมในการปลูกกาแฟพันธุ์ดั้งเดิมที่มีจุดเด่นและหาผลผลิตทดแทนได้ยากมากที่แตกต่างกัน
ไป เช่น ในพื้นที่หมู่บ้านมณีพฤกษ์ที่สูง 1,200 เมตรจากระดับน้ําทะเลจะสามารถปลูกกาแฟพันธุ์ Tippica
Java และ Geisha กาแฟพันธุ์ดั้งเดิม ผลผลิตต่อไร่ไม่สูงมากแต่ต้นทุนต่ํา ทนโรค แต่สําหรับในพื้นที่สูง 800
เมตรจากระดับน้ําทะเล ซึ่งเป็นพื้นที่ปลูกกาแฟพันธุ์อราบิก้าทั่วไปได้ เช่น พันธุ์ Catimor แต่ยังไม่สามารถปลูก
พันธุ์พิเศษได้นั้น ผลผลิตจะสามารถหาสินค้าทดแทนได้ง่ายกว่า
แม้ในพื้นที่ที่สูงจากระดับน้ําทะเลมากพอจะมีข้อดีคือสามารถปลูกกาแฟพันธุ์พิเศษได้แต่ใน
ขณะเดียวกันก็เป็นพื้นที่มีต้นทุนในการขนส่งปัจจัยการผลิตและผลผลิตมาก ทําให้มีโอกาสเผชิญปัญหาการ
ผูกขาดในพื้นที่และการผูกขาดหลายช่วงค่อนข้างมากหากต้องพึ่งพาตลาดเพื่อสร้างรายได้ จึงควรจะให้
9-28
