Page 68 -
P. 68
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
5.3 การเพาะเลี้ยงหอยนางรม
หอยนางรมที่เลี้ยงในประเทศไทยแยกเป็นสองชนิดหลัก คือ หอยตะโกรมซึ่งเป็นหอยนางรม
ขนาดใหญ่ และหอยฝาจีบ ซึ่งเป็นหอยนางรมขนาดเล็ก ในส่วนของหอยตะโกรมยังแยกเป็น
หอยตะโกรมกรามขาว (Crasssostrea belcheri) พบเลี้ยงกันที่สุราษฎร์ธานี กระบี่ พังงา และ
สงขลา และทางภาคตะวันออกมีเลี้ยงที่จันทบุรี หอยตะโกรมกรามด�า (Crassotrea lugubris) มี
ขนาดเล็กกว่าหอยตะโกรมกรามขาว ส่วนมากเลี้ยงกันในภาคตะวันออกที่จันทบุรี ชลบุรี และตราด
ในภาคใต้พบเลี้ยงที่ ประจวบฯ และระนอง ส่วนหอยฝาจีบ (Saccostrea commercialis) เลี้ยง
กันมากในภาคตะวันออก
การเลี้ยงหอยนางรมยังต้องอาศัยพันธุ์ลูกหอยจากธรรมชาติเป็นหลัก และอาศัยอาหารที่
เกิดขึ้นตามธรรมชาติ แม้จะเพาะฟักได้แต่ก็ยังมีต้นทุนสูงและผลิตพันธุ์หอยได้ไม่มาก พื้นที่เลี้ยง
หอยที่อุดมสมบูรณ์เป็นปัจจัยส�าคัญในการเพาะเลี้ยงหอยนางรม วิธีเลี้ยงมีทั้งที่ใช้หลอดหรือ
ท่อซีเมนต์ ใช้หลักไม้ เลี้ยงบนก้อนหิน ใช้แท่งซีเมนต์ ใช้หลักไม้ ใช้กระบะไม้ และใช้พวงแขวน
ขึ้นกับสภาพพื้นที่และชนิดของหอยนางรม
ผลผลิตหอยนางรมจากการเพาะเลี้ยงมีประมาณร้อยละหนึ่งของผลผลิตสัตว์น�้าจากการ
เพาะเลี้ยงโดยรวม ผลผลิตไม่สม�่าเสมอมีการแกว่งตัวและไม่มีแนวโน้มเพิ่มขึ้น พื้นที่เพาะเลี้ยง
ปัจจุบันมีไม่ถึงห้าพันไร่ โดยมีผู้เพาะเลี้ยงกว่าหนึ่งพันราย
มีการเพาะเลี้ยงหอยนางรมในหกประเทศสมาชิกอาเซียน อินโดนีเซียเป็นผู้น�าด้านผลผลิต
มีปริมาณผลผลิต 48.449 พันตัน ตามมาด้วยฟิลิปปินส์ ผลผลิต 21.462 พันตัน น้อยกว่าครึ่งหนึ่ง
ของอินโดนีเซีย ประเทศไทยอยู่ในอันดับที่สามด้วยผลผลิต 10.920 พันตัน น้อยกว่าหนึ่งในสี่ของ
อินโดนีเซีย อีกสามประเทศมีผลผลิตหอยนางรมไม่มาก คือ มาเลเซีย 0.626 พันตัน และ สิงคโปร์
0.012 พันตัน ส่วนเวียดนามไม่มีรายงานผลผลิตหอยนางรมที่ชัดเจน อาจมีการเลี้ยงบ้างแต่
ไม่มาก (ตารางที่ 5.5)
ตารางที่ 5.5 เปรียบเทียบปริมาณผลผลิตและมูลค่าต่อหน่วยของหอยนางรมจากการเพาะเลี้ยง
ในแต่ละประเทศสมาชิกอาเซียนในปี 2554
รายการ ไทย อินโดนีเซีย เวียดนาม ฟิลิปปินส์ มาเลเซีย สิงคโปร์
ผลผลิต (พันตัน) 10.290 48.449 na 21.462 0.626 0.012
มูลค่าต่อหน่วย 1.35 na na na 2.53 na
(เหรียญสหรัฐต่อ กก.)
ที่มา : ค�านวณจากข้อมูลของ Food and Agriculture Organization (2010)
หอยนางรมที่เลี้ยงในอินโดนีเซียซึ่งมีผลผลิตหอยนางรมจากการเพาะเลี้ยงมากที่สุดในกลุ่ม
ประเทศสมาชิกอาเซียนเป็น Penguin wing oyster และฟิลิปปินส์ซึ่งมีผลผลิตมากในอันดับที่สอง
สถานภาพการเพาะเลี้ยงสัตว์น�้าไทยในบริบทของประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน >> I 59 I
