Page 31 -
P. 31
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ เฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
30
“Exploring Human Resource Development: A Levels of Analysis Approach” Human
Resource Development Review 3: 417 – 437)
หากย้อนกลับมามองเรื่องรัฐกับการพัฒนา ไม่ว่ารัฐหรือประเทศนั้นจะมีรูปแบบการปกครอง
เป็นอย่างไรก็ตาม ผู้ปกครอง ประมุขหรือรัฐบาลจะเป็นผู้ที่มีบทบาทสําคัญในการขับเคลื่อนการ
พัฒนาเรื่องต่าง ๆ ภายในรัฐ ทั้งในเรื่องหลักการ แนวความคิด แนวทาง วิธีการ นโยบาย ตลอดจน
การสนับสนุนงบประมาณในการดําเนินการ ตัวอย่างหลักการหรือแนวคิดในการพัฒนาคนที่น่าสนใจ
อย่างยิ่งในประเทศไทย ซึ่งจะได้กล่าวถึงรายละเอียดต่อไปนี้ คือ หลักการทรงงานเพื่อการพัฒนาคน
ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และตัวแบบการพัฒนาของสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยาม
บรมราชกุมารี
หลักการทรงงานเพื่อการพัฒนาคนของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช พระประมุขของรัฐไทย ทรงมุ่งเน้นเรื่อง การ
พัฒนาคน ทรงทุ่มเทพระวรกายตรากตร่ําและมุ่งมั่น เพื่อแก้ไขปัญหาความเดือดร้อนให้แก่ พสกนิกร
ไม่ว่าจะเชื้อชาติใด ศาสนาใด หรืออยู่ห่างไกลกันสักเพียงใดก็มิทรงย่อท้อเข้าไปช่วยเหลือราษฎรทั้ง
ด้านสาธารณสุข การศึกษา สาธารณูปโภคขั้นพื้นฐาน การเกษตร การฟื้นฟูทรัพยากรธรรมชาติและ
สิ่งแวดล้อมทั้งดิน น้ํา ป่าไม้ และพลังงาน หรือแม้กระทั่งการจราจรทรงคิดค้นแนวทางแก้ไขได้อย่าง
แยบยล การทรงงานในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงยึดการดําเนินการในลักษณะ “ทางสาย
กลาง” ที่สอดคล้องกับสิ่งที่อยู่รอบตัวและสามารถปฏิบัติได้จริง ทรงมีความละเอียดรอบคอบและทรง
คิดค้นหาแนวทางพัฒนาเพื่อมุ่งสู่ประโยชน์ต่อประชาชนสูงสุด มีคุณค่าและควรยึดเป็นแบบอย่างใน
การเจริญรอยตามเบื้องพระยุคลบาทนํามาปฏิบัติเพื่อให้บังเกิดผลแก่ตนเอง สังคม และประเทศชาติ
ตลอดไป โดยมีแนวทางการทรงงาน ดังต่อไปนี้ (สํานักงานคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงาน
โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดําริ, 2550)
1. ระเบิดจากข้างใน
พระองค์ทรงตรัสว่า “ต้องระเบิดจากข้างใน” หมายความว่า ต้องสร้างความเข้มแข็งให้คน
ในชุมชนที่เราเข้าไปพัฒนาให้มีสภาพพร้อมที่จะรับการพัฒนาเสียก่อน แล้วจึงค่อยออกมาสู่สังคม
ภายนอก มิใช่การนําเอาความเจริญหรือบุคคลจากสังคมภายนอกเข้าไปหาชุมชน หมู่บ้านที่ยังไม่ทัน
ได้มีโอกาสเตรียมตัวหรือตั้งตัว
