Page 26 -
P. 26
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ เฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
25
เฉพาะในส่วนที่เกี่ยวข้องกับการบริหารองค์การว่า หมายถึง กระบวนการที่มีการวางแผนดําเนินการ
อย่างเป็นระบบในการที่จะเพิ่มพูนความรู้ ทักษะ และความสามารถของพนักงานในองค์การให้
สามารถปฏิบัติงานได้ดีและมีประสิทธิภาพ เพื่อทําให้องค์การเจริญก้าวหน้า สามารถปรับตัวให้เข้ากับ
การเปลี่ยนแปลงเพื่อการแข่งขันในอนาคต ซึ่งนักวิชาการอื่น ๆ อาจใช้คําอื่นที่มีความหมายทํานอง
เดียวกัน เช่น การพัฒนาบุคคล การพัฒนาบุคลากร การพัฒนาทรัพยากรบุคคล การพัฒนาองค์การ
การพัฒนาอาชีพ การพัฒนาผู้บริหาร เป็นต้น
ในยุคปัจจุบัน นับตั้งแต่ปี ค.ศ.1990 เป็นต้นมา สํานักงานโครงการพัฒนาแห่งองค์การ
สหประชาชาติ (United Nations Development Programme: UNDP) ได้ให้ความสนใจเกี่ยวกับ
เรื่องการพัฒนาคนของโลก โดยใช้คําว่า “การพัฒนามนุษย์” หรือ “Human Development”
และได้เสนอแนวคิดเกี่ยวกับการพัฒนาที่ถือประชาชนเป็นศูนย์กลาง (People Centered) ซึ่งใน
รายงานการพัฒนาคนของประเทศไทย ปี 2550 ได้กล่าวถึงเรื่องนี้ว่า เป็นการส่งเสริมให้คนมีทางเลือก
ในชีวิตมากขึ้น สามารถใช้ชีวิตอย่างเต็มศักยภาพ มีสุขภาพดีและมีความมั่นคงในชีวิต รวมทั้งมี
เสรีภาพและศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ ทั้งนี้ย่อมต้องอาศัยสภาพแวดล้อมที่เอื้ออํานวยให้คนสามารถ
พัฒนาศักยภาพของตนเองได้อย่างเต็มที่ และสามารถเข้าถึงเครื่องมือสําคัญในการเพิ่มสมรรถนะของ
ตนเอง ได้แก่ ความรู้ ทรัพยากร และการมีส่วนร่วมในชุมชนหรือสังคม ในขณะที่พุทธศาสนานั้นได้
กล่าวถึงเรื่องการพัฒนามนุษย์หรือการพัฒนาคนมานานกว่า 2500 ปี ซึ่งพระพรหมคุณาภรณ์ (2550)
ได้กล่าวถึงเรื่องนี้ว่า ในวงวิชาการมองว่า มนุษย์เป็นทรัพยากร เป็นทุน เป็นแรงงาน เป็นหนึ่งในปัจจัย
การผลิตทางเศรษฐกิจ กล่าวคือ ทําอย่างไรจะให้ไปเป็นกําลังหรือเป็นทุนที่มีคุณภาพ เพื่อสนองความ
ต้องการของสังคมให้ได้ผลดียิ่งขึ้น การมองมนุษย์เป็นทรัพยากรนั้น เป็นแนวคิดที่เสี่ยงเพราะถ้าเพลิน
ไปก็เท่ากับเอามนุษย์เป็นทุนไปสนองความต้องการของสังคม สังคมกําลังต้องการกําลังคนด้านนี้ก็ให้
มหาวิทยาลัยผลิตผู้สําเร็จวิชาชีพด้านนี้มาให้ การมองมนุษย์นั้นมองได้หลายอย่าง มนุษย์ต้องมีปัญญา
ที่จะทําการเปลี่ยนแปลงสังคมหรือแก้ไขปัญหาของสังคมจึงเป็นมนุษย์ที่ดี เราจึงต้องการให้มนุษย์เป็น
ผู้ที่คอยสร้างสรรค์สังคม แต่ในเวลานี้มนุษย์คือตัวบุคคลอยู่ในฐานะที่เป็นผู้ถูกกระทํา สังคมเป็นฝ่าย
หล่อหลอม คนไม่เป็นตัวของตัวเอง และไม่ได้พัฒนาตัวให้สามารถที่จะมารับรู้สังคมและนําสังคม การ
พัฒนาคนจะต้องพัฒนาจนถึงขั้นเป็นผู้ขึ้นไปอยู่เหนือกระแสสังคมได้
นอกจากความหมายในวงกว้างทางสังคม “ทรัพยากรมนุษย์” ยังเป็นปัจจัยชี้วัดความสําเร็จ
ของการพัฒนาประเทศและการธํารงสังคม รวมไปถึงการสร้างสรรค์คุณภาพชีวิตต่าง ๆ อีกด้วย ซึ่ง
ความสําเร็จในการพัฒนาแบบใด ๆ ไม่ว่าจะด้านเศรษฐกิจหรือเทคโนโลยี หากกระทําโดยมิให้
ความสําคัญต่อทรัพยากรมนุษย์อย่างถูกต้องหรือมีการจัดการเพียงในขอบเขตและความหมายที่แคบ
เกินไป แม้จะสามารถสร้างความสําเร็จในทางเศรษฐกิจและความมั่งคั่งทางวัตถุได้อย่างสูงก็ตาม แต่
