Page 40 -
P. 40
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
27
4. แนวคิดและทฤษฎีที่เกี่ยวของกับระบบการประเมินคุณภาพรัฐวิสาหกิจ
(State Enterprise Performance Appraisal: SEPA)
รัฐวิสาหกิจ หมายถึง องคกรของรัฐบาลหรือหนวยงานธุรกิจที่รัฐบาลเปนเจาของ รวมทั้ง
บริษัทจํากัดและหางหุนสวนนิติบุคคล ที่สวนราชการหรือรัฐวิสาหกิจมีหุนอยูดวยเกินกวารอยละ 50
นับเปนกลไกสําคัญของรัฐบาลในการพัฒนาประเทศดานเศรษฐกิจและสังคมมาตั้งแตแผนพัฒนา
เศรษฐกิจและสังคมแหงชาติฉบับที่ 1 เปนตนมา (สํานักงานคณะกรรมการนโยบายรัฐวิสาหกิจ ,
2553)
สํานักงานคณะกรรมการนโยบายรัฐวิสาหกิจ (2553) กลาววา รัฐบาลไดมุงมั่นในการ
ปรับปรุงใหรัฐวิสาหกิจมีสมรรถภาพสูงขึ้น และขยายกิจกรรมของรัฐวิสาหกิจใหมีบทบาทมากยิ่งขึ้น
ในการพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศ โดยไดพยายามปรับปรุงการดําเนินงาน รวมทั้งการบริหารงาน
เพื่อใหการลงทุนเกิดคุณประโยชนแกประเทศอยางแทจริง ป 2538 คณะรัฐมนตรีไดมีมติเห็นชอบให
นําระบบประเมินผลการดําเนินงานรัฐวิสาหกิจมาใช เพื่อติดตามและกํากับดูแลประสิทธิภาพ
การดําเนินงานของรัฐวิสาหกิจ โดยมีการเชื่อมโยงเขากับระบบแรงจูงใจของพนักงานและ
คณะกรรมการรัฐวิสาหกิจ และในการบริหารจัดการระบบประเมินผล ไดกําหนดใหมีคณะกรรมการ
ประเมินผลการดําเนินงานรัฐวิสาหกิจ รวมทั้งมอบหมายใหสํานักงานคณะกรรมการนโยบาย
รัฐวิสาหกิจ (สคร.) ทําหนาที่เปนฝายเลขานุการของคณะกรรมการประเมินผล
คณะกรรมการประเมินผลไดพิจารณาปรับปรุงระบบประเมินผลเปนระยะๆ เพื่อใหมีความ
เหมาะสมกับการดําเนินงานของรัฐวิสาหกิจ ในป 2550 คณะกรรมการประเมินผลไดเห็นชอบใหมี
การปรับปรุงระบบประเมินผล โดยมุงเนนใหเปนเครื่องมือที่มีประสิทธิภาพของภาครัฐ ในการ
ยกระดับการบริหารจัดการของรัฐวิสาหกิจใหเขาสูมาตรฐานสากล อันจะเปนการเพิ่มประสิทธิภาพ
การแขงขันของประเทศ โดยไดเห็นชอบใหมีการประยุกตรูปแบบระบบการประเมินตนเอง (Self
Assessment Report: SAR) และเกณฑการประเมินรางวัลคุณภาพแหงชาติ (Thailand Quality
Award: TQA) เขากับระบบประเมินผล โดยคณะกรรมการประเมินผลไดมีมติใหใชชื่อระบบ
ประเมินผล ซึ่งไดปรับปรุงใหมนี้วา ระบบการประเมินคุณภาพรัฐวิสาหกิจ (State Enterprise
Performance Appraisal: SEPA) นอกจากนั้นคณะกรรมการประเมินผลไดแตงตั้งคณะอนุกรรมการ
ดูแลการประเมินคุณภาพรัฐวิสาหกิจ เพื่อทําหนาที่พิจารณาแนวทางการนําระบบ SEPA มาใชในการ
ประเมินผลการดําเนินงานรัฐวิสาหกิจอยางเปนทางการ
สําหรับรัฐวิสาหกิจที่จะนําเอาระบบ SEPA ไปใชในองคกรนั้น จะเริ่มตนดวยการประเมิน
ตนเองในแตละหมวด ซึ่งจะชวยใหรัฐวิสาหกิจทราบจุดเดน (Strength) และโอกาสในการปรับปรุง
(Opportunity for Improvement) และตามระดับการพัฒนาของกระบวนการและผลการ
ดําเนินการที่กําหนดไวในแนวทางการใหคะแนน รวมทั้งจัดทํารายงานผลการประเมินตนเอง
ซึ่งเอกสารนี้จะเปนเอกสารสําคัญที่คณะผูประเมินจะใชในการประเมินรัฐวิสาหกิจแหงนั้นอยางเปน
ทางการตอไป ดังนั้น การประเมินจึงชวยนําไปสูการปรับปรุงผลการดําเนินการในทุกดาน รวมทั้งเปน
เครื่องมือการจัดการที่มีประโยชนมากกวาการทบทวนผลการดําเนินการทั่วไป และสามารถปรับใชกับ
ยุทธศาสตร ระบบการจัดการ และรัฐวิสาหกิจหลายประเภทไดอยางลงตัว