Page 24 -
P. 24
ิ
ิ
์
ิ
โครงการหนังสออเล็กทรอนกสด้านการเกษตร เฉลมพระเกียรตพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ื
ิ
8
ี
ด ภยแลงจึงสามารถเกิดขึ้นไดทุกฤดกาล ทุกสภาพพนที่และอาจคงอยูไดอยางไมจำกัดเวลา ภยแลง
ั
ู
ั
ื้
อาจสงผลกระทบตอชนกลุมนอยหรืออาจถึงขั้นสรางความเสียหายแกประชาชนทั้งประเทศ รวมทั้ง
กระทบตอทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม และการดำรงชีวิตของสิ่งมีชีวิตทุกชนิด
ั
ั
Abbott (2012: 334) กลาวถึงความหมายของภยแลงสามารถสรุปไดวา เปนสภาวะภยแลง
ั
ุ
ู
ู
อนเกิดมาจากสภาพภมิอากาศที่เปลี่ยนแปลงไป เชน อณหภมิที่สูงขึ้นสงผลใหมีปริมาณน้ำฝนที่ลดลง
เกิดเปนภยแลงแตไมแหงแลงจนเปนทะเลทราย เปนภาวะที่ปริมาณฝนตกนอยกวาปกตหรือไมมีเลย
ิ
ั
ู
ี
ิ
ในชวงเวลาหนึ่งหรือไมตกตองตามฤดกาล ทำใหทุกชวตตองปรับตวในชวงเวลาที่มีการขาดแคลนน้ำ
ั
ื
ุ
ิ
ื้
ิ
เกิดการขาดความชมชนทำใหพชผลทางการเกษตรเจริญเตบโตใหผลไมเปนไปตามปกต สงผลกระทบ
ตอการดำรงชีวิตของประชาชน
ั
Keller & DeVecchio (2012: 307) ไดกลาววา ภยแลงหมายถึง เปนชวงเวลาที่ฝนทิ้งชวง
ั่
ื่
ิ
ยาวนานจนปริมาณน้ำฝนนอยกวาปกต กอใหเกิดการขาดแคลนน้ำชวคราวสำหรับผูคน สัตวอนๆ
และพืช เกิดความเสียหาย
ั
็
ไรลีย เอม แคทเธอรีน (2558: 334) กลาวถึงความหมายของภยแลงสามารถสังเคราะหไดวา
เกิดจากความตองการใชน้ำในทางเศรษฐกิจเพมขึ้นเชน ในการเกษตร ผลิตไฟฟา เปนตน เนื่องดวย
ิ่
ความแตกตางของสภาพภมิอากาศ ทำใหน้ำขาดแคลน หรือเรียกวาเปนสภาวะขาดแคลนน้ำในดาน
ู
เศรษฐกิจและสังคม (socioeconomic drought)
ิ
ั
ิ
ั
คณะกรรมการปองกันและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต (2558: 4) ไดอธบายเกี่ยวกับภยแลง
ิ
คือเกิดขึ้นเนื่องจากน้ำไมวาจะเปน น้ำฝน น้ำใตดน หรือน้ำในแหลงน้ำธรรมชาต หรืออางเก็บน้ำมี
ิ
นอยกวาปกติในชวงเวลาหนึ่ง โดยมีปริมาณนอยกวาที่พช คนหรือสัตวตองการ ซึ่งเปนสภาวะการขาด
ื
ื้
ื้
ื่
ุ
แคลนน้ำอปโภคและบริโภค รวมถึงน้ำเพอการเกษตรและอตสาหกรรมในพนที่ใดพนที่หนึ่งเปน
ุ
เวลานานจนกอใหเกิดความเสียหาย และสงผลกระทบอยางกวางขวางตอชมชน สังคม และระบบ
ุ
เศรษฐกิจโดยรวม
จากความหมายของภยแลง (drought) ที่กลาวมาในขางตนไดใหคำจำกัดความที่หลากหลาย
ั
เนื่องดวยมาจากสาเหตหลายประการและขึ้นอยูกับการนำไปใชประโยชนของหลายกลุมคนทำใหมี
ุ
มุมมองที่หลากหลาย ดงนั้นจึงเปนเหตผลที่ทำใหมีความหมายที่แตกตางกันออกไป เชน มุมมอง
ุ
ั
ทางดานอุตนิยมวทยา กลาวถึงสภาวะการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศ โดยเฉพาะอยางยิ่งฝน ซึ่ง
ุ
ิ
ู
ั
ื้
ื่
เปนองคประกอบที่สำคัญตอภยแลงกวาปจจัยอนๆ เชน อณหภมิ ความชน ลม การระเหย เปน
ุ
ั
ิ
สภาวะที่ฝนตกนอยกวาปกต หรือมีจำนวนวนที่ฝนตกนอยกวาระดบที่กำหนดไว เมื่อเปรียบเทียบกับ
ั
ิ
ุ
ั
ั
คาปกต จะทำใหทราบถึงระดบของภยแลง เรียกวา ภยแลงเชงอตนิยมวทยา (meteorological
ิ
ั
ิ
ุ
ิ
ุ
ั
drought) มุมมองทางดานอทกวทยา กลาววาปรากฎการณที่ระดบน้ำผิวดนและน้ำใตดนลดระดบลง
ิ
ิ
ั
ี
กวาปกตจนเสียสมดลทางอทกวทยา ทำใหปริมาณน้ำผิวดน อางเก็บน้ำ ฯลฯ ที่มีอยูไมเพยงพอตอ
ิ
ุ
ิ
ิ
ุ
ิ
ความตองการใชน้ำเพอดำเนินกิจกรรมตางๆ ของมนุษย เรียกวา ภยแลงเชงอทกวทยา
ุ
ื่
ั
ิ
ื
(hydrological drought) มุมมองทางดานทางเกษตรกรรม คือเปนสภาวะที่พชขาดน้ำ ขาดความชน
ื้
ในดน ซึ่งเกิดเนื่องจากปริมาณฝนนอยผิดปกต หรือการสูญเสียน้ำโดยการระเหย และระดบน้ำผิวดน
ิ
ั
ิ
ิ
ิ
และใตดนลดลงมีไมเพียงพอตอการเจริญเติบโตของพืช จึงทำใหผลผลิตทางการเกษตรตกต่ำและ
อาหารของมนุษยนอยลงตามไปดวย เรียกวา ภยแลงเชงเกษตรกรรม (agricultural drought) และ
ิ
ั
