Page 22 -
P. 22
ิ
ื
โครงการหนังสออเล็กทรอนกสด้านการเกษตร เฉลมพระเกียรตพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ิ
ิ
ิ
์
6
ั
ุ
จากความหมายในหลายๆ แหลงพอจะสรุปไดวา อทกภยคือ เปนสภาวะที่สามารถเกิดขึ้นได
ั
หลายรูปแบบ ไมวาจะเปนเกิดจากระดบน้ำในแหลงน้ำมีระดบสูงกวาปกตจนเกินความสามารถของ
ิ
ั
การกักเก็บของแหลงน้ำทำใหน้ำลนตลิ่งจนทวมเปนวงกวาง ในขณะที่ความหนักและระยะเวลาของฝน
สงผลใหเกิดน้ำไหลหลากหรือมีปริมาณน้ำมากผิดปกตจนเกิดเปนน้ำทวมฉับพลัน หรือการสะสม
ิ
ของนํ้าฝนทำใหเกิดการทวมขังในบริเวณที่มีการระบายนํ้าไมด กอใหเกิดน้ำทวมสรางความเสียหายตอ
ี
ิ
ชวตและทรัพยสินของประชาชนในพนที่ กลาวไดวาการเกิดอทกภยจากความหมายหลายๆ แหลง
ี
ื้
ุ
ั
ิ
ขางตนมีปจจัยหลักมาจากฝนไมวาจะเปนปริมาณ ระยะเวลา ตลอดจนประสิทธภาพการระบายนํ้าใน
พนที่ อาจจะกลาวไดวาสภาพอทกภยมีสาเหตหลักๆ มาจากเหตการณทางธรรมชาต ซึ่งจะกลาวใน
ั
ิ
ุ
ุ
ื้
ุ
ุ
ุ
ั
ิ
ี
รายละเอยดสาเหตของอทกภยในบทถัดไป จากความหมายที่กลาวมาขางตนทำใหสามารถพจารณา
ั
ถึงรูปแบบของอุทกภย โดยสามารถแบงได 3 ชนิด ซึ่งมีรายละเอียดดังนี้
1. นํ้าทวมฉับพลันหรือนํ้าปาไหลหลาก (flash flood)
ู
ั
ื้
เปนน้ำทวมที่เกิดจากฝนตกหนักอยางตอเนื่องในบริเวณพนที่ซึ่งมีความลาดชน เชน บนภเขา
หรือบริเวณตนน้ำ ทำใหเกิดปริมาณและระดบน้ำทวมสูงขึ้นอยางรวดเร็วในบริเวณที่ราบเชงเขาหรือที่
ั
ิ
ี่
ราบระหวางหุบเขาและเปนกระแสน้ำไหลเชยวเกิดเปนน้ำทวมฉับพลันหรือน้ำปาไหลหลากจากที่สูง
่
ไหลบาลงสูที่ราบตำอยางรวดเร็วภายในระยะเวลาเปนนาทีหรือชวโมง นอกจากนั้นในบริเวณพนที่ที่มี
ื้
ั่
คุณสมบัติในการซึมน้ำไดนอยหรือพนปาไมถูกทำลายจะทำใหการซึมน้ำลงสูใตดินในปริมาณไมมากทำ
ื้
่
ิ
ใหเกิดน้ำไหลบาลงสูที่ราบตำอยางรวดเร็วสรางความเสียหายแกชวตและทรัพยสินของประชาชนได
ี
เปนอยางมาก
2. น้ำทวมขัง (drainage flood)
เปนลักษณะของอุทกภัยที่เกิดขึ้นจากการระบายนํ้าไมมีประสิทธิภาพหรือระบายน้ำไมทัน มัก
ุ
ั
ุ
เกิดในบริเวณที่ราบลุมและบริเวณชมชนเมืองใหญๆ เชน กรุงเทพฯ ลักษณะการเกิดอทกภยแบบน้ำ
ทวมขังนี้เกิดจากฝนตกหนักหรือเปนแบบเรื่อยๆ หรือตอเนื่องกันเปนเวลานานหลายวนหรือเกิดจาก
ั
สภาวะน้ำเออลนตลิ่ง สวนใหญจะเกิดบริเวณพนที่ตอนลางและมีลักษณะกระจายเปนบริเวณกวาง
ื้
เนื่องจากไมสามารถระบายนํ้าลงสูแหลงน้ำไดทัน
3. น้ำลนตลิ่ง (river flood)
ู
เปนน้ำทวมที่สวนใหญเกิดขึ้นเปนฤดกาลที่มีฝนตกตอเนื่องทำใหมีปริมาณน้ำจํานวนมากไหล
่
ลงสูลำน้ำดานลางหรือออกสูปากแมน้ำไมทัน ซึ่งพื้นที่ใดอยูตำก็จะลนตลิ่งเขาทวมพื้นที่สองฝงน้ำทำให
บานเรือนเสียหาย
ั
ั
ุ
แตอยางไรก็ตามโดยภาพรวมรูปแบบของชนิดอทกภยขางตนนั้นแบงตามสภาพอทกภยอน
ั
ุ
ิ
เกิดจากเหตุการณทางธรรมชาต แตลักษณะของอุทกภัยที่เกิดขึ้นนั้นยังสามารถแบงตามสภาพอุทกภัย
ั
ุ
ที่เกิดจากมนุษย เชน อทกภยที่เกิดจากการกอสรางกีดขวางทางไหลของน้ำ ไมวาจะเปนการกอสราง
ถนนขวางทางน้ำ ทำใหน้ำไมสามารถไหลไดอยางสะดวกเกิดเปนน้ำทวมตลอดแนวถนน รวมถึงน้ำ
ี
ระบายไดชาจากการออกแบบทางระบายน้ำของถนนไมเพยงพอทำใหน้ำลนเออ สรางความเสียหาย
ื้
ุ
ั
ตอพนที่ทั้งสองฝงถนน หรืออทกภยที่เกิดจากน้ำทวมขังในเขตเมืองเมื่อเกิดฝนตกตดตอกัน เนื่องจาก
ิ
ื้
พนที่รับน้ำตามธรรมชาต เชน หวย หนอง คลอง บง ไดเปลี่ยนสภาพเปนพนที่เมือง เมื่อเกิดฝนตกลง
ึ
ื้
ิ
ุ
ุ
ั
มาทำใหไมมีที่รับน้ำ เสนทางระบายน้ำถูกแทนที่ดวยชมชนเมือง ประกอบกับขยะอดตนทอระบายน้ำ
