Page 12 -
P. 12
ิ
ื
โครงการหนังสออเล็กทรอนกสด้านการเกษตร เฉลมพระเกียรตพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ิ
ิ
์
ิ
10
การสูญเสียน้ าออกจากร่างกาย มี 4 ทาง คือ ทางไตในรูปของปัสสาวะ ทางผิวหนังในรูปเหงื่อ
ทางปอดในรูปของน้ าที่ระเหยและทางล าไส้ในรูปของมูล
1. การสูญเสียน้ าทางไต
จะอยู่ภายใต้การควบคุมของฮอร์โมนจากต่อมไฮโปทาลามัส (Hypothalamus) และจากต่อม
อะดรีนอล (Adrenal) ฮอร์โมนเหล่านี้จะรักษาสมดุลของน้ าและสารอิเล็คโตรไลท์ (Electrolite) โดยใน
กรณีที่สัตว์ได้รับน้ าจ ากัด จะเกิดการดูดซึมน้ ากลับที่ท่อไต หรือกรณีที่สัตว์เกิดการสูญเสียน้ ามาก จะท า
ให้การขับปัสสาวะลดลง แต่มีความเข้มข้นมากขึ้น เยื่อบุผิวหนังแห้งและเป็นสาเหตุให้เกิดอาการ
กระหายน้ ามาก ถ้าหากขาดน้ านานๆ สัตว์อาจถึงแก่ความตายได้ การที่สัตว์ได้รับน้ ามากเกินไป จะท าให้
มีการขับน้ าออกทางปัสสาวะเพิ่มขึ้น นอกจากนี้ประเภทของอาหารก็มีผลต่อการขับปัสสาวะด้วยเช่นกัน
เช่น ถ้าในอาหารมีระดับโปรตีน และเกลือมากเกินไป จะเพิ่มการขับปัสสาวะมากขึ้น
2. การสูญเสียน้ าทางผิวหนัง
จะผันแปรตามการได้รับแสง อุณหภูมิของสภาพแวดล้อม ความชื้นสัมพัทธ์และความเร็วลม
เช่น ถ้าอุณหภูมิภายนอกเพิ่มขึ้นจาก 27 องศาเซลเซียล เป็น 38 องศาเซลเซียล สัตว์จะมีความต้องการ
ปริมาณน้ าเพิ่มมากขึ้นเป็นสองเท่าหรือมากกว่า
3. การสูญเสียน้ าทางปอด
จะผันแปรตามอุณหภูมิและกิจกรรมของสัตว์ เนื่องจากลมหายใจออกจะอิ่มตัวด้วยน้ า การมี
กิจกรรมมากขึ้น รวมทั้งการมีอุณหภูมิและอัตราการหายใจเพิ่มขึ้น โดยการสูญเสียน้ าทางผิวหนังและ
ทางปอดจะประมาณ 1 ใน 3 ของน้ าที่สูญเสียจากร่างกาย
4. การสูญเสียน้ าผ่านทางมูล
จะผันแปรตามชนิดของสัตว์ โดยในแพะ แกะและสัตว์ปีก จะมีค่าต่ า แต่ในโคและกระบือ จะมี
มากขึ้น การที่สัตว์เกิดอาการท้องเสีย จะท าให้เกิดการสูญเสียน้ าออกทางมูลมาก รวมทั้งจะเกิดการสูญเสียอิ
เล็กโตรไลท์ด้วย ซึ่งถ้าเกิดขึ้นอย่างรวดเร็วจะสามารถท าให้สัตว์ตายได้ เนื่องจากสภาพแวดล้อมและ
ปัจจัยต่างๆ มีอิทธิพลต่อปริมาณความต้องการน้ าของสัตว์เป็นอย่างมาก ดังนั้นการก าหนดปริมาณความ
ต้องการน้ าของสัตว์ที่แน่นอนจึงกระท าได้ยาก อย่างไรก็ตามภายใต้สภาพปกติปริมาณความต้องการน้ า
จะเกี่ยวข้องกบปริมาณอาหารที่กิน จึงสามารถก าหนดความต้องการน้ าอย่างคร่าวๆได้ เช่น สุกรมีความ
ั
บทที่ 1 บทบาทและความส าคัญของอาหารสัตว์ต่อการผลิตปศุสัตว์
