Page 88 -

ิ
ิ
ิ
์
โครงการหนังสออเล็กทรอนกสด้านการเกษตร เฉลมพระเกียรตพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ื
ิ

การควบคุมทางชีวภาพโดยยีสตปฏิปกษ

การแกปญหาการปนเปอนราในผลิตผลทางการเกษตรนิยมทำโดยทั่วไปดวยสารฆารา
(fungicide) อยางไรก็ตามเมื่อพิจารณาถึงหลายปจจัย เชน สุขภาพของผูบริโภค ผลกระทบตอ

สิ่งแวดลอม รวมทั้งปญหาการตานยาที่ใช ทำใหจำเปนตองหาวิธีการทางเลือกเพื่อมาทดแทนการใช 

สารเคมี ในชวงทศวรรษที่ผานมา นักวิจัยหลายประเทศทั่วโลกใหความสำคัญในการศึกษาและ

ี

พัฒนาวิธีการควบคุมรากอโรคดวยชววิธี และไดแสดงใหเห็นวามีความเปนไปไดที่จะนำมาใชสำหรับ
ควบคุมและลดการปนเปอนของราและสารพิษที่ราสรางขึ้นในผลิตผลทางการเกษตร มีรายงาน

จำนวนมากแสดงใหเห็นวายีสตหลายชนิดมีประสิทธิภาพควบคุมรากอโรคพืชได และมี

ชีวผลิตภัณฑจากยีสตหลากหลายชนิดที่เขาสูตลาดการคา เชน Aspire® (Janisiewicz and Korsten บทที่ 3

2002; Janisiewicz et al. 2003), Yield Plus® Shemer® (Kurtzman and Droby 2001), Candifruit®

(Calvo-Garrido et al. 2014) ปจจุบันยังไมมีผลิตภัณฑควบคุมราผลิตแอฟลาท็อกซินจากยีสตใน

เชิงพาณิชย มีเพียงผลิตภัณฑที่ผลิตจาก A. flavus สายพันธุที่ไมสรางสารพิษ (non-toxigenic strain)

เทานั้น เชน Afla-Guard® ผลิตจาก A. flavus NRRL21882 ใชควบคุมแอฟลาท็อกซินในขาวโพด

และถั่ว สวน Aspergillus flavus AF36 Prevail® ผลิตจาก A. flavus AF36 ซึ่งใชสำหรับควบคุม

แอฟลาท็อกซินในพืชหลายชนิด เชน ฝาย ขาวโพด อัลมอนด (Isakeit 2012; Moral et al. 2020)

จนถึงปจจุบันมีรายงานถึงศักยภาพของยีสตหลายสายพันธุที่อาจใชเปนตัวควบคุม

ทางชีวภาพราผลิตสารพิษรวมถึงแอฟลาท็อกซินได เชน Candida parapsilosis IP1698 สามารถลด

แอฟลาท็อกซินรวม (total aflatoxin) ไดสูงสุด 99.59 เปอรเซ็นตเมื่อบมยีสตรวมกับ Aspergillus spp.

ในอาหารยีสตเอ็กแทรกตซูโครสบรอท (yeast extract sucrose broth, YES broth) เปนเวลา 7 วัน

(Niknejad et al. 2012) Kluyveromyces thermotolerans สายพันธุ RCKT4 และ RCKT5 ซึ่งแยกจาก

ผลองุน สามารถควบคุมการเจริญของ Aspergillus carbonarius และ A. niger รวมทั้งสามารถลด

การสะสมของสารพิษโอคราท็อกซิน เอ (ochratoxin A, OTA) ในผลองุน (Ponsone et al. 2011) ยีสต

ขนมปง หรือเบเกอรสยีสต (baker’s yeast) ซึ่งเปน Saccharomyces cerevisiae สามารถชวยลด

การปนเปอนของรา A. niger และ A. ochraceus และการปนเปอนของโอคราท็อกซิน เอ ใน

เมล็ดกาแฟกะลา (parchment coffee) และผลกาแฟ (coffee cherry) ไดอยางมีนัยสำคัญโดยไมสงผล

กระทบตอคุณภาพและกลิ่นรสของกาแฟเมื่อแชเมล็ดกาแฟกะลา และผลกาแฟในบอคอนกรีตที่มี

8
ยีสต (ความหนาแนน 10 สปอรตอมิลลิลิตร) ความเขมขนรอยละ 0.5, 1.0, 1.5 และ 2.0 เปนเวลา
10 นาที (Velmourougane et al. 2011) นอกจากนี้ยังพบวา ยีสตแซโพรไฟต (saprophyte) Pichia

anomala WRL-076 และ Candida krusei WRL-038 ซึ่งแยกไดจากผลอัลมอนด พิสตาชิโอ และ

การประยุกตใชยีสตเพื่อการเกษตรและอุตสาหกรรมยุคใหม 79