Page 84 -
P. 84

์
                                    ิ
                                 ื
                                             ิ
                  โครงการหนังสออเล็กทรอนกสด้านการเกษตร เฉลมพระเกียรตพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
                                                                   ิ
                                                                              ิ


                   3                     การควบคุมราผลิตแอฟลาท็อกซินดวยยีสตปฏิปกษ




                                                                                         รุจิกาญจน์ นาสนิท







                          ความเสียหายของผลผลิตทางการเกษตรที่มีสาเหตุมาจากราเปนหนึ่งปญหาสำคัญทาง
                การเกษตร การเจริญของราสงผลตอความเสียหายอยางมหาศาลของพืชผัก ผลไม และธัญพืช ทั้ง


                กอนและหลังการเก็บเกี่ยว (Wilson and Pusey 1985; Spadaro and Gullino 2004) นอกจากนี้                     บทที่ 3
                การเจริญของราในอาหารและอาหารสัตวสงผลกระทบตอคุณคาทางโภชนาการ รวมทั้งราสามารถ


                สรางสปอร (spore) ซึ่งกอใหเกิดการแพ และอาจสรางสารพิษที่เปนอันตรายในอาหารเหลานั้นได
                (Magan et al. 2003) สารพิษจากรา (mycotoxin) เปนสารทุติยภูมิที่สรางจากราหลากหลายชนิด

                และคาดวาประมาณรอยละ 25 ของสินคาเกษตรทั่วโลกปนเปอนสารพิษที่ราสรางขึ้น (Koppen et

                al. 2010; World Health Organization 2018) สารพิษแอฟลาท็อกซิน (aflatoxin) สรางขึ้นจากราสกุล

                Aspergillus บางสปชีสและบางสายพันธุที่ปนเปอนในผลิตผลทางการเกษตร ซึ่งนับเปนปญหาสำคัญ

                อยางยิ่งปญหาหนึ่ง โดยเฉพาะในประเทศที่ตั้งอยูในเขตภูมิอากาศรอนชื้น เชน ประเทศไทย ซึ่งเปน

                สภาพอากาศ และสิ่งแวดลอมที่เหมาะสมตอการเจริญของรา ปจจุบันพบการปนเปอนของแอฟลา-

                ท็อกซินในผลิตภัณฑอาหาร รวมทั้งผลิตผลทางการเกษตรที่วางจำหนายในทองตลาดจำนวนมาก

                เชน ผลิตภัณฑจากแปง ผลิตภัณฑจากถั่วลิสง อาหารแหง ขาวโพด มันสำปะหลัง นับวาเปนภัยเงียบ

                ที่นากังวลซึ่งสงผลตอปญหาสุขภาพของผูบริโภค (Henry et al. 1999; Songsermsakul 2015)



                ราผลิตแอฟลาท็อกซิน


                          แอฟลาท็อกซินเปนสารพิษกลุมหนึ่งที่สรางจากราบางสายพันธุในบางสปชีสในสกุล

                Aspergillus ไดแก Aspergillus flavus,  A. parasiticus และ A. nomius (Abbas 2005) ราในสกุลนี้มี

                รูปรางคลายพัด ที่ปลายกานชูโคนิเดีย (conidiophore) พองออกเปนรูปกะเปาะ สปอรไมมีสิ่งหอหุม

                เกาะกลุมกันจำนวนมากอยูที่ปลายกานชูโคนิเดีย (ภาพที่ 3.1) สปอรมีสีเขียวอมเหลือง และสปอร

                สามารถแพรกระจายไดงาย การเจริญของราและการสรางสารพิษในอาหารมีอิทธิพลมาจากหลาย

                ปจจัย ประกอบดวยสารอาหาร ความเปนกรดดาง อุณหภูมิ ความชื้น และปฏิสัมพันธกับจุลินทรีย

                อื่น (Magan and Aldred 2007) A. flavus เจริญและสรางสารพิษในชวงอุณหภูมิและความชื้นกวาง






                                                          การประยุกตใชยีสตเพื่อการเกษตรและอุตสาหกรรมยุคใหม      75
   79   80   81   82   83   84   85   86   87   88   89