Page 158 -

์
ิ
ิ
ั
ุ
ิ
ื
ิ
โครงการหนังสออเล็กทรอนกสเฉลมพระเกียรตสมเด็จพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกุมาร ี
152

กระบวนการเรียนรู,แบบสังเกต

ิ
การเรียนรู:จากการสังเกตมี 4 องคQประกอบ ได:แกE ความสนใจ (attention) การจดจำ (retention) การผลต
ซ้ำ (reproduction) และการจูงใจ (motivation) ดังแผนภาพ 9.2 (Bandura, 2001, อ:างถึงใน Dainton and Zelly,

2015)

ความสนใจ การจดจำ การผลตซMา กการจูงใจ

ิ
ํ

แผนภาพที่ 9.2: การเรียนรู,จากการสังเกต

(1) ความสนใจ (Attention) การเรียนรู:จะไมEเกิดขึ้นถ:าไมมีการสังเกตและให:ความสนใจกับพฤติกรรม
E
Bandura (2001) เสนอวEาการให:ความสนใจถูกกำหนดโดยทั้งคุณลักษณะของผู:สังเกตและการจด
ั
ระเบียบพฤติกรรม กลEาวคือ ผู:สังเกตจำเปUนต:องมีความสนใจ และการกระทำก็ต:องมีคุณคEาตEอการ

ิ
สังเกต สื่อจึงพยายามดึงความสนใจของผู:รับสารด:วยวิธีการตEาง ๆ เชEน การใช:เพลงยอดนิยม เทคนค
พิเศษ เสียงประกอบ สีสัน รวมถึงอาจมีการใสEเนื้อหาความรุนแรงและเพศ เปUนต:น

(2) การจดจำ (Retention) การเรียนรู:ผEานการสังเกตต:นแบบไมEไดมีแตEด:านลบ แตมีด:านบวกหลาย
:
E
E
ี
ู
ประการ เชน เราสามารถเรียนรู:วิธีการทำอาหารโดยการชมคลิปวิดีโอทางยูทูบ มนุษยQสามารถเรยนร:ได :
:
ู
ี
โดยไมตองมการลงมือกระทำหรอแสดงพฤติกรรมด:วยตัวเอง การเรยนรมาจากการเกบภาพและคำพดท ี่
ู
็
:
ี
E
ื
นEาสนใจ นั่นคือ กระบวนการจดจำทำให:สามารถเรียนรู:จากการสังเกตพฤติกรรมได: การเรียนรู:ผEานการ
สังเกตเปUนกระบวนการรู:คิด (Cognitive process) ที่บุคคลได:สังเกต จัดระเบียบ จดจำ และฝöกซ:อม
พฤติกรรมนั้นในใจ (Bandura, 1977)
E
(3) การผลิตซ้ำพฤติกรรม ในการมีพฤติกรรมตามต:นแบบ บุคคลต:องมีทักษะการเคลื่อนไหวที่จำเปUนตอ
ั้
การผลิตซ้ำพฤติกรรม Bandura (1977) อธิบายวEากระบวนการผลิตซ้ำ (Reproductive process) นน
บุคคลสามารถแสดงพฤติกรรมใหมตามที่ได:เรียนรู:จากต:นแบบ มีการปรับและแก:ไขการกระทำของ
E
ตนเองโดยอาศัยปฏิกิริยาตอบกลับ มีการประเมินและปรับพฤติกรรมไปตามสถานการณQ
(4) การจงใจ (Motivational processes) กระบวนการสดทายของการเรียนรู:ผานการสงเกต คอ การจง ู
ื
ั
E
ุ
:
ู
ใจ จากการสังเกตไปสูEการกระทำต:องมีความสามารถในการทำซ้ำพฤติกรรม รวมทั้งความต:องการหรอ
ื
แรงจูงใจที่จะมีการกระทำตามที่ไดเรียนรู: กระบวนการจูงใจมีแรงบันดาลใจจากสิ่งจูงใจ 3 ประเภท คอ
ื
:
(1) สิ่งจูงใจโดยตรง (Direct motivation) จะเกิดขึ้นเมื่อบคคลรบรู:ถึงรางวัลจากพฤตกรรมตนแบบท่ได :
ั
ิ
ุ
ี
:
E
สังเกต แตถ:ามีการรับรู:ถึงการลงโทษจะทำให:แรงจูงใจที่จะกระทำสิ่งนั้นลดน:อยลง (2) สิ่งจูงใจจากคน
อื่น (Vicarious motivation) เกิดขึ้นเมื่อบุคคลถูกกระตุ:นจูงใจจากความสำเร็จของผู:อื่นที่มีความ
คล:ายคลึงกับตนเอง ในทางกลับกัน คนจะยับยั้งการกระทำเมื่อเห็นผลลัพธQทางลบจากผู:อื่น และ (3)