Page 111 -

ิ
ิ
โครงการหนังสออเล็กทรอนกสเฉลมพระเกียรตสมเด็จพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกุมาร ี
ื
์
ั
ุ
ิ
ิ
105

(2) ผรับสารสามารถเพิ่มการต:านทานข:อโต:แย:งคัดค:านได: ถ:าปราศจากความสามารถในการต:านทานข:อโต:แยง
ู:
:
ั
คัดค:านแล:ว ผู:รบสารจะเปลี่ยนทศนคติและความเชื่อเมื่อเผชิญกับข:อมูลหรอข:อโต:แย:งที่แตกตEางจากความคิดเดม
ื
ิ
ั
:
ทฤษฎีการสร:างภูมิคุ:มกันอธิบายวEาผู:สEงสารสามารถนำเสนอสารที่มีข:อโต:แย:งคัดค:านเพอเปนการใหภมคมกนเพอ
่
ื
U
ู
ั
:
ุ
ิ
ื่
ต:านทานความพยายามในการโน:มนาวใจที่ผู:รับสารอาจต:องเผชิญในอนาคต เชEน เจ:าหน:าที่สาธารณสุขอาจ
:
ออกแบบสารที่ชEวยใหเยาวชนต:านทานการโน:มน:าวใจจากโฆษณาบุหรี่ โดยนำเสนอข:อมูลและข:อโต:แย:งที่จะชก
:
ั
จูงให:สูบบุหร รวมถึงเหตุผลที่เยาวชนจะสามารถใช:เพื่อปฏิเสธหรือหักล:างการชักจูงให:สูบบุหรี่ สารลักษณะนี้จะ
ี่
เปUนการสร:างภูมิคุ:มกันเพื่อต:านทานการโน:มน:าวใจให:สูบบุหรี่ที่เยาวชนอาจมีโอกาสได:รับในอนาคต

การสร,างสารเพื่อให,ภูมิคุ,มกันการโน,มน,าวใจ

สารสร:างภูมิคุ:มกันในการโน:มน:าวใจ (Inoculation message) มี 2 องคQประกอบหลัก ได:แกE (1) สารแสดงการ
ี่
ื
คุกคามหรอเตือนภัย (Threat) และสารหักล:างข:อโต:แย:งคุกคาม (Refutational preemption) สารให:ภูมิคุ:มกันทนำเสนอ
:
ขอโตแยงทคัดค:านทัศนคติเดิม และตามด:วยข:อความหรือเหตุผลหักล:างข:อโต:แย:งนั้นชEวยพัฒนาความสามารถของผู:รับสาร
:
ี่
:
ในการต:านทานความพยายามในการโน:มน:าวใจที่จะเกิดขึ้นตEอมา
ู
ิ
ุ
ั
ี
ู
U
U
:
สำหรับสารแสดงการคุกคาม หรือ Threat เปนองคQประกอบท่จำเปนในการสรางภมค:มกน ซึ่งแตกตEางจากจุดจง
ใจที่กระตุ:นความกลัว (Fear appeal) สารแสดงการคุกคามเพียงแคEเปUนการเตือนลEวงหน:า (Forewarning) เกี่ยวกับสาร
ี่
ี้
โน:มน:าวใจทผู:รับสารอาจจะได:รับจากแหลEงสารอื่น การทำให:ผู:รับสารตระหนักถึงการคุกคามทัศนคตินจะกระตุ:นให:บุคคล
:
ปกป©องทัศนคติหรือความเชื่อของตัวเองได การเตือนกEอนลEวงหน:าเกี่ยวกับคำขอร:องหรือการโน:มน:าวใจที่บุคคลมีโอกาส
ี
E
:
:
ี
่
ั
E
:
ิ
ิ
:
ู
ั
ุ
:
E
ี
ั
้
ั
:
ไดรบในวนขางหนาสงผลใหบคคลนนมการเตรยมตวรบมอและมแนวโนมจะตอตานอทธพลชกจงทกำลงจะเขามา เชน ถา
:
:
ั
ี
ั
ั
ื
เรารู:วEาวันนี้จะมีพนักงานขายมาพบเพื่อเสนอขายสินค:าทเราไมEต:องการ ทำให:เรามีการเตรียมป©องกันด:วยการคิดหา
ี่
เหตุผลและข:อโต:แย:งคัดค:านที่มีน้ำหนัก
จากคำถามที่วEาจะชEวยเยาวชนต:านทานสารโน:มน:าวใจจากบริษัทบุหรี่ที่สนับสนุนการสูบบุหรี่ได:อยEางไร นักวิจย
ั
ด:านการสื่อสาร ผลจากการวิจัยที่ได:มีการนำเสนอสารสร:างภูมิคุ:มกันเปUนวิดีโอสั้นแกEเยาวชน วิดีโอประกอบด:วย 2
องคQประกอบ องคQประกอบแรกเปUนข:อโต:แย:งคัดค:านซึ่งเปUนข:อความคุกคามความเชื่อในการสูบบุหรี่ของบุคคล เชEน “การ
สูบบุหรี่ดูเทEหQในสังคม” “การลองสูบบุหรี่ไมEมีผลทำให:สูบบุหรี่ประจำ” และ “การสูบบุหรี่ไมEมีผลกระทบตEอฉัน” ข:อ
:
ั
ี
โตแยงคดคานหรอขอความการคกคามทศนคตดงกลาวน้เปรยบไดกบไวรสสร:างภูมิคุ:มกันที่สามารถกระตุ:นให:ผู:รับสารสาม
ี
:
E
ั
:
ุ
ั
ิ
ั
ั
ื
:
:
มารถต:านทานการชักจูงให:สูบบุหรี่ได: (Floyd et al., 2016)
การรณรงคQทางด:านสาธารณสุข เชEน การรณรงคQตEอต:านการสูบบุหรี่ที่ไมEเพยงแตEมีวัตถุประสงคQให:กลุEมเป©าหมาย
ี
ไมEสูบบุหรี่แล:ว ยังต:องการให:มีภูมิคุ:มกันที่จะตEอต:านอิทธิพลอื่นที่มาชักจูงให:สูบบุหรี่ด:วย ในการรณรงคQจึงมีการเตือน
E
กEอนลEวงหน:าถึงอิทธิพลทางสังคมที่อาจเข:ามาโน:มน:าวใจให:สูบบุหรี่และเตรียมผู:รับสารให:ตEอต:านแรงกดดันตEาง ๆ เชน
ู
แรงกดดันจากเพื่อน โฆษณา หรือตัวละครในโทรทัศนQ นอกจากนี้ ยังให:ข:อมูลเกี่ยวกับความเสี่ยงของการสูบบุหรี่ ข:อมล
ั
เกี่ยวกับวิธีการที่หลากหลายที่อิทธิพลทางสังคมใช:จูงใจ การฝöกทักษะในการตEอต:าน การเตือนกEอนลEวงหน:าเกี่ยวกบ