Page 114 -

ิ
ิ
ั
โครงการหนังสออเล็กทรอนกสเฉลมพระเกียรตสมเด็จพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกุมาร ี
ื
ิ
์
ิ
ุ
108

้
ื
:
ื
ี
ุ
E
ู
Q
ุ
:
ู
ั
ุ
E
ี
ื
่
:
ั
่
:
่
ึ
่
E
ั
้
ั
ี
ี
(5) โลกทมนษยรจกอยบนพนฐานของเรองเลา ซงมทงเรองเลาทสอดคลองและขดแยงกน บคคลใชเหตผลทดใน
่
ี
่
E
ึ
ี
:
ั
ิ
ื
:
U
Q
ิ
การเลอกยอมรบหรอปฏเสธเร่องเลา ซ่งมผลตอการสรางสรรคความเปนจรงหรอความเขาใจท่วไปทางสงคม
E
ื
ื
ื
ั
ั
ของแตEละบุคคล เรื่องเลEาจึงมีผลกระทบตEอชีวิตของมนุษยQ

การประเมินคุณคsาของเรื่องเลsา

ื
:
E
เรื่องเลEาไมไดมประสิทธิผลเหมอนกันทกเรื่อง การตัดสินคุณคEาของเรื่องเลEาอยูEบนพ้นฐานของ “เหตุผลที่ดี” การ
ี
ื
ุ
ที่ผู:รับสารจะยอมรับหรือปฏิเสธเรื่องเลEาขึ้นอยูEกับความสมเหตุสมผลและเปUนที่เข:าใจได:
ิ
การทดสอบความมีเหตุผลในวิธีดั้งเดิมของกระบวนทัศนQเหตุผลเน:นการพจารณาความสอดคล:องของข:อสรุปและ
ข:อเท็จจริง สEวนความสมเหตสมผลของเรื่องเลEา (Narrative rationality) ประเมินจาก 2 หลักการ คือ (1) ความเชื่อมโยง
ุ
สอดคล:อง (Coherence) และ (2) ความถูกต:องตามความจริง (Fidelity)
ความเชื่อมโยงสอดคล:องเปนความสอดคล:องภายในของเรื่องเลEา ซึ่งเปUนมาตรฐานสำคัญของการประเมินความม ี
U
เหตุผลของเรื่องเลEาทมีผลตEอการยอมรับหรือปฏิเสธเรื่องเลEาของผู:รับสาร ในการตัดสินความเชื่อมโยงสอดคล:องของเรื่อง
ี่
เลEา ผู:รับสารจะพจารณาวEารายละเอียดตEาง ๆ ของเรื่องเลEาสอดคล:องกันหรือไมE รายละเอียดหรือองคQประกอบในเรื่องเลา
ิ
E
ต:องไมEขัดแย:งกัน ผู:รับสารอาจปฏิเสธเรื่องเลEาเพราะไมEมีความเชื่อมโยงสอดคล:อง
ี
ความเชื่อมโยงสอดคล:องวัดจากโครงสร:างและการจัดระเบยบของเรื่องเลEา โดยแบEงเปUนความสอดคล:อง 3
ื่
ประเภท ได:แกE ความเชอมโยงสอดคล:องทางโครงสร:าง (Structural coherence) ความเชื่อมโยงสอดคล:องทางวัตถ ุ
(Material coherence) และความเชื่อมโยงสอดคล:องทางคาแรคเตอรQ (Characterological coherence)
(1) ความเชื่อมโยงสอดคล,องทางโครงสร,าง หมายถึง องคQประกอบตEาง ๆ ของเรื่องเลEาดำเนินไป หรือ flow
อยEางราบรื่น เมื่อเรื่องเลEามีความสับสน เมื่อสEวนหนึ่งไมEนำไปสูEสEวนตEอไป หรือเมื่อเค:าโครงเรื่อง (Plot) ไม E
ชัดเจน ก็จะทำให:ขาดความเชื่อมโยงสอดคล:องทางโครงสร:าง
(2) ความเชื่อมโยงสอดคล,องทางวัตถ หมายถึง ความสอดคล:องระหวEางเรื่องเลEาหนึ่งกับเรื่องเลEาอื่น ๆ ท ี่
ุ
ุ
E
ุ
:
ั
:
ั
ี
เก่ยวของกน เชน คณอาจไดยนหลายเรื่องเลาเก่ยวกบสาเหตท่เพ่อนคณสองคนไมคยกน ถาเรื่องเลาท้งหมด
ั
ิ
ี
E
E
E
ี
ื
ุ
ั
:
ุ
เพื่อนคนหนึ่งทำให:อีกคนเข:าใจผิด เปUนสาเหตุให:เกิดสถานการณQที่นEาอับอาย คุณก็จะไมEเชื่อเรื่องเลEาเดียวท ี่
แตกตEางจากเรื่องเลEาอื่น เพราะขาดความเชื่อมโยงทางวัตถุ
@
(3) ความเชื่อมโยงสอดคล,องทางคาแรคเตอร หมายถึง คาแรคเตอรQในเรื่องเลEาสามารถเชื่อได: หมายถึง ความ
เชื่อได:ของคาแรคเตอรQในเรื่องเลEา ยกตัวอยEางเชEน คุณอาจมีอาจารยQที่คุณรู:สึกไมEชอบอยEางมาก อาจารย Q
หัวเราะเยาะคุณและคนอน ๆ ในห:องเรียนเมื่อมีการอภิปรายในชั้นเรียน ดังนั้น คุณจะไมEยอมรับเรื่องเลEาท ี่
ื่
อาจารยQคนนี้เปUนฮีโรEหรือบุคคลที่นEาชื่นชม คุณอาจจะปฏิเสธเรื่องเลEาเพราะไมEมความเชื่อมโยงทาง
ี
คาแรคเตอร Q