Page 78 -
P. 78
ิ
ิ
์
ิ
ิ
ื
โครงการหนังสออเล็กทรอนกสด้านการเกษตร เฉลมพระเกียรตพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
56
ผลตอบแทนสูงมากขึ้นด้วยการส่งเสริมการใช้ข้อมูล เทคโนโลยี และการตลาดที่ยั่งยืน เพื่อให้เกษตรกรได้มี
ิ
่
เครื่องมือบริหารความเสี่ยงมากขึ้น และควรจะต้องต่อยอดอุตสาหกรรมไปสู่การสร้างมูลคาเพิ่มให้แก่ผลตภัณฑ์
จากปาล์มน้ำมันและน้ำมันปาล์มทั้งระบบภายใต้แนวคิดเศรษฐกิจชีวภาพ (Bioeconomy) ของรัฐบาลด้วย
ี่
ี
การเร่งยกระดับอุตสาหกรรมโอลิโอเคมิคอล (Oleochemical) แทนทน้ำมันพืช (น้ำมันปาล์ม) และไบโอดเซล
่
ั
ซึ่งจะเป็นการดูดซับผลผลิตปาล์มและสร้างมูลคาเพิ่มอย่างสูง ส่งผลให้สามารถลดความเสี่ยงจากความผนผวน
ด้านราคาจากการขายในรูปผลตภัณฑ์ทางการเกษตรพื้นฐาน ราคาปาล์มมีเสถียรภาพ เพิ่มขีดความสามารถใน
ิ
การแข่งขัน และเกิดการพัฒนาอย่างยั่งยืน ซึ่งจะถือเป็นการบรรเทาผลกระทบจากสถานการณการระบาดของ
์
ไวรัสโควิด-19 อีกทางหนึ่งด้วย (ข่าวสดออนไลน์, 2563; ณรงค์ฤทธิ์และศิรดา, 2563; ไทยโพสต์, 2564;
บ้านเมือง, 2564)
2.4.2 ห่วงโ ่อุปทานของอุตสาหกรรมปาล์มน ำมัน
ในห่วงโซ่อุปทานปาล์มน้ำมันของประเทศไทย มีกลุ่มผู้ที่เกี่ยวข้องในแต่ละขั้นตอนและอุตสาหกรรมท ี่
เกี่ยวเนื่องจำนวนมาก เมื่อจำแนกตามกระบวนการขั้นตอน ห่วงโซ่อุปทานของผลิตภัณฑ์ปาล์มน้ำมันจะ
ประกอบด้วย 1. การผลิตวัตถุดิบต้นน้ำ ซึ่งประกอบด้วยการเพาะปลูกของเกษตรกรเป็นหลัก 2. การแปรรูป
กลางน้ำ ประกอบด้วยการแปรรูปขั้นต้น โดยจะได้ผลิตภัณฑ์ คือ น้ำมันปาล์มดิบ และ 3. การแปรรูปปลายน้ำ
่
้
ประกอบด้วยการแปรรูปขั้นสูงเพื่อให้ได้น้ำมันปาล์มบริสทธิ์และการนำไปใชในอุตสาหกรรมตอเนื่อง โดยในแต ่
ุ
่
ละขั้นตอนของห่วงโซ่อุปทานจะมีการสร้างมูลคาเพิ่มให้กับสินค้าในระดับที่แตกต่างกัน ซึ่งมีรายละเอียด ดังนี้
1. การผลิตวัตถุดิบต้นน ำ (กลุ่มเกษตรกรผู้ปลูกปาล์มน ำมัน) ผลิตภัณฑ์ของอุตสาหกรรมปาล์มน้ำมัน
ต้นน้ำ คือ ผลปาล์มสดที่อยู่ในรูปของทะลายปาล์ม ซึ่งมาจากการเพาะปลูกของเกษตรกร ทั้งรายย่อยท ี่
มีการผลิตปาล์มน้ำมันจำนวนน้อย และเกษตรกรในกลุ่มสหกรณ์ผู้ปลูกปาล์มน้ำมัน หรือนิคมสร้าง
ตนเองที่เกิดจากการรวมกลุ่มกันของเกษตรกรที่มีพื้นที่เพาะปลูกใกล้เคียงกัน รวมถึงบริษัทเอกชน
ผู้ผลิตปาล์ม เนื่องจากปาล์มน้ำมันไม่สามารถบริโภคโดยตรงได้ ต้องนำไปผ่านการสกัดเพื่อแปรรูปเป็น
์
น้ำมันปาล์มก่อนนำไปใชประโยชน์ ดังนั้น จึงเป็นการผูกขาดตลาดของปาลมน้ำมัน โดยเกษตรกรตอง
้
้
นำส่งเข้าสู่ลานเท และส่งให้โรงงานสกัดน้ำมันต่อไป
1.1 เกษตรกรผู้ปลูกปาล์มน ำมัน ปาล์มน้ำมันเหมาะสมกับสภาพอากาศร้อนชื้นในบริเวณใกล้เคยง
ี
่
กับเส้นศูนย์สูตร ซึ่งจะเจริญเติบโตได้ดีในภาคใต้และบางส่วนของภาคกลางตอนลาง โดยจังหวัดท ี่
์
มีการเพาะปลูกปาล์มน้ำมันสูงที่สุด คือ จังหวัดสุราษฎร์ธานี อย่างไรก็ตาม ยังมีการปลูกปาลม
์
น้ำมันในพื้นที่อื่นกระจายอยู่ทั่วทั้งประเทศอีกด้วย โดยสามารถแบ่งผปลูกปาลมออกเป็น 3 กลม
ุ่
ู้
ได้แก่
• บริษัทเอกชนผู้ผลิตปาล์ม เป็นกลุ่มโรงงานสกัดน้ำมันปาล์มที่มีสวนปาล์มเป็นของตัวเอง
เนื่องจากมีเงินลงทุนสูงทำให้มีการนำเทคโนโลยีมาใชในการปลูกปาลม รวมถึงมีการบริหาร
้
์
จัดการที่ดี ส่งผลให้ได้ปริมาณผลผลิตต่อไร่ค่อนข้างสูงกว่ากลุ่มอื่น คือ ประมาณ 3.0 - 3.5
ตันต่อไร่