Page 46 -

ื
ิ
ิ
์
ิ
ิ
โครงการหนังสออเล็กทรอนกสด้านการเกษตร เฉลมพระเกียรตพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
31

(2) ระบบกฎหมายของภาครัฐยังคงมีมุมมองเรื่องสิทธิแบบกรรมสิทธิ์ของรัฐ และกรรมสิทธิ์ของเอกชน
รวมทั้งการรวมศูนย์อำนาจในการจัดการป่า ทำให้กฎหมายที่ตราขึ้นมาส่วนใหญ่ให้ความสำคัญกับสิทธิและ

อำนาจของรัฐเหนือทรัพยากรทั้งที่ดินและป่าไม้ การปรับตัวของกฎหมายทำได้ค่อนข้างล่าช้า

(3) ศักยภาพของผู้ถือครองที่ดินป่าไม้ ต้องยอมรับประการหนึ่งว่า ผู้ถือครองที่ดินรายย่อยในเขตป่า
ส่วนใหญ่เป็นกลุ่มคนที่ยังขาดโอกาศทางสังคม มีความยากจน มีความเข้าใจในการใช้ที่ดินอย่างยั่งยืนจำกัด

รวมทั้งปัญหาทางเศรษฐกิจที่ส่งผลให้ไม่สามารถปรับเปลี่ยนระบบการผลิตที่เอื้อต่อการใช้ที่ดินอย่างยั่งยืนได้

ทำให้เกิดปัญหาที่ดินหลุดมือ หรือการขายที่ดิน เมื่อถูกบีบคั้นจากภาวะทางเศรษฐกิจ
(4) รัฐธรรมนูญ ให้ความสำคัญต่อสิทธิชุมชนและการมีส่วนร่วมในการจัดการทรัพยากรธรรมชาติ และ

ความหลากหลายทางชีวภาพในท้องถิ่น การกระจายการถือครองที่ดินอย่างเป็นธรรม และแผนพัฒนาเศรษฐกิจ
และสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 13 มีหลักการพัฒนาประเทศที่ให้ความสำคัญกับปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง การ

พัฒนาอย่างยั่งยืน และคนเป็นศูนย์กลางการพัฒนา ซึ่งเป็นแนวทางสำคัญที่จะทำให้ลดการเปลี่ยนมือการถือ

ครองที่ดิน และสนับสนุนให้มีการใช้ที่ดินอย่างยั่งยืน

2.3.3 การจัดตั้งคณะกรรมการนโยบายที่ดินแห่งชาติ

แนวคิดในการจัดตั้งคณะกรรมการนโยบายที่ดินแห่งชาติมีมาตั้งแต่หลังจากที่ประเทศไทยประสบ
ปัญหาวิกฤตเศรษฐกิจในปี 2550

จากผลการศึกษาการถือครองและใช้ประโยชน์ที่ดินและมาตรการทางเศรษฐศาสตร์และกฎหมาย

เพื่อให้การใช้ประโยชน์จากที่ดินเกิดประโยชน์สูงสุด ของวารินทร์ วงศ์หาญเชาว์ และคณะ (2543) สรุปได้
32
ว่าองค์กรที่มีหน้าที่จัดการดูแลที่ดินของประเทศนั้นมีความหลากหลายตามกฎหมายและมติคณะรัฐมนตรี ซึ่งเป็น

สาเหตุหนึ่งที่ทำให้การจัดการดูแลและใช้ประโยชน์ในที่ดินไม่เป็นเอกภาพและขาดประสิทธิภาพอย่างแท้จริง
แนวทางแก้ไขคือ การวางระบบการจัดการทรัพยากรที่ดิน ปรับรูปองค์กรและกฎหมาย และมาตรการต่าง ๆ ที่

จะทำให้การจัดการที่ดินเกิดประโยชน์สูงสุดได้

คณะรัฐมนตรีในการประชุม เมื่อวันที่ 3 มิถุนายน 2546 มีมติเห็นชอบในหลักการแผนงานและ
ื่
หน่วยงานหลักรับผิดชอบการดำเนินการเพอแก้ไขปัญหาที่ดินตามนโยบายการบริหารจัดการที่ดินของประเทศ
รวม 7 แผนงาน หนึ่งในแผนงานนั้น คือ แผนงานปรับปรุงองค์กรบริหารจัดการที่ดิน

สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (สผ.) จึงมอบหมายให้ศูนย์บริการ
วิชาการแห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ทำการศึกษาเพื่อปรับปรุงกฎหมายคณะกรรมการจัดที่ดินแห่งชาติ

เพื่อให้มีกฎหมายในการจัดตั้งองค์กรบริหารจัดการที่ดินหรือคณะกรรมการระดับชาติที่ทำหน้าที่ในการกำหนด

32 วารินทร์ วงศ์หาญเชาว์ และคณะ. 2543. รายงานฉบับสมบูรณ์ “การศึกษาการถือครองและใช้ประโยชน์ที่ดินและ

มาตรการทางเศรษฐศาสตร์และกฎหมายเพื่อให้การใช้ประโยชน์จากที่ดินเกิดประโยชน์สูงสุด”. สนับสนุนโดย สำนักงาน
กองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.).