Page 32 -

ิ
ื
ุ
ั
์
ิ
ิ
ิ
โครงการหนังสออเล็กทรอนกส เฉลมพระเกียรตสมเด็จพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกุมาร ี
หลักฐานล้านนาในเอกสารโบราณจีน
ตารางที่ 2.1
至元二十九年八月戊午。诏不敦、 忙兀秃鲁迷失以军征八百媳妇国。
（宋濂：《元史》，卷一七，中华书局，1976 年版，页 366）
วันอู้อู่ เดือน 8 ปีที่ 29 แห่งรัชศกจื้อหยวน (วัน 30 ค่ า เดือน 8 ปฏิทินเกษตรจีน - 11

ตุลาคม ค.ศ.1292 / พ.ศ.1835) มีพระราชโองการให้ปู้ตุนกับหมังอู้ทูหลู่หมีซือยกทัพไปตีปา
ไป่สีฟู่กั๋ว (อาณาจักรสนมแปดร้อย)

(ซ่งเหลียน. 1976. พงศาวดารราชวงศ์หยวน. บรรพ 17. ส านักพิมพ์จงหฺวาซูจี๋ว์. หน้า 366)
อธิบาย

1.จื้อหยวน（至元） เป็นรัชศกของจักรพรรดิหยวนซื่อจู่（元世祖）หรือกุบไลข่าน
่
（忽必烈）หมายถึงชวงระหว่าง ค.ศ.1215 - ค.ศ.1294 / พ.ศ.1758 - พ.ศ.1837 ตาม
ธรรมเนียมจีน เมื่อเปลี่ยนประมุขใหม่จะเปลี่ยนรัชศก เท่ากับเป็นการตั้งศักราชใหม่ประจ า
รัชกาล แต่บางรัชกาลอาจเปลี่ยนรัชศกใหม่ ท าให้รัชกาลเดียวอาจมีหลายรัชศก

2. ปู้ตุน（不敦）กับหมังอู้ทูหลู่หมีซือ（忙兀秃鲁迷失）เป็นแม่ทัพราชวงศ์หยวน
ภาษาจีนถ่ายถอดเสียงมาจากภาษามองโกล ผู้แปลสอบทานกับฉบับซื่อคู่เฉวียนซู ฉบับซื่อคู่

เฉวียนซูถ่ายถอดเสียงนี้เป็นปู้เล่อถู（布勒图）และหมังกั่วเล่อมั่วเซ่อ（䝉果勒默色）
ทั้งนี้ 䝉 เป็นอักษรต่างรูปของ 蒙

ื่
3. ปาไป่สีฟู่กั๋ว（八百媳妇国）แปลว่าอาณาจักรสนมแปดร้อย เป็นชอที่ราชวงศ์
หยวนใช้เรียกอาณาจักรล้านนา ที่มาของชอมีอธิบายในพงศาวดารราชวงศ์หยวนฉบับใหม่ซึ่ง
ื่
้
เป็นหัวข้อที่จะแปลต่อไปในตารางที่ 3 ในการแปลนี้ ฉบับภาษาจีนใชค าเรียกว่า ปาไป่สีฟู่
ปาไปสีฟู่กั๋ว หรือปาไป่สีฟู่หมาน ผู้แปลถ่ายถอดเสียงเป็นภาษาไทยและวงเล็บค าแปลไว้

ต่างกันเพื่อรักษาลีลาของภาษาดังนี้ ปาไปสีฟู่ (สนมแปดร้อย) ปาไปสีฟู่กั๋ว (อาณาจักรสนม
แปดร้อย) ปาไป่สีฟู่หมาน (พวกหมานอาณาจักรสนมแปดร้อย)

5