Page 29 -

ิ
ิ
ิ
์
ุ
ื
ิ
ั
โครงการหนังสออเล็กทรอนกส เฉลมพระเกียรตสมเด็จพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกุมาร ี
กนกพร นุ่มทอง
ตารางที่ 1
女王国去蛮界镇南节度三十余日程。其国去驩州一十日程，往往与驩州百姓
交易。蛮贼曾将二万人伐其国，被女王药箭射之，（十）不存一，蛮贼乃

回。
（樊绰：《蛮书》，卷十，中华书局，1962 年，向达校注本，

页 244-245）
แคว้นหนี่ว์หวังกั๋ว (แคว้นกษัตริย์หญิง) อยู่ห่างจากทางใต้ชายแดนหมานออกไปเป็นระยะทาง
สามสิบกว่าวัน แคว้นดังกล่าวห่างจากฮวนโจวสิบวัน มักท าการค้ากับราษฎรฮวนโจว โจร

หมานเคยส่งไพร่พลสองหมื่นนายไปโจมตีแคว้นนี้ กษัตริย์หญิงจึงยิงด้วยธนูอาบยาพิษ รอดไม่
ถึงหนึ่งในสิบ โจรหมานจึงยกพลกลับแคว้นตน

(ฝานชั่ว. 1962. พงศาวดารหมาน. บรรพที่ 10. ส านักพิมพ์จงหฺวาซูจี๋ว์
ฉบับอธิบายของเซี่ยงต๋า. หน้า 244-245)

อธิบาย
1. รอดไม่ถึงหนึ่งในสิบ（（十）不存一）ผู้แปลตรวจสอบฉบับชาระและให้

อรรถาธิบายของเซี่ยงต๋า ไม่มีค าว่า “สิบ” ใน “รอดไม่ถึงหนึ่งในสิบ” ฉบับรวมคัดสรรเติม
“สิบ” เข้ามาแล้ว ผู้แปลสอบทานแล้วกับหน้า 4 ของบรรพที่ 10 ของฉบับซื่อคู่เฉวียนซู มีค า

ว่า “สิบ” นอกจากนี้ค าว่า “ไหน่”（乃）หรือ “จึง” ในประโยคสุดท้าย ฉบับซื่อคู่เฉวียนซูใช ้
อักษรต่างรูปคือ 迺 เสียงอ่านและความหมายเหมือนกัน

2. หนี่ว์หวังกั๋ว（女王国）แปลว่าแคว้นกษัตริย์หญิง น่าจะหมายถึงอาณาจักรหริภุญไชย
3. หมาน（蛮）เป็นค าที่จีนใช้เรียกอนารยชนทางใต้ ในที่นี้หมายถึงอาณาจักรน่านเจ้า

ในสมัยโบราณจีนเรียกชนเผ่าต่างๆ นอกจีนโดยประกอบกับทิศว่า หนานหมาน（南蛮）-
พวกหมานทางใต้ เป่ยตี๋（北狄）- พวกตี๋ทางเหนือ ซีหรง（西戎）- พวกหรงทางตะวันตก

2