Page 48 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

พจนานุกรมศัพท์ปุ๋ยและธาตุอาหารพืช

acidification กำรท�ำให้เป็นกรด : การลดลงของ pH ดิน เนื่องจากการเพิ่มไฮโดรเจนไอออน และ/หรือ
การลดลงของแคตไอออนชนิดเบส (ส่วนมากคือแคลเซียมและแมกนีเซียมไอออน) ในดินเนื่องจาก
การชะละลายหรือรากพืชดูดไปใช้

acidity สภำพกรด : สภาพทางเคมีของสารละลายซึ่งความเข้มข้นของ H สูงกว่า OH (เมื่อ -ty อยู่
-
+
ท้ายค�า ให้ขึ้นต้นค�านั้นว่า “สภาพ-” เช่น absorptivity-สภาพดูดกลืน, conductivity-สภาพน�า
หรือต่อท้ายค�าด้วย “-ภาพ” เช่น affinity-สัมพรรคภาพ, activity-กัมมันตภาพ)
acidity, soil สภำพกรดของดิน : ปริมาณกรดที่มีอยู่ในดิน หรือเรื่องราวของดินกรด (pH<7) ในด้าน
ความรุนแรงของสภาพกรด ซึ่งแสดงได้ด้วยค่า pH ของดิน เช่น กรดเล็กน้อย (พีเอช 6.1-6.5)

กรดปานกลาง (พีเอช 5.6-6.0) และกรดจัด (พีเอช 5.1-5.5) ดูสภาพด่างของดิน (alkalinity, soil)
และ pH ประกอบ
acidity of fertilizers สภำพกรดของปุ๋ย : (1) ค่าพีเอช (pH) ของสารละลายปุ๋ยหรือปุ๋ยเหลว ซึ่ง

ต�่ากว่า 7 น�ามาพิจารณาเมื่อใช้ปุ๋ยต่างชนิดร่วมกัน หรือใช้ปุ๋ยร่วมกับสารควบคุมศัตรูพืช (2) ผล
ด้านการเพิ่มสภาพกรดในดินอันเนื่องจากการใส่ปุ๋ยเคมีพวกปุ๋ยก่อกรด (acid forming fertilizers)
คือ ปริมาณของแคลเซียมคาร์บอเนตที่ต้องใช้ เพื่อท�าให้กรดในดินอันเกิดจากปุ๋ยกลายเป็นกลาง

ซึ่งเรียกว่า “สภาพกรดสมมูล (equivalent acidity)” ดูความหมายของ equivalent acidity
ประกอบ เปรียบเทียบกับ basicity of fertilizers

acidophile พวกชอบกรด : สิ่งมีชีวิตที่เติบโตได้ดีในสภาพที่เป็นกรด
acidulation กำรท�ำปฏิกิริยำกับกรด : กระบวนการผลิตปุ๋ยที่ใช้กรดท�าปฏิกิริยากับวัตถุดิบ ซึ่งส่วนมาก
ได้แก่ การใช้กรดซัลฟิวริก กรดไนทริก กรดฟอสฟอริก หรือกรดผสมท�าปฏิกิริยากับหินฟอสเฟต

หรือแอมโมเนีย
acropetal สู่ปลำย : ทิศทางการเคลื่อนย้ายของสาร ธาตุอาหารหรือฮอร์โมน จากส่วนล่างไปหาส่วนยอด

ของพืช
actin แอกทิน : โกลบูลาโปรตีน (globular protein) ซึ่งอยู่ในโครงสร้างของเซลล์ มีบทบาทท�าให้เซลล์
เปลี่ยนรูปร่างได้ โปรตีนมีไนโตรเจนเป็นองค์ประกอบ (globular, L: กลม)

actinomycetes แอกทิโนไมซีต : ชื่อสกุลแบคทีเรียซึ่งสร้างโคโลนีเป็นแฉกรูปดาว (actino-, L: รัศมี
หรือแฉก) ลักษณะบางอย่างคล้ายรา มีบทบาทในการย่อยสลายสารอินทรีย์ที่สลายยากในดิน เช่น
เซลลูโลสและไคติน

action spectrum สเปกตรัมกิริยำ : ช่วงความยาวคลื่นของแสงแต่ละช่วง ที่สามารถก่อให้เกิดผล
ในการสังเคราะห์แสง วัดโดยการฉายแสงทีละช่วงความยาวคลื่นไปยังคลอโรพลาสต์ แล้ววัด
ปริมาณออกซิเจนที่เกิดขึ้น น�าผลที่ได้ทั้งหมดมาแสดงเป็นโพรไฟล์ (profile)

48 40 ปี
สมาคมดินและปุ๋ยแห่งประเทศไทย