Page 35 -
P. 35
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
4. การเปลี่ยนแปลงของระบบนิเวศการเกษตร เป็นผลจากทั้ง 3 ข้อที่กล่าวมาข้างต้น เมื่อระบบนิเวศ
เกษตรมีการเปลี่ยนแปลงแต่ไม่เกิดความสมดุล เนื่องจากปลูกพืชชนิดเดียวกันเป็นบริเวณกว้าง ท�าให้เกิดการ
ระบาดของศัตรูพืช มีการใช้สารเคมีมากขึ้นส่งผลเสียกับเกษตรกรผู้ผลิต ผู้บริโภคและสภาพแวดล้อม ต่อกัน
เป็นลูกโซ่เช่นนี้ ดังนั้นการจัดการโรคพืชจึงต้องเข้ามามีบทบาทในการท�าให้เกิดประสิทธิภาพที่สูงสุด มีผลต่อ
สภาพแวดล้อมน้อยและเสียค่าใช้จ่ายต�่าที่สุด
ในปี ค.ศ.1931 นักวิทยาศาสตร์ให้ความเห็นว่ากิจกรรมของมนุษย์ที่เพิ่มมากขึ้น เริ่มจากการปลดปล่อย
ก๊าชคาร์บอนไดออกไซด์และก๊าชเรือนกระจก คือ methane และ nitrous oxide ซึ่งเป็นปัจจัยหลักที่ท�าให้
เกิดภาวะโลกร้อน ทั้งหมดนี้เป็นการเปลี่ยนแปลงที่เกิดจากการกระท�าของมนุษย์ทั้งสิ้น แม้ปัจจุบันการที่โลก
มีอุณหภูมิสูงขึ้น เกิดภาวะโลกร้อนก็เกิดจากมนุษย์เช่นกัน Coakley และคณะ (1999) รายงานว่าปี ค.ศ. 1998
โลกมีอุณหภูมิรวมเฉลี่ยทั้งผืนแผ่นดินและมหาสมุทรสูงขึ้น 0.25 องศาเซลเซียส จากเดือนมกราคมถึงพฤษภาคม
และในเดือนกันยายนเป็นช่วงที่ร้อนที่สุดในรอบ 104 ปีของประเทศสหรัฐอเมริกา โดยมีอุณหภูมิเฉลี่ยสูงถึง
20.6 องศาเซลเซียส เพิ่มจากเดิมที่อุณหภูมิเฉลี่ย 20.2 องศาเซลเซียส
หลักการจัดการโรคพืช หลักการจัดการโรคพืชมี 5 ข้อดังนี้
1. การจัดการโรคพืชจัดเป็นระบบของการใช้วิธีการใด ๆ ที่สามารถลดปริมาณเชื้อโรคลงจนไม่เป็นอันตราย
ต่อพืช โดยไม่จ�าเป็นต้องก�าจัดให้หมดไป และกระบวนการนั้น ๆ ต้องมีผลต่อแวดล้อมน้อยและเสียค่าใช้จ่ายน้อย
2. ต้องจัดให้การจัดการโรคพืชเป็นส่วนหนึ่งของระบบการปลูกพืชทั้งหมด (ภาพที่ 2.2) และมีข้อมูล
ทุกอย่างพร้อม
การจัดการพืช การจัดการโรคพืช
ระบบการปลูกพืชรวม
การจัดการดิน การจัดการแรงงาน
การจัดการน้ำ การจัดการตลาด
การจัดการวัชพืช การจัดการแมลง
ภาพที่ 2.2 การจัดการให้การจัดการโรคพืชเป็นส่วนหนึ่งของระบบการปลูกพืชทั้งหมด
ที่มา: สืบศักดิ์ (2553)
3. โรคนั้นต้องมีความส�าคัญทางเศรษฐกิจ ในการปลูกพืชนั้นแน่นอนว่าต้องมีโรคเกิดขึ้นจากหลายสาเหตุ
ไม่เพียงโรคเดียว ดังนั้นการจัดการโรคพืชต้องเลือกโรคที่มีความส�าคัญทางเศรษฐกิจ เพื่อความคุ้มค่าในการ
จัดการ ส่วนโรคอื่น ๆ ที่มีความส�าคัญน้อยกว่าให้หาวิธีการป้องกันก�าจัดหรือลดปริมาณโรคโดยไม่จ�าเป็นต้องเสียเวลา
และลงทุนสูง
4. ต้องค�านึงถึงความคุ้มค่าทางเศรษฐกิจ จากการน�าระบบการจัดการโรคพืชเข้ามาเป็นส่วนหนึ่งของ
ระบบการปลูกพืชว่ามีความคุ้มค่าหรือไม่ ด้วยหลักการข้อนี้ท�าให้เกษตรกรต้องจัดท�าบัญชีรายรับ-รายจ่ายอย่าง
มีระเบียบ และมีการประเมินผลเมื่อเสร็จกระบวนการ
28 หลักการควบคุมโรคพืช
Principles of Plant Disease Control
