Page 99 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

บทที่ 7

ลิปิด (Lipids)

ลิปิด (lipid) หมายถึง ไขมัน น้ำมัน และสารอื่น ๆ ที่มีโครงสร้างคล้ายไขมัน ประกอบด้วย

คาร์บอน (C) ไฮโดรเจน (H) และออกซิเจน (O) ในโครงสร้าง มีคุณสมบัติไม่ละลายน้ำแต่

ละลายได้ดีในสารละลายอินทรีย์ (organic solvent) อาทิ อีเทอร์ (ether) เฮกเซน

(hexane) ซึ่งสามารถแบ่งเป็น 3 กลุ่มคือ

1. ไขมันอย่างง่าย (simple lipids) เป็นไขมันที่ประกอบด้วยแอลกอฮอล์ในรูปต่าง ๆ เช่น

กลีเซอรอล (glycerol) กับกรดไขมัน (fatty acid)

2. ไขมันเชิงซ้อน (compound lipids) เป็นไขมันที่ประกอบด้วยกรดไขมัน และ

สารประกอบอื่นที่ไม่ใช่ไขมัน อาทิ กรดไขมันกับคาร์โบไฮเดรทในรูปของไกลโคลิปิด

(glycolipids) กรดไขมันกับกรดฟอสฟอริคในรูปของฟอสโฟลิปิด (phospholipids) หรือ

ฟอสฟาไทด์ (phosphatides) และกรดไขมันกับโปรตีนในรูปของลิโปโปรตีน (lipoprotein)

เป็นต้น

3. สารประกอบอื่น ๆ อาทิ กลุ่มสเตอรอล (sterol) ซึ่งโครงสร้างเป็นวงแหวนพรีแนนทรีน

(phenanthrene ring) หรือกลุ่มเทอร์พีน (terpene) ซึ่งมีโครงสร้างเป็นแบบไอโซพรีน

(isoprene) (รูปที่ 7-1) ได้แก่ สารคาโรทินอยด์ (carotenoid) ไวตามินเอและคลอโรฟิลล์

(chlorophyll) เป็นต้น

CH : C.CH: CH
2
2

CH
3
phenanthrene ring isoprene

รูปที่ 7-1: โครงสร้างแบบ phenanthrene ring และ isoprene

ลิปิด 96