Page 95 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

โปรตีนที่สร้างขึ้นอย่างไม่สมบูรณ์ตลอดจนกรดอะมิโนที่ไม่ได้ถูกนำไปใช้ประโยชน์จะไม่

สามารถเก็บสะสมในร่างกายสัตว์ในรูปของกรดอะมิโนได้ ร่างกายจำเป็นต้องขับออกในรูป

ของยูเรียหรือกรดยูริค ด้วยเหตุนี้กรดอะมิโนที่มีปริมาณน้อยจึงมักเป็นตัวจำกัดการสังเคราะห์

โปรตีนหรือเรียกว่า “first-limiting amino acid” ซึ่งวัตถุดิบอาหารสัตว์ส่วนใหญ่มักมี

กรดอะมิโนไลซีนอยู่น้อย ในขณะที่ร่างกายมีความต้องการไลซีนในการสังเคราะห์โปรตีนมาก

จึงทำให้ไลซีนมักเป็นกรดอะมิโนที่เป็นตัวจำกัดตัวแรกในอาหารสุกร ในขณะที่กรดอะมิโนเมท

ไธโอนีนเป็นกรดอะมิโนที่เป็นตัวจำกัดตัวแรกในอาหารสัตว์ปีก เนื่องจากสัตว์ปีกมีความ

ต้องการกรดอะมิโนที่มีกำมะถันเป็นองค์ประกอบ (เมทไธโอนีน& ซีสเตอีน) ในปริมาณสูงเพื่อ

ใช้ในการสร้างโปรตีนชนิดเคอราตินที่พบในขน

คุณภาพโปรตีน

คุณภาพของโปรตีนในอาหารจะเกี่ยวข้องกับการนำไปใช้ประโยชน์ในร่างกายสัตว์ โปรตีนที่มี

คุณภาพดีสัตว์จะสามารถนำไปใช้ในการสังเคราะห์โปรตีนในร่างกายได้ดีด้วย ซึ่งโปรตีนที่มี

คุณภาพดีจะต้องมีลักษณะคือ 1) สัตว์ย่อยได้ง่าย และ 2) ประกอบด้วยกรดอะมิโนชนิด

ต่างๆ ในปริมาณและสัดส่วนที่เหมาะสมกับการสังเคราะห์ของโปรตีนเป้าหมายของร่างกาย

ในปัจจุบันจึงได้มีการใช้หลักการ “โปรตีนในอุดมคติ หรือ ideal protein” เพื่อเพิ่มประ-

สิทธิภาพในการคำนวณสูตรอาหารสัตว์ ซึ่งโปรตีนในอุดมคตินี้หมายถึง "สัดส่วนของกรดอะ

มิโนที่จำเป็นที่เหมาะสมสำหรับการสร้างโปรตีนในเนื้อเยื่อเป้าหมาย” โปรตีนในอุดมคตินี้

ได้จากการวัดปริมาณของกรดอะมิโนต่าง ๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งกรดอะมิโนที่จำเป็นในเนื้อเยื่อ

เป้าหมาย และมีการเทียบสัดส่วนของกรดอะมิโนแต่ละชนิดกับกรดอะมิโนไลซีน โดยให้กรด-

อะมิโนไลซีนมีค่าเท่ากับ 1 หรือ 100 ค่าโปรตีนในอุดมคติของแต่ละเนื้อเยื่อจะแตกต่างกันดัง

แสดงในตารางที่ 6-6 อีกทั้งสัตว์แต่ละชนิดและแต่ละช่วงระยะการเจริญเติบโตจะมีค่าโปรตีน

ในอุดมคติแตกต่างกันด้วย

สารที่มีไนโตรเจนเป็นองค์ประกอบ 92