Page 194 -
P. 194
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ตามระดับการสร้างน้ำนมเป็นเรื่องสำคัญมาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งตอนใกล้ระยะที่ให้น้ำนมสูงสุด
เนื่องจากสัตว์ต้องการพลังงานในช่วงนี้สูงมาก ถ้าหากได้รับไม่เพียงพอแล้วสัตว์จะดึงเอาเนื้อ-
เยื่อของตัวเองมาเผาผลาญทำให้น้ำหนักตัวลดและสมดุลของสารอาหารในร่างกายเป็นลบ มี
ผลทำให้การสร้างน้ำนมลดลง การได้รับพลังงานไม่เพียงพอในโคนมเป็นสาเหตุให้เกิดอาการ
คีโตซีส (ketosis) คือมีการสะสมของสารในกลุ่มคีโตนบอดี และทำให้สัตว์ขาดโปรตีนได้
เนื่องจากการสร้างโปรตีนของจุลินทรีย์ในกระเพาะรูเมนลดลงนั่นเอง
เนื่องจากความเข้มข้นของสารอาหารในน้ำนมมีความสัมพันธ์กับพลังงาน ถ้าน้ำนมมีความ
เข้มข้นสูงจะให้พลังงานมาก ดังนั้นในทางปฏิบัติจึงใช้เปอร์เซ็นต์ไขมันในน้ำนมเป็นดัชนีที่บ่ง
บอกถึงพลังงานในน้ำนม ส่วนสารอาหารอื่น ๆ โดยเฉพาะโปรตีนจะมีปริมาณเพิ่มหรือลดลง
ตามปริมาณไขมันด้วย การกำหนดความต้องการสารอาหารเพื่อการสร้างน้ำนมของโคนม จึง
กำหนดตามเปอร์เซ็นต์ไขมันในน้ำนมเป็นหลัก (ตารางที่ 10-15) ซึ่งค่าความต้องการสาร-
อาหารอื่น ๆ จะเปลี่ยนแปลงไปในทำนองเดียวกันกับไขมัน
นอกจากโคนมจำเป็นต้องได้รับพลังงานอย่างเพียงพอแล้ว ยังต้องการโปรตีนจากอาหารให้
เพียงพอด้วย โคนมที่ให้ผลผลิตสูงจำเป็นต้องเสริมอาหารข้นให้สูงขึ้นรวมทั้งแร่ธาตุต่าง ๆ
โดยเฉพาะแคลเซียมและฟอสฟอรัสซึ่งเป็นองค์ประกอบที่สำคัญของน้ำนม (แคลเซียม 1.19
กรัม; ฟอสฟอรัส 0.99 กรัม/กก.) ทั้งนี้ปริมาณแร่ธาตุทั้งสองชนิดในน้ำนมค่อนข้างคงที่ภายใต้
การควบคุมของฮอร์โมน โดยการสร้างน้ำนม 1 กก. ต้องใช้แคลเซียม 2.2 กรัม และฟอสฟอรัส
1.5 กรัม ซึ่งแสดงว่าประสิทธิภาพการใช้แคลเซียมและฟอสฟอรัสเท่ากับ 54 และ 64% ตาม-
ลำดับ ในช่วงแรกของการให้น้ำนมสัตว์มักประสบปัญหาการได้รับแร่ธาตุทั้งสองไม่เพียงพอกับ
ความต้องการแม้ว่าปริมาณในอาหารอยู่ในระดับปกติ แต่หากสัตว์ได้รับแร่ธาตุทั้งสองต่ำเกินไป
จนเกิดการขาดมาก ๆ สัตว์จะดึงแร่ธาตุจากกระดูกมาใช้มีผลให้โคนมแห้งเร็วขึ้น ให้น้ำนม
ลดลง และอายุการให้ผลผลิตสั้น สัตว์อาจเกิดอาการโรคไข้นมได้ การป้องกันสามารถกระทำ
ได้โดยการลดระดับแคลเซียมในอาหารของโคนมให้ต่ำกว่าความต้องการเล็กน้อยในช่วงก่อน
คลอดและเสริมไวตามินดีในอาหารให้สูงขึ้น เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการทำงานของฮอร์โมน
พาราไทรอยด์ซึ่งเกี่ยวข้องกับการดูดซึมแคลเซียมจากลำไส้และการดูดซึมกลับที่ไต โคนม
ความต้องการสารอาหาร 191