Page 129 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

129

petiole analysis การวิเคราะห์ก้านใบ : การวิเคราะห์ปริมาณธาตุอาหารในก้านใบ เพื่อประเมินว่าพืชมีธาตุอาหาร
เพียงพอหรือไม่ มีผู้ศึกษาพบสหสัมพันธ์ระหว่างปริมาณความต้องการธาตุอาหารของพืชระดับที่เพียงพอต่อการให้

ผลผลิตสูงกับความเข้มของธาตุเหล่านั้นในก้านใบ แล้วนําไปใช้เป็นแนวทางการใส่ปุ๋ยอย่างได้ผลดีกับพืชยืนต้น

หลายชนิด เนื่องจากพืชเหล่านี้มีอายุยาวพอที่จะเห็นผลของปุ๋ยซึ่งใส่ภายหลังการวิเคราะห์ก้านใบแล้ว
pH พีเอช : ตัวเลขบอกสภาพกรด-ด่างของสารละลาย คํานวณได้จาก pH = -log[H ] เมื่อ [H ] คือ ความเข้มข้น
+
+
ของ H มีหน่วยโมลาร์ สารละลายที่มี pH 7 เป็นกลาง ตํ่ากว่า 7 เป็นกรดและสูงกว่า 7 เป็นด่าง ดูเพิ่มเติมจาก
+
acidity, soil (สภาพกรดของดิน)

phenolic ฟีโนลิก : เมแทบอไลต์ทุติยภูมิประเภทหนึ่ง เป็นกลุ่มของสารเชิงซ้อนซึ่งมีไฮดรอกซีเบนซีนอยู่ในโครงสร้าง

วงแหวนเหล่านี้มาจากกรดอะมิโนฟีนิลอะลานีนและไทโรซีน สารกลุ่มนี้ได้แก่ลิกนิน ที่ทําให้พืชแข็งแกร่ง และมีสาร
ซึ่งทําหน้าที่อื่นๆอีกหลายชนิด

phenology ชีพลักษณ์วิทยา: การศึกษาการตอบสนองของสิ่งมีชีวิตที่มีต่อสภาพแวดล้อม ในรอบปีหรือรอบฤดูกาล
โดยพิจารณาความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยสภาพแวดล้อมต่าง ๆ ได้แก่ อุณหภูมิ ความชื้น สภาพภูมิประเทศ ฯลฯ

ต่อการเติบโตและการสืบพันธุ์ของต้นไม้

phloem โฟลเอ็ม : เนื้อเยื่อของระบบท่อลําเลียงทําหน้าที่เคลื่อนย้ายอาหาร จากแหล่งจ่าย (source) ไปยังที่รับ
(sink) ประกอบด้วยเซลล์ 4 ชนิด คือ เซลล์หลอดตะแกง เซลล์พาเรงคิมา เซลล์เส้นใยและสเกลอรีด การลําเลียง

เกิดในหลอดตะแกรง ซึ่งมีเซลล์หลอดตะแกรงต่อกันตามความยาว

phloem loading การขนเข้าโฟเอ็ม: การลําเลียงสารอินทรีย์เข้าสู่เซลล์หลอดตะแกรง (sieve cells) ของโฟลเอ็ม ซึ่ง
โพแทสเซียมและโบรอนมีบทบาทสําคัญ

phloem protein โฟลเอ็มโปรตีน: โปรตีนในโฟลเอ็ม ทําหน้าที่อุดรอยชํารุดของเซลล์หลอดตะแกรง เพื่อลดการ
รั่วไหลของสารเมื่ออวัยวะพืชฉีกขาด

phloem sap นํ้าเลี้ยงโฟลเอ็ม: ของเหลวที่เคลื่อนย้ายในโฟลเอ็ม มีของแข็ง 15-25% ประมาณ 90% ของของแข็ง

เป็นซูโครส นอกนั้นเป็นกรดอะมิโน สารอินทรีย์ชนิดอื่น และธาตุอาหารที่เคลื่อนย้ายได้ดีไนโฟลเอ็ม เช่น
โพแทสเซียม ฟอสฟอรัสและแมกนีเซียม

phloem transport การเคลื่อนย้ายทางโฟลเอ็ม: การเคลื่อนย้ายสารอินทรีย์และธาตุอาหาร ทางโฟลเอ็มจาก
แหล่งจ่ายไปยังที่รับ มีเป้าหมาย 2 อย่าง คือ (1) การเคลื่อนย้ายสารอินทรีย์และธาตุอาหาร เพื่อส่งเสริมการเติบโต

ของอวัยวะใหม่ และ (2) การเคลื่อนย้ายสารที่ใช้ป้องกันอันตรายและโมเลกุลสัญญาณไปยังอวัยวะเป้าหมาย ธาตุที่

มีบทบาทสําคัญ คือ โบรอน โพแทสเซียม แมกนีเซียมและฟอสฟอรัส
phloem unloading การขนออกจากโฟเอ็ม: การลําเลียงสารอินทรีย์ออกจากเซลล์หลอดตะแกรง (sieve cells) ของ

โฟลเอ็ม เข้าสู่เซลล์ของที่รับสารอินทรีย์ (sink)

phosphatase ฟอสฟาเทส : เอนไซม์ที่ย่อยสารประกอบอินทรีย์ฟอสเฟต แล้วปลดปล่อยฟอสเฟตไอออนออกมา
phosphate ฟอสเฟต : คําคุณศัพท์ใช้ขยายคํานามเพื่อแสดงว่ามีฟอสฟอรัสรูปฟอสเฟต เช่น (1) phosphate ion

(แอนไอออนของกรดฟอสฟอริก) (2) phosphate salt (เกลือของกรดฟอสฟอริก) ได้แก่ แคลเซียมฟอสเฟต และ
แอมโมเนียมฟอสเฟต และ (3) phosphate fertilizers (ปุ๋ยฟอสเฟต)