Page 77 -
P. 77
โครงการรวบรวมและจัดทําวารสารอิเล็กทรอนิกส์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
วารสารสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์ ปีที่ 41 ฉบับที่ 2 71
สังคมจากความคิดความเชื่อ และจากการทดลองของคนรุ่นใหม่เองเพื่อให้เกิดประสบการณ์และชุดความ
รู้ของแต่ละบุคคล
3. เงื่อนไข ปัจจัยที่สนับสนุนและอุปสรรคในการทำงานพัฒนาคนรุ่นใหม่
จากการทบทวนเอกสาร และจากการสัมภาษณ์ทั้ง 5 กรณีศึกษาพบว่าการพัฒนาคนรุ่นใหม่ใน
ปัจจุบันมีปัจจัยที่สนับสนุนและที่เป็นอุปสรรคต่อการเรียนรู้ ดังนี้
3.1 ผู้เข้าร่วมกระบวนการมีความสนใจกิจกรรมทางสังคมเป็นพื้นฐาน
โดยจากทั้ง 5 กรณีศึกษา ผู้เข้าร่วมโครงการเป็นผู้ที่สนใจสมัครเข้าร่วมกิจกรรมด้วยตนเอง
นั่นแสดงให้เห็นว่ามีความสนใจเฉพาะของตนเองเป็นต้นทุนเดิม ดังนั้นในการจัดกระบวนการที่สร้างความ
ท้าทาย ความแปลกใหม่ หรือกระบวนการที่สร้างแรงบันดาลใจที่เกิดขึ้นในแต่ละโครงการจึงเป็นแรง
สนับสนุนการเรียนรู้ของผู้เข้าร่วมให้อยู่ร่วมจนครบหลักสูตร
3.2 มีงบประมาณสนับสนุนการจัดกิจกรรมให้ต่อเนื่อง
ส่วนที่เป็นปัจจัยสำคัญในการสนับสนุนการเรียนรู้ของคนรุ่นใหม่คือการมีงบประมาณ
สนับสนุนการจัดกิจกรรมให้ต่อเนื่องเพื่อเป็นค่าเดินทางหรือค่าอุปกรณ์ในการจัดกิจกรรม และช่วย
แบ่งเบาภาระค่าใช้จ่ายให้กับผู้เข้าร่วมกระบวนการบางส่วน เป็นส่วนสำคัญที่ทำให้ผู้เข้าร่วมฯ อยู่จนครบ
ทั้งหลักสูตร และพบว่าบางโครงการที่รับงบประมาณจากแหล่งทุนที่ให้การสนับสนุนโครงการ มักมีความ
ยุ่งยากในการอธิบายการเปลี่ยนแปลงของผู้เข้าร่วมฯ ในเชิงรูปธรรมให้กับแหล่งทุนเข้าใจได้
3.3.3 การทบทวนหรือสรุปบทเรียนการทำงาน
การสรุปบทเรียนทั้งในระหว่างการทำกิจกรรมและหลังจากการทำกิจกรรมในโครงการเป็น
เงื่อนไขสำคัญที่ช่วยสนับสนุนกระบวนการเรียนรู้ของคนรุ่นใหม่ เพื่อให้ได้ทบทวนการเรียนรู้ในระดับ
ปัจเจกบุคคลและการเรียนรู้ที่เกิดขึ้นในระดับกลุ่ม ที่นอกจากจะช่วยให้เกิดความชัดเจนในระดับบุคคล
แล้ว ยังช่วยให้เกิดการปรับเปลี่ยนกระบวนการเรียนรู้ให้สอดคล้องและเหมาะสมกับผู้เข้าร่วม
กระบวนการมากขึ้น หากไม่มีการสรุปบทเรียนอาจส่งผลให้ผู้เข้าร่วมกระบวนการไม่สามารถวิเคราะห์สิ่งที่
เกิดขึ้นเชื่อมโยงกับสังคมได้และอาจส่งผลให้ผู้เข้าร่วมฯ อยู่ไม่ครบกระบวนการ
3.4 ความยืดหยุ่นของกระบวนการ
ความยืดหยุ่นของกระบวนการช่วยสนับสนุนการเรียนรู้ของผู้เข้าร่วมฯ ทั้งการปรับกิจกรรมให้
สอดคล้อง จัดระยะเวลาให้เหมาะสม นอกจากนี้การอธิบายปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นจริงในพื้นที่ผ่านทฤษฎี
ใดเพียงทฤษฎีเดียว โดยไม่เชื่อมโยงกับสภาพสังคมปัจจุบัน ไม่สามารถสร้างการเรียนรู้ให้กับผู้เข้า
ร่วมฯได้ และยังส่งผลให้คนรุ่นใหม่หันหลังให้กับกระบวนการอีกด้วย
3.5 การเปิดใจเพื่อเรียนรู้ของผู้จัดกระบวนการ
ผู้จัดกระบวนการมีความสำคัญในการสร้างพื้นที่การเรียนรู้ที่สร้างสรรค์ให้กับผู้เข้าร่วมฯ ซึ่ง
จากการศึกษาจะเห็นว่าโครงการที่จัดเป็นหลักสูตร 3 โครงการคือ โครงการค่ายเมล็ดพันธุ์สันติวิถี
โครงการละครเพื่อการเปลี่ยนแปลง และโครงการพัฒนาคนรุ่นใหม่เพื่อการเปลี่ยนแปลงสังคม ที่ผู้
เข้าร่วมกับผู้จัดกระบวนการมีความแตกต่างช่วงวัยค่อนข้างมาก ผู้จัดกระบวนการต้องใจเย็นและ
