Page 65 -

โครงการรวบรวมและจัดทําเอกสารวารสารอิเล็กทรอนิกส์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

54

2. การใช้พื้นที่ตามระดับความสูง ความสูงที่เลือกใช้ในแต่ละเดือนเปรียบเทียบระหว่างสองพื้นที่ นกในพื้นที่
ชุมชน (วัดช่องลม) มีการใช้ความสูงที่แตกต่างกัน พิจารณาโดยรวมข้อมูลพบว่าระดับความสูงที่พบนกแอ่นกินรังใช้
ประโยชน์มากที่สุดอยู่ระหว่าง >20-30 เมตร ซึ่งเป็นความสูงปกติที่นกใช้ในการท าพฤติกรรม โดยพบว่าในช่วงเดือน
เมษายนถึงพฤษภาคม นกแอ่นกินรังเลือกใช้ความสูง 0-10 เมตร มากที่สุด ซึ่งสัมพันธ์กับการจับแมลงในช่วงที่มีการ
เลี้ยงดูลูกนก อย่างไรก็ตามพบว่ามีความแตกต่างกับนกในพื้นที่ป่าชายเลนบริเวณศูนย์วิจัยป่าชายเลน ที่มีการใช้ความ

สูง 0-10 เมตร มากในระหว่างเดือนพฤษภาคมถึงมิถุนายน ความสูงที่พบว่านกชอบใช้ในพื้นที่ป่าชายเลนส่วนใหญ่
ได้แก่ความสูงที่ >50 เมตร อาจมีสาเหตุมาจาก ต้นไม้ที่อยู่ในป่ามีความสูงของเรือนยอดเฉลี่ยประมาณ 30 เมตร ซึ่งนก
แอ่นกินรังจะท ากิจกรรมกลางอากาศที่ไม่มีสิ่งกีดขวาง และนกที่พบในบริเวณพื้นที่ป่าไม่ค่อยแสดงพฤติกรรมการกิน
อาหาร
ความสูงที่เลือกใช้ในแต่ละช่วงเวลาเปรียบเทียบระหว่างสองพื้นที่ พบว่านกในพื้นที่ชุมชน (วัดช่องลม) มีการใช้
ประโยชน์ในแต่ละช่วงที่แตกต่างกัน โดยที่ระดับความสูง 0-10 เมตร มีการใช้ประโยชน์ระหว่างช่วง 06.00-08.00 น.
และระหว่างเวลา 14.00 - 16.00 น. มากที่สุด ซึ่งแตกต่างกับ นกในพื้นที่ป่าชายเลนโดยรอบ (บริเวณศูนย์วิจัยป่าชาย
เลน) ที่จะใช้ในช่วงเวลา 06.00 - 08.00 น., 08.00 - 10.00 น. และ 10.00 - 12.00 น. โดยอาจสัมพันธ์กับปริมาณ
แมลงในอากาศและปริมาณแสงระหว่างสองพื้นที่ แต่ในช่วงเวลา 16.00 - 18.00 น. นกทั้งสองพื้นที่ใช้ความสูงที่

มากกว่า 50 เมตร เนื่องจากนกมีการรวมฝูงมาก และบินวน
3. การใช้พื้นที่ในแต่ละช่วงเวลา ผลการศึกษาพบนกในบริเวณวัดช่องลม (x̄ = 844.42) มีจ านวนมากกว่านกใน
บริเวณป่าชายเลน (x̄=88.92) ผลการศึกษาพบจ านวนนกในระหว่างสองพื้นที่ ในช่วงระหว่างเวลา 06.00 - 08.00 น.
มีจ านวนนกมากกว่าช่วงอื่น ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่นกออกมาจากรัง นกอาจใช้เวลาบินวนหาเพื่ออาหารทั้งในระยะที่ใกล้รัง
และบริเวณป่าชายเลนที่ไกลออกไป หลังจากนั้นนกจึงกระจายออกไปในในพื้นที่ และช่วงเวลาต่างๆจึงท าให้พบปริมาณ
นกในช่วงเวลาอื่นลดน้อยลง อย่างไรก็ตามปริมาณนกกลับมาเพิ่มมากขึ้นอีกครั้งระหว่างช่วงเวลา 16.00 - 18.00 น.
ซึ่งอาจเป็นช่วงเวลาที่นกกลับมาหาอาหารบริเวณพื้นที่ศึกษาทั้งสองพื้นที่เพิ่มมากขึ้น นอกจากนี้ช่วงเวลา 18.00 น.
เป็นช่วงที่นกบินอยู่บริเวณรังเพื่อเตรียมตัวกลับเข้ารังจึงท าให้ปริมาณนกบริเวณชุมชนเพิ่มมากขึ้นอีกครั้งหนึ่ง ดังภาพที่

3

ภาพที่ 3 จ านวนตัวของนกแอ่นกินรังที่พบในแต่ละช่วงเวลาเปรียบเทียบระหว่างบริเวณวัดช่องลม (ชุมชน) และ
บริเวณพื้นที่ป่าของศูนย์วิจัยป่าชายเลนสมุทรสาคร

วารสารสัตว์ป่าเมืองไทย ปีที่ 24 พ.ศ. 2560 Journal of Wildlife in Thailand Vol. 24, 2017