Page 63 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

แล๎วเกษตรกรจะมีต๎นทุนสํวนเพิ่มเฉลี่ยประมาณ 526 และ 590 บาทตํอตัน ส าหรับจัดเก็บข๎าวหอมมะลิ 3 เดือน
และ 6 เดือนตามล าดับ เกษตรกรจะมีก าไรเหนือต๎นทุนเงินสดเพิ่มขึ้นจาก 4,954 บาทตํอตัน เป็น 9,518 และ
10,224 บาทตํอตัน ส าหรับจัดเก็บข๎าวหอมมะลิ 3 เดือน และ 6 เดือนตามล าดับ (ตารางที่ 4.5) เนื่องจากในปี
2561 ราคาข๎าวหอมมะลิเพิ่มสูงขึ้นมากหลังผํานชํวงฤดูเก็บเกี่ยว โดยราคาข๎าวหอมมะลิที่เกษตรกรได๎รับเทํากับ
15,110 บาทตํอตัน ในเดือนมีนาคม และ 15,880 บาทตํอตัน ในเดือนมิถุนายน 2561 (ส านักงานเศรษฐกิจ
การเกษตร, 2561) อยํางไรก็ตามหากประเมินผลตอบแทนสํวนเพิ่มจากการจัดเก็บข๎าวเปลือกหอมมะลิไว๎รอขายหลัง
ฤดูเก็บเกี่ยว จะพบวํา การจัดเก็บข๎าวไว๎รอราคาจะท าให๎เกษตรกรได๎ผลตอบแทนมากกวําต๎นทุนสํวนเพิ่มนั้น ราคา
ข๎าวหอมมะลิที่เกษตรกรได๎รับต๎องเพิ่มขึ้นมากกวํา 526 บาทตํอตัน และ 533 บาทตํอตัน ส าหรับจัดเก็บข๎าวหอม
มะลิ 3 เดือน และ 6 เดือนตามล าดับ (ตารางที่ 4.5)

ตารางที่ 4.5 ต๎นทุนสํวนเพิ่มจากการจัดเก็บข๎าวเปลือกและประมาณการผลตอบแทนจากการปลูกข๎าว ในกรณีที่
เกษตรกรเก็บผลผลิตไว๎รอราคา
สภาพแวดล้อมการผลิต การตัดสินใจจัดเก็บ รวม
นาน้ าฝน ชลประทา ไม่เก็บ ข้าว เก็บไว้
ปัจจัยด้านเศรษฐกิจ
น
ทั่วไป อินทรี ข้าวทั่วไป ไว้ขาย ขาย
ย์ บาท/ตัน
1/
รายได๎จากการขายข๎าว 10,03 10,27 9,524 10,003 10,038 10,02
2/
0
ต๎นทุนในการปลูกข๎าว 5,071 1 4,860 5,147 5,049 5,066
5 5,195
ก าไรเหนือต๎นทุนเงินสดที่เกษตรกรได๎รับ 4,964 5,076 4,664 4,856 4,989 4,954
กรณีเกษตรกรเก็บข้าวไว้รอราคา
ต๎นทุนในการปลูกข๎าว (รวมคําตาก) 5,394 5,567 5,162 5,498 5,378 5,402
3/
น้ าหนักข๎าวเปลือกที่ลดลง (กิโลกรัม) 9.25 9.56 5.42 6.41 11.43 8.77
ปริมาณต๎นข๎าวที่ลดลง (%) 8.23 7.55 8.22 7.98 8.00 7.99
ต๎นทุนสํวนเพิ่มของการสูญเสียน้ าหนักข๎าวและต๎นข๎าว 3 199 199 141 154 230 190
4/
เดือน 265 261 205 217 297 254
ต๎นทุนสํวนเพิ่มของการสูญเสียน้ าหนักข๎าวและต๎นข๎าว 6
4/
รวมต๎นทุนเงินสด: กรณีเก็บข๎าวไว๎ 3 เดือน
เดือน 5,593 5,766 5,303 5,652 5,608 5,592
รวมต๎นทุนเงินสด: กรณีเก็บข๎าวไว๎ 6 เดือน 5,659 5,828 5,367 5,715 5,675 5,656
ก าไรเหนือต๎นทุนเงินสด: (เก็บข๎าวไว๎ 3 เดือน) 9,517 9,344 9,807 9,458 9,502 9,518
ก าไรเหนือต๎นทุนเงินสด: (เก็บข๎าวไว๎ 6 เดือน) 10,22 10,05 10,513 10,165 10,205 10,22
5/
ต้นทุนส่วนเพิ่ม 1 2 4
กรณีเกษตรกรเก็บข๎าวไว๎ 3 เดือน (บาท/ตัน) 522 571 443 505 559 526
กรณีเกษตรกรเก็บข๎าวไว๎ 6 เดือน (บาท/ตัน) 588 633 507 568 626 590
2/
3/
1/
หมายเหตุ: ค านวณจากราคาข๎าวเฉลี่ยที่เกษตรกรได๎รับในชํวงเก็บเกี่ยว; ยังไมํรวมต๎นทุนการตากข๎าว; หาจาก %ความชื้นเฉลี่ย
4 /
ของข๎าวเปลือกที่ลดลงคูณด๎วยน้ าหนักข๎าว 1 ตัน; ค านวณจากน้ าหนักข๎าวที่ลดลงตํอตันคูณด๎วยราคาข๎าวเปลือกหอมมะลิ
จากส านักงานเศรษฐกิจการเกษตร: เดือนมีนาคม (15,110 บาทตํอตัน) และเดือนมิถุนายน (15,880 บาทตํอตัน) บวกกับ
5/
(ปริมาณต๎นข๎าวที่ลดลงคูณด๎วยสํวนตํางของราคาต๎นข๎าวและข๎าวทํอน), กรมการค๎าภายใน; ค านวณจากต๎นทุนคําตากข๎าว
(คําแรงงาน คําวัสดุอุปกรณ์ และคําขนสํง) + ต๎นทุนน้ าหนักข๎าวและเปอร์เซ็นต์ต๎นข๎าวที่สูญเสียไป
ที่มา: จากการค านวณ

ปัจจัยด้านสังคมและการสื่อสาร

สังคมและการสื่อสาร เป็นปัจจัยที่เกี่ยวข๎องกับกลุํมคนในฐานะประชากรที่เป็นสมาชิกของสังคม เชํน
ประเพณี วัฒนธรรมความเชื่อ และการพูดคุยแลกเปลี่ยนแนวคิดกับเกษตรกรรายอื่นผํานการรวมกลุํมเกษตรกร
เพื่อนบ๎านหรือการสํงเสริมจากเจ๎าหน๎าที่สํงเสริมการเกษตรกรของรัฐ ซึ่งการตัดสินใจของเกษตรกรทั้งการยอมรับ
เทคโนโลยีหรือแนวการปฏิบัติทางการเกษตรจะเกี่ยวข๎องกับปัจจัยด๎านสังคมและการสื่อสารเชํนกัน (Xiong, 2016)
จากการส ารวจข๎อมูล พบวํา เกษตรกรเป็นสมาชิกของสถาบันการเงิน เชํน ธ.ก.ส. หรือสหกรณ์การเกษตร มี
ประมาณ 62.24% โดยเกษตรกรกลุํมที่เก็บข๎าวไว๎ขายมีสัดสํวนเกษตรกรที่เป็นสมาชิกสถาบันการเงินมากกวํา

35