Page 372 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

คือ 0.084 และ 0.10 มก.Ni/กก. ส่วนไม้ยืนต้นชื่อพีแคน (pecan) ต้องการมากกว่าพืชอื่นๆ คือ 7.0
มก.Ni/กก.

ส�าหรับข้าวก็เป็นเช่นเดียวกับพืชอื่นๆ คือ นิกเกิลกระตุ้นกิจกรรมเอนไซม์ยูรีเอส (urease)
เอนไซม์นี้ช่วยให้ยูเรีย [CO(NH ) ] สลายได้แอมโมเนีย (NH ) และคาร์บอนไดออกไซด์ (CO ) ต่อจากนั้น
2 2 3 2
เซลล์ของข้าวก็ใช้แอมโมเนียในการสังเคราะห์กรดอะมิโน ซึ่งหมายความว่าเมื่อข้าวได้รับยูเรียเป็นแหล่ง
ไนโตรเจนก็มีความต้องการนิกเกิล
หากข้าวได้รับนิกเกิลมากเกินไปจะเป็นพิษ การศึกษาผลของการเพิ่มนิกเกิลซัลเฟต ใน

สารละลายธาตุอาหารจาก 0 ถึง 60 ไมโครโมลาร์ต่อการเจริญเติบโตของรากและส่วนเหนือดิน
พบว่าการเพิ่มความเข้มข้นของนิกเกิลไม่มีผลต่อความยาวของส่วนเหนือดิน (ทุกต�ารับทดลองมีความยาว

4 ซม.) แต่ท�าให้ความยาวของรากลดลงตามล�าดับจาก 8 ซม. ในต�ารับควบคุมเหลือ 6, 4 และ 2 ซม.
เมื่อได้รับนิกเกิลซัลเฟตในสารละลายธาตุอาหาร 20, 40 และ 60 ไมโครโมลาร์ตามล�าดับ การที่
นิกเกิลความเข้มข้นสูงยับยั้งการเจริญเติบโตของราก เนื่องจากนิกเกิลท�าให้ปริมาณลิกนินในรากสูงขึ้น

และผนังเซลล์แข็งตัว จึงยับยั้งการยืดตัวของราก (Lin and Kao, 2005)

6

ซิลิคอน

เมื่อพิจารณาจากบรรทัดฐาน (criteria) ว่าด้วยการจัดกลุ่มธาตุที่ถือว่าเป็นธาตุอาหารของพืช
ซิลิคอน (Si) ไม่ใช่ธาตุอาหารของพืชทั่วไป และไม่ใช่ธาตุอาหารของข้าว แต่ซิลิคอนเป็นธาตุเสริม

ประโยชน์ (beneficial element) ทั้งนี้เพราะแม้ว่าข้าวสามารถด�ารงชีวิตได้เมื่อปลูกโดยไม่ให้ซิลิคอนเลย
แต่ถ้าให้ซิลิคอนข้าวจะเจริญเติบโตดีกว่าเมื่อเปรียบเทียบกับการไม่ให้ซิลิคอน เช่น ล�าต้นแข็งแรง ใบตั้ง
การสังเคราะห์แสงจึงสูงขึ้น และข้าวที่ได้รับซิลิคอนจากดินอย่างเพียงพอจะทนต่อการท�าลายของศัตรูพืช

(ยงยุทธ, 2558) จึงน�าเรื่องซิลิคอนมาต่อท้ายบทนี้ แต่แยกออกมาเป็นตอนที่ 6 ไม่รวมกลุ่มกับธาตุที่เป็น
ธาตุอาหาร

1. ซิลิคอนในดิน
ซิลิคอนเป็นชื่อธาตุ ส่วนสารประกอบของซิลิคอนที่พบทั่วไป คือ ซิลิกา (silica) ในดินแบ่ง

ซิลิคอนเป็น 2 ส่วน คือ ซิลิคอนในแร่ประกอบดินและซิลิคอนในสารละลายดิน (ยงยุทธ, 2558; Snyder
et al., 2007)

368 จุลธาตุของข้าว (ส่วนที่ 2) ดิน ธาตุอาหารและปุ๋ยข้าว