Page 94 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
คุณภาพดินเพื่อการเกษตร

แหล่งพลังง�นของจุลินทรีย์ดินซึ่งสร้�งอ�ห�รไม่ได้ เป็นพวกที่ได้อ�ห�รจ�กส�รอินทรีย์ (heterotrophic
organisms) หน้�ที่ในส่วนนี้ของดินจึงเกี่ยวข้องกับระบบก�รควบคุมพลังง�นด้วย โดยดินมีบทบ�ทในก�ร

เก็บ ปลดปล่อยหรือหมุนเวียนพลังง�นที่มีอยู่สูงม�กในอินทรียวัตถุ (ต�ร�งที่ 3.5)

ต�ร�งที่ 3.5 สมบัติของดินและตัวชี้บอก (indicators) เพื่อประเมินคุณภ�พดินในด้�นก�รเก็บ ปลดปล่อย
(หมุนเวียน) พลังง�นที่มีอยู่สูงม�กในอินทรียวัตถุ

สมบัติดิน ตัวชี้บอก

อินทรียวัตถุ ค�ร์บอนอินทรีย์

ส�รอินทรีย์สล�ยง่�ย มวลชีวภ�พของจุลินทรีย์, ค�ร์โบไฮเดรต

อนุภ�คขน�ดต่�งๆ ดินเหนียว อินทรียวัตถุเป็นชิ้น

2.2 ช่วยให้มีคว�มหล�กหล�ยท�งชีวภ�พและก�รดำ�รงถิ่นฐ�น หรือถิ่นที่อยู่

ดินมีบทบ�ทในก�รคำ้�จุนให้ร�กพืชเก�ะยึด ห�นำ้�และอ�ห�ร เป็นที่อยู่อ�ศัย แหล่งอ�ห�รและ
นำ้�ของสัตว์และจุลินทรีย์ เนื่องจ�กดินมีสภ�พท�งเคมี ฟิสิกส์และชีวภ�พ เหม�ะสำ�หรับก�รดำ�รงชีพของ

สิ่งมีชีวิตเหล่�นั้น สำ�หรับคว�มส�ม�รถของดินในก�รสนับสนุนก�รเจริญเติบโตของพืชและสัตว์ ประเมิน
จ�กตัวชี้บอกซึ่งประมวลไว้ในต�ร�งที่ 3.6

ต�ร�งที่ 3.6 สมบัติของดินและตัวชี้บอก เพื่อประเมินคุณภ�พดินในด้�นคว�มหล�กหล�ยท�งชีวภ�พ

และก�รดำ�รงถิ่นฐ�นหรือถิ่นที่อยู่

สมบัติดิน/กระบวนก�ร ตัวชี้บอก

กิจกรรมท�งชีวภ�พ เชื้อร�มีชีวิต ไส้เดือนดิน มวลชีวภ�พของจุลินทรีย์ ปริม�ณไนโตรเจนที่ถูก
มินเนอร�ลไลส์ได้ ก�รห�ยใจของดิน และเอนไซม์ในดิน

คว�มหล�กหล�ยท�งชีวภ�พ คว�มหล�กหล�ยด้�นลักษณะของถิ่นที่อยู่ จุลินทรีย์ชนิดต่�งๆ สัตว์และพืช
จำ�แนกต�มชนิดและขน�ด

สิ่งที่จุลินทรีย์ สัตว์ มนุษย์ และพืชต้องก�รจ�กดิน มีเหมือนกัน 2 อย่�ง คือ สิ่งแวดล้อมที่มี

ส�รพิษตำ่� กับมีนำ้�และอ�ก�ศที่สะอ�ด ส่วนคว�มต้องก�รอื่นๆที่อ�จแตกต่�งกันบ�งส่วน มีดังนี้
1) สิ่งที่จุลินทรีย์ต้องก�รจ�กดิน มี 3 ประก�ร คือ

90 สมาคมดินและปุ๋ยแห่งประเทศไทย